افزایش تنشها میان جمهوری اسلامی و اسرائیل بار دیگر به نقطهای حساس رسیده است؛ جایی که مقامهای امنیتی و نظامی اسرائیل بهصراحت از احتمال حمله به ایران سخن میگویند و برنامه موشکی جمهوری اسلامی را تهدیدی فوری برای امنیت منطقه توصیف میکنند. همزمان، گزارشهای اطلاعاتی نشان میدهد تهران در حال بازسازی توان موشکی خود پس از جنگ ۱۲ روزه اخیر است؛ موضوعی که از نگاه مقامهای اسرائیلی میتواند به درگیری تازهای منجر شود.
بر اساس گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، یک مقام ارشد نظامی اسرائیل هشدار داده است که اگر تلاشهای دیپلماتیک برای مهار برنامه موشکی ایران به نتیجه نرسد، حمله به ایران «اجتنابناپذیر» خواهد بود. این مقام گفته ایران اکنون حدود ۱۵۰۰ موشک در اختیار دارد و توان شلیک همزمان شمار زیادی از آنها میتواند خساراتی همسطح یک سلاح هستهای محدود ایجاد کند؛ موضوعی که از دید تلآویو تهدیدی جدی برای امنیت اسرائیل به شمار میرود.
در همین راستا، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، اعلام کرده است که در دیدار پیشروی خود با دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، اطلاعات تازهای درباره تحرکات نظامی ایران ارائه خواهد داد. نتانیاهو گفته اسرائیل از تمرینها و تحرکات اخیر جمهوری اسلامی آگاه است و در صورت لزوم، واکنشی «بسیار سخت» نشان خواهد داد. او تأکید کرده بازسازی توان موشکی ایران پس از جنگ ۱۲ روزه، تهدیدی مستقیم برای امنیت اسرائیل محسوب میشود.
این اظهارات در حالی مطرح میشود که گزارشهایی از داخل ایران از انجام مانورهای موشکی در چند استان حکایت داشت؛ گزارشهایی که ابتدا منتشر و سپس از سوی تلویزیون رسمی تکذیب شد. با این حال، پخش گزارشهایی تبلیغاتی درباره توان موشکی جمهوری اسلامی و تهدید اسرائیل به «جهنم موشکی»، بر شدت فضای تنش افزوده است.
در همین حال، ژنرال ایال زمیر، رئیس ستاد کل ارتش اسرائیل، اعلام کرده نیروهای این کشور آمادهاند «در هر نقطهای، چه نزدیک و چه دور، دشمنان اسرائیل را هدف قرار دهند». او تأکید کرده که جنگ اخیر بخشی از طولانیترین و پیچیدهترین درگیریهای تاریخ اسرائیل بوده و تهران همچنان از نیروهایی حمایت میکند که اسرائیل را در چند جبهه تهدید میکنند.
در مقابل، سخنگوی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی اعلام کرده توان دفاعی ایران در حوزههای زمینی، دریایی و موشکی برای هر سناریویی آماده است و بخش بزرگی از این توان هنوز مورد استفاده قرار نگرفته است. این در حالی است که گزارشهای اطلاعاتی غربی از کاهش قابل توجه توان موشکی ایران پس از حملات اخیر حکایت دارند.
بر اساس برآوردهای اسرائیلی، ایران پیش از جنگ ۱۲ روزه حدود ۳۰۰۰ موشک در اختیار داشت، اما اکنون این رقم به حدود ۱۵۰۰ فروند کاهش یافته است. همچنین از حدود ۴۰۰ سکوی پرتاب، تنها نیمی از آنها همچنان عملیاتی هستند. با این حال، مقامهای اسرائیلی هشدار میدهند که تهران با سرعت در حال بازسازی این توان است.
گزارشهای ماهوارهای نشان میدهد ایران تلاش کرده برخی تأسیسات تولید موشک را که در حملات پیشین آسیب دیده بودند، بازسازی کند، هرچند کارشناسان میگویند این تأسیسات هنوز به ظرفیت کامل بازنگشتهاند.
در سطح سیاسی، مقامهای اسرائیلی تأکید دارند که پس از حمله حماس در هفتم اکتبر، دکترین امنیتی این کشور تغییر کرده و دیگر اجازه نخواهند داد تهدیدها به مرحله اجرا برسند. به گفته تحلیلگران، اسرائیل اکنون به این جمعبندی رسیده که هرگونه تأخیر در واکنش، هزینهای سنگینتر در پی خواهد داشت.
در مقابل، تحلیلگران بینالمللی معتقدند ایران با وجود لفاظیهای تند، در شرایطی نیست که خواهان جنگ مستقیم باشد. فشارهای اقتصادی، بحرانهای داخلی و آسیبپذیری زیرساختهای نظامی، تهران را به احتیاط واداشته است. با این حال، فضای بیاعتمادی و سوءبرداشت متقابل، خطر درگیری ناخواسته را بهطور جدی افزایش داده است.
در مجموع، تحولات اخیر نشان میدهد منطقه در آستانه مرحلهای تازه از تنش قرار گرفته است؛ مرحلهای که در آن هر خطای محاسباتی میتواند به بحرانی گسترده با پیامدهایی فراتر از مرزهای ایران و اسرائیل منجر شود.
