فضای تنش میان جمهوری اسلامی و جامعه جهانی وارد مرحله تازه‌ای شد. هم‌زمان با بازگشت نخستین تیم بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران، روزنامه وال‌استریت ژورنال گزارش داد رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، به دلیل تهدیدهای مستقیم مرتبط با حکومت ایران، تحت حفاظت شبانه‌روزی نیروهای ویژه اتریش قرار گرفته است.
به نوشته این روزنامه آمریکایی، سرویس‌های امنیتی اتریش پس از دریافت اطلاعاتی از یک منبع ثالث درباره وجود تهدید مشخص از سوی افراد مرتبط با ایران، گروسی را به‌طور دائم زیر حفاظت واحد «کبرا» قرار داده‌اند؛ نیرویی ویژه که وظیفه حفاظت از مقامات عالی‌رتبه و مقابله با خطرناک‌ترین تهدیدها از جمله حملات تروریستی را بر عهده دارد. فردریک دال، سخنگوی آژانس، تأیید کرده که این اقدامات در بالاترین سطح امنیتی انجام گرفته است.
گزارش‌ها نشان می‌دهد که زندگی روزمره گروسی به کلی تغییر کرده و او مأموران مسلح و خودروهای ضدگلوله را در کنار خود دارد. یک منبع نزدیک به او به وال‌استریت ژورنال گفته است: «به گروسی تأکید شده که این تهدید را بسیار جدی بگیرد.»
ریشه این تهدیدها در فضای سیاسی تهران است. اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی، چندی پیش گروسی و آژانس را به جانبداری از اسرائیل در جنگ ۱۲ روزه متهم کرده بود.
روزنامه کیهان پا را فراتر گذاشت و خواستار محاکمه و حتی اعدام گروسی شد، او را «جاسوس موساد» خواند و گزارش‌هایش را عامل محکومیت ایران در سطح بین‌المللی دانست.
علی لاریجانی، مشاور ارشد علی خامنه‌ای، نیز در شبکه اجتماعی ایکس تهدید کرده بود که «پس از جنگ، به حساب گروسی خواهند رسید.» حتی برخی مقامات قضایی جمهوری اسلامی از محاکمه غیابی او سخن گفته بودند.
این در حالی است که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نهادی مستقل و فنی است و بارها تأکید کرده گزارش‌های آن مبتنی بر واقعیت‌های میدانی است. گروسی نیز بارها هشدار داده که عدم پاسخ‌گویی ایران درباره مواد هسته‌ای اعلام‌نشده، مانع از اطمینان جامعه جهانی به صلح‌آمیز بودن برنامه اتمی جمهوری اسلامی است.
بازگشت بازرسان آژانس به ایران پس از ماه‌ها وقفه، هم‌زمان با مذاکرات هسته‌ای جمهوری اسلامی و سه کشور اروپایی در ژنو انجام شد. اروپایی‌ها صراحتاً اعلام کرده‌اند که ادامه همکاری تهران با آژانس، شرط اصلی تمدید مهلت و جلوگیری از فعال‌سازی مکانیسم ماشه است. این مکانیسم، در صورت اجرا، همه تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران را که با برجام لغو شده بود، دوباره برقرار خواهد کرد.
در رابطه با بازگشت بازرسان، کامران غضنفری، نماینده تهران، گفت که ورود بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران نقض صریح قانون تعلیق همکاری جمهوری اسلامی با این نهاد است و در صورت رخ دادن آن، علیه مسعود پزشکیان، رییس شورای عالی امنیت ملی، اعلام جرم خواهد شد.
در همین رابطه،امیرحسین ثابتی، نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی، خطاب به عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، گفت: «من متن توافق‌نامه شما با آژانس را خواندم، این متن فاجعه است، اگر دروغ است خواهشا تکذیب کنید. توافق عراقچی با آژانس جنگ بعدی را قطعی می‌کند. امنیت ملی ما شوخی نیست.»
امیرحسین ثابتی با اشاره به قانون تعلیق همکاری جمهوری اسلامی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، خطاب به علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی، گفت: «زمان جنگ گفتید که وقتی جنگ تمام شود به حساب گروسی می‌رسیم، اما ظاهرا الان گروسی دارد به حساب ما می‌رسد.»
او افزود: «جاسوسان آژانس در قالب بازرس به ایران آمده‌اند.»
در همین حال، فضای تهدید و خشونت علیه مدیرکل آژانس، بیش از پیش بی‌اعتمادی جهانی نسبت به جمهوری اسلامی را تقویت کرده است. اینکه عالی‌ترین مقام ناظر هسته‌ای جهان به دلیل تهدیدهای آشکار از سوی مقامات و رسانه‌های حکومتی ایران مجبور به زندگی در شرایط امنیتی و زیر سایه محافظت ویژه شود، خود نشانه‌ای از ماهیت رژیمی است که نه تنها از شفافیت گریزان است، بلکه با ارعاب و تهدید، استقلال نهادهای بین‌المللی را هدف می‌گیرد.
از سوی دیگر، فایننشال تایمز هشدار داده است که با طولانی‌تر شدن بن‌بست دیپلماتیک، خطر آغاز دور تازه‌ای از درگیری نظامی با ایران افزایش می‌یابد. یک مقام غربی به این روزنامه گفته است: «حملات اخیر به تاسیسات اتمی ایران به حدی نبود که برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی را نابود کند. اگر مسیر دیپلماسی بسته بماند، احتمال رویارویی نظامی بیشتر خواهد شد.» این در حالی است که مقامات جمهوری اسلامی خود نیز در هفته‌های اخیر از احتمال آغاز جنگی تازه سخن گفته‌اند.
جمع‌بندی:
تهدید علیه رافائل گروسی و قرار گرفتن او تحت حفاظت دائمی، نه فقط یک موضوع امنیتی، بلکه نشانه‌ای از تشدید بحران میان جمهوری اسلامی و نهادهای بین‌المللی است. بازگشت محدود بازرسان به ایران اگرچه گامی مثبت به نظر می‌رسد، اما در کنار تهدیدهای آشکار و مذاکرات بی‌نتیجه ژنو، بیش از پیش نشان می‌دهد که تهران همچنان بر مسیر تقابل، پنهان‌کاری و وقت‌کشی اصرار دارد.
