ابهامها درباره بازگشت ایران و امریکا به برجام همچنان ادامه دارد.
ایران و امریکا هرکدام دیگری را متهم به تاخیر در بازگشت به برجام میکنند و در این میان آسیب آن تنها نصیب مردمی میشود که به خاطر تحریمها سفرههایشان روز به روز کوچکتر میشود و وضعیت اقتصادی آنها هم روز به روز وخیمتر.
رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران روز چهارشنبه در یک نشست مجازی که در یکی از اندیشکدههای واشنگتن برگزار شده بود، با اشاره به اینکه امریکا خود را برای رویارویی با واقعیتی متفاوت آماده کرده است، خاطرنشان کرد در صورت عدم بازگشت تهران به برجام، آمریکا گزینههای دیگری را برای برخورد با برنامه هستهای ایران مد نظر قرار خواهد داد. وی تاکید کرد به ویژه اگر ایران آمادگی بازگشت به تعهدات قبلی خود را نداشته باشد، امریکا آمادگی دارد که شرایط را به گونهی دیگری هدایت کند.
رابرت مالی یادآور شد در حالیکه ایران در خصوص توافق هستهای کمکاری میکند و حاضر به همکاری در زمینه اقدامات هستهای خود نیست، نمیتواند آمریکا را وادار به امتیازدهی در توافق هستهای کند.
وی افزود اگر ایران خواستههایی فراتر از برجام داشته باشد، لازم است تا توافقی متفاوت از برجام انجام شود. مالی همچنین تاکید کرد در این صورت پای مسائل متفاوتی هم به میز مذاکره باز خواهد شد.
مالی در عین حال خاطرنشان کرد امریکا آمادگی دارد که در صورت از سرگیری مذاکرات، تحریمهایی را که بر سر راه توافق موانعی ایجاد میکند، فورا برطرف کند.
نماینده ویژه امریکا در امور ایران در ادامهی اظهاراتش تمرکز بر تاریخ از سرگیری مذاکرات را بیش از حد دانست، و اظهار داشت نکته اصلی این است که آیا ایران با نقطهنظری واقعگرایانه به میز مذاکره باز خواهد گشت یا نه.
مالی همچنین خاطرنشان کرد که در شش دور اول گفتوگوهای غیر مستقیم برای احیای توافق هستهای برجام، پیشرفت واقعی صورت گرفته است.
وی همچنین اظهار داشت اگر در دور اول توافقهای اولیه حاصل می شد، دولت بایدن آمادگی داشت که تمام تحریمهای ناسازگار با برجام خیلی سریع برداشته شوند. مالی افزود این مهمترین کاری بود که دولت بایدن میتوانست انجام دهد.
مالی همچنین با اشاره به اینکه پس از انتخابات ۱۴۰۰ دولتی روی کار آمده است که به صراحت اعلام کرده است رویکردی متفاوت در اداره امور دارد، اظهار داشت ایالات متحده باور دارد که بهترین راه بازگشت ایران به برجام و سپس، بحث بر سر راههای تقویت آن است.
وی در عین حال خاطرنشان کرد که امریکا واقع بین است و میداند که احتمال زیادی وجود دارد که ایران مسیری متفاوت از بازگشت به برجام را انتخاب کند.
مالی افزود امریکا باید با اسرائیل و دیگر متحدان خود در منطقه هماهنگ باشد.
نماینده ویژهی امریکا در امور ایران در ادامه اظهار داشت کارشناسان گفتهاند که اگر امریکا به برجام بازگردد، میتواند مزایای منع گسترش سلاحهای هستهای ایران را که امریکا برای آن مذاکره کرده بود، دوباره به دست بیاورد.
وی همچنین خاطرنشان کرد که ایران تا قبل از خروج امریکا از برجام به ان پایبند بوده است، اما در همان حال اظهار داشت که با گذشت هر روز این پیام برای آمریکا ارسال میشود که دولت جدید ایران خواستار بازگشت به توافق نیست.
مالی در عین حال اظهار داشت امریکا همچنان معتقد است که بازگشت به برجام هنوز بهترین رویداد است.
اظهارات مالی در حالی مطرح شده است که آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه امریکا نیز در یک کنفرانس خبری با اشاره به اینکه فرصت برای بازگشت به توافق هستهای، رو به اتمام است، گفته است امریکا در حال نزدیک شدن به نقطهای است که بازگشت به برجام، منافع این توافق را بازیابی نمیکند.
وی که این اظهارات را در یک کنفرانس خبری مشترک با یائیر لاپید، وزیر خارجه اسرائیل عنوان کرده بود، یادآور شد که آمریکا رویکرد دیپلماسی را ترجیح میدهد اما در عین حال هشدار داد که گذرگاه، در حال کوچک شدن است.
بلینکن افزود اگر ایران مسیر خود را تغییر ندهد، امریکا آماده است که به گزینههای دیگر روی بیاورد.
علاوه بر بلینکن، لاپید وزیر امور خارجه اسرائیل نیز اظهار داشت اسرائیل حق اقدام در هر زمان و به هر شکلی را برای خود محفوظ میداند. وی افزود اسرائیل قصد ندارد به ایران اجازه دهد که به یک قدرت هستهای تبدیل شود.
تاخیر دولت جدید در بازگشت به مذاکرات هم، کار مذاکرات را برای این دولت سخت میکند و هم برای طرف امریکایی این فضا را ایجاد کرده است که برای اعمال محدودیتهای بیشتر در مقابل لغو تحریمها برای خود و متحدانش زمان بخرد و همچنان جمهوری اسلامی ایران در تنش اقتصادی و سیاسی نگه دارد و در همان حال زمان بیشتری پولهای بلوکهشدهی ایرانی در تصرف کشورهای ثالث باقی بماند.