وزیر خارجه جمهوری اسلامی می‌گوید معاون مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز دوشنبه ۲۰ مرداد برای مذاکره به تهران می‌آید اما برنامه‌ای برای بازرسی از تأسیسات هسته‌ای ایران در کار نیست.
این نخستین مذاکره میان مقام‌های آژانس و ایران بعد از حملات اسرائیل و آمریکا به تأسیسات هسته‌ای ایران خواهد بود.
عباس عراقچی روز یکشنبه ۱۹ مرداد در جمع خبرنگاران اعلام کرد مذاکرات فردا درباره «چارچوب جدید همکاری» خواهد بود و افزود: «هیچ برنامه بازرسی باز وجود ندارد. ما هنوز به توافقی بر سر چارچوب جدید نرسیده‌ایم و تا زمانی که به این چارچوب جدید نرسیم، همکاری‌ها آغاز نخواهد شد.»
بازرسان این آژانس از زمان آغاز حملات اسرائیل به ایران و جنگ ۱۲ روزه نتوانسته‌اند به مراکز هسته‌ای ایران دسترسی داشته باشند. در جریان این جنگ، آمریکا نیز سه سایت هسته‌ای نطنز، فردو و اصفهان را هدف حملات هوایی قرار داد.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، پیش‌تر تأکید کرده که انجام بازرسی‌ها همچنان در اولویت اصلی او قرار دارد و از ایران خواسته «شفاف‌سازی» کند.
او در عین حال گفته بود بازرسان این نهاد ناظر که بعد از جنگ ایران را ترک کردند، فعلا به ایران بازنمی‌گردند.
ایران آژانس انرژی اتمی را متهم می‌کند که با انتشار گزارشی با لحن تند در روز دهم خرداد، مسیر انجام حملات اسرائیل و آمریکا را هموار کرد.
شورای حکام این آژانس که شامل ۳۵ کشور است، در پی انتشار این گزارش، با صدور قطعنامه‌ای ایران را به نقض تعهدات خود در چارچوب پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای متهم کرد.
اسرائیل یک روز بعد از صدور این قطعنامه، در ۲۳ خرداد، حملات علیه ایران را آغاز کرد که در همان ساعات اول به کشته شدن فرماندهان نظامی ارشد و تعدادی از دانشمندان هسته‌ای ایران انجامید.
مجلس شورای اسلامی در پی وقوع جنگ، قانون «تعلیق همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی» را تصویب کرد که به فاصله کوتاهی توسط دولت ایران ابلاغ شد.
زمان‌بندی و جزئیات نحوهٔ تعلیق در این قانون مشخص نشده اما تصمیم‌گیری درباره همکاری با آژانس به شورای عالی امنیت ملی محول شده و می‌تواند امکان نظارت بازرسان آژانس بر برنامهٔ هسته‌ای ایران را بیش از پیش محدود کند.
عباس عراقچی روز یکشنبه همچنین درباره مذاکره با آمریکا نیز گفت که «دور بعدی مذاکرات فعلاً تنظیم نشده و هنوز هیچ چیز قطعی نشده است.»
به گفته او حتی مذاکره غیرمستقیم هم تاکنون قطعی نیست. دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی حاضر نشد محل برگزاری مذاکرات احتمالی را تأیید کند. در روزهای اخیر برخی گزارش‌ها از نروژ به عنوان محل احتمالی مذاکرات یاد کردند.
عراقچی در بخشی از مصاحبه خود با خبرنگاران گفت تماس‌های جمهوری اسلامی با کشورهای اروپایی ادامه دارد، اما تهران همچنان معتقد است مکانیسم ماشه «هیچ موضوعیتی ندارد» و اروپا دیگر عضو «مشارکت‌کننده» برجام به شمار نمی‌آید.
او افزود: «فعلا دور دیگری برای مذاکره با اروپا تعیین نشده است.»
مقام‌های جمهوری اسلامی و نمایندگان فرانسه، آلمان و بریتانیا سوم مرداد برای نخستین‌بار پس از حملات آمریکا و اسرائیل، در استانبول دیدار کردند.
محور اصلی این گفت‌وگوها، سرنوشت قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت بود که در مهرماه منقضی می‌شود.
علاوه بر مذاکرات با تروئیکای اروپایی درباره فعال شدن مکانیسم ماشه، آینده مذاکرات مستقیم یا غیرمستقیم با آمریکا در هاله‌ای از ابهام قرار داد.
ساعاتی پیش از او، پزشکیان در سخنانی مبهم ضمن تاکید بر لزوم گفت‌وگو با غرب، از مخالفان مذاکره انتقاد کرد و گفت با این مساله نباید برخورد «احساسی» داشت.
در همین حال، اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی در نشست خبری روز دوشنبه ۲۰ مردادماه خود در پاسخ به این سوال که آیا روند مذاکره با کشورهای اروپایی متوقف شده است، گفت: نمی‌توان گفت این روند متوقف شده است. در نشست استانبول که جمعه دو هفته پیش برگزار شد، طرفین توافق کردند این گفت‌وگوها ادامه یابد. تنها در خصوص زمان و مکان برگزاری دور بعدی تصمیم‌گیری نشده است، اما این به معنای توقف مذاکرات نیست. ما همچنان در ارتباط هستیم تا زمان و مکان مناسب برای برگزاری نشست بعدی را تعیین کنیم.
این اظهارات از بن‌بست در میان مقام‌های حکومت بر سر نحوه تعامل با غرب و ادامه مذاکرات حکایت دارد.
