در حالی که امیدواریها نسبت به ایجاد توافق بین ایران و غرب افزایش یافته و به نظر میرسد که ایران و امریکا به واسطهی منافع مشترک در تلاش برای بازگشت به تعهدات هستهای هستند، اما تعلل ایران برای بازگشت به تعهدات برجامی همچنان چالشبرانگیز است. امریکا گرچه از آمادگی برای پذیرش توافق خبر داده است، اما به نظر نمیرسد که ایران به این سرعت تمایل خود برای بازگشت به برجام و تعهدات هستهای را اعلام کند. در همین حال، پیتر استانو سخنگوی سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا تاکید کرده است که اتحادیه اروپا از تهران و واشنگتن انتظار دارد تا فورا به متن نهایی توافق در وین پاسخ دهند.وی با بیان این موضوع که دیگر فضایی برای مذاکرات باقی نمانده تاکید کرده است که متن نهایی در اختیار قرار دارد و باید دربارهی آن تصمیمگیری شود. استانو در این باره تصریح کرده است که پاسخ آره یا نه است.
با این حال محمد مرندی مشاور تیم مذاکره کننده ایران با اشاره به اینکه تیم مذاکرهکننده به خاطر بیاعتنایی به تهدیدها و ضربالاجلهای توخالی امتیازات کلیدی به دست آورده، اظهار داشت این مذاکرهکننده این تلاشها را به خاطر حقوق مردم و منافع بلند مدت کشور انجام داده است.
وی تصریح کرده است که مذاکرهکنندگان ایرانی چه در وین و چه در مدتی که از طریق مکاتبات گفتوگو بین طرفین مذاکره در جریان بود، بارها دولت های آمریکا و اروپا را وادار کردند تا از مواضع غیرمنطقی خود عقبنشینی کنند.مرندی همچنین تصریح کرد تا زمانی که متن حاصل از مذاکرات مورد بررسی دقیق در تهران قرار نگیرد، مسئولین مذاکرهکننده نمیتوانند در مورد آن هیچ گونه اظهاری داشته باشند.
گرچه تیم جدید هستهای جمهوری اسلامی ایزان اصرار و تاکید دارد که در مذاکرات اخیر توانسته است امتیازات قابل توجهی از امریکا و غرب بگیرد، اما به گفتهی کارشناسان و تحلیلگران، نسیت به پیشنویس توافق که حدود پانزده ماه قیل بین ایران و غرب تدوین شده بود، تغییر محسوسی در پیشنویس جدید ایجاد نشده است.
به گفتهی ناظران این تاخیر ۱۵ ماهه دهها میلیارد دلار به ایران ضرر مالی زده است ولی امتیازات قابل توجهی هم برای ایران به دنبال نداشته است.
جنگ اوکراین شرایط سوخت را در اروپا و امریکا بسیار چالشی و بحرانی کرده است و امریکا پس از سالها برای مدیریت بازار سوخت این کشور اقدام به استفاده از ذخایر استراتژیک کرده است. در همان حال، اروپا شرایط وخیمتری دارد. آلمان صرفهجویی در مصرف سوخت را آغاز کرده و انگلیس هشدار داده است که در صورت تداوم بحران سوخت، انگلیس وارد مرحلهی فقر عمومی خواهد شد.
به گفتهی کارشناسان، نیاز اروپا و امریکا به نفت و گاز میتواند موقعیتی استثنایی برای ایران از نظر چانهزنی ایجاد کند، از طریق برجام میتواند در کنار دادن امتیازاتی به غرب امتیازاتی استثنایی برای ایران نیز ایجاد کند و با چانهزنی درست، همان تضمینی را که در پی آن است، به دست بیاورد.