پنتاگون: حملات آمریکا برنامه هسته‌ای ایران را تا «دو سال» عقب انداخت

سخنگوی وزارت دفاع آمریکا، شان پارنل می‌گوید ارزیابی این وزارتخانه از خسارات وارده به تأسیسات فردو، نطنز و اصفهان این است که این مراکز «به‌طور کامل نابود شده‌اند.»

او روز چهارشنبه ۱۱ تیر به خبرنگاران گفت تمامی اطلاعات به‌دست‌آمده نشان می‌دهد که برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی «دست‌کم یک تا دو سال» عقب افتاده است و به‌نظر می‌رسد این تأخیر «احتمالاً به دو سال نزدیک‌تر» باشد.

او همچنین تأکید کرد که متحدان آمریکا در منطقه و جهان، در گفت‌وگوهای پس از عملیات موسوم به «چکش نیمه‌شب»، ارزیابی واشنگتن درباره آسیب‌دیدگی برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران را تأیید کرده‌اند.

پیشتر نیز جان رتکلیف، رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، سی‌آی‌ای گفته بود: «برنامه هسته‌ای [جمهوری اسلامی] ایران در پی حملات هدفمند اخیر، به شدت آسیب دیده است.»

روز چهارشنبه ۱۱ تیر،‌ یک خبرنگار از تمی بروس سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا پرسید که عباس عراقچی، وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی ایران گفته است «اگر قرار باشد مذاکرات با آمریکا از سر گرفته شود، واشنگتن باید تضمین دهد که در خاک ایران حمله‌ای نخواهد کرد. موضع ایالات متحده در این‌باره چیست؟» بروس پاسخ داد: تصمیم در این باره کاملا در اختیار رئیس‌جمهوری آمریکا است.

دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا و بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائيل گفته‌اند که در صورت لزوم، بار دیگر حمله به تاسیسات هسته‌ای در ایران را در نظر خواهند گرفت.

وزیر دفاع اسرائيل نیز گفته است که به ارتش این کشور دستور داده است «برتری هوایی» خود در آسمان ایران را حفظ کند.

قرار است روز دوشنبه آینده رئیس جمهوری آمریکا در کاخ سفید میزبان بنیامین نتانیاهو باشد. رهبران دو کشور قرار است درباره ایران با یکدیگر گفت‌وگو کنند.

با این حال، برخی منابع اطلاعاتی آمریکایی که پیش‌تر اطلاعاتی را به رسانه‌ها درز داده بودند، معتقد بودند که این حملات نتوانسته‌اند اجزای کلیدی برنامه هسته‌ای ایران را از بین ببرند. در ایران اما عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی روز چهارشنبه در مصاحبه‌ای گفت که تاسیسات هسته‌ای ایران آسیب جدی دیده‌اند.
عباس عراقچی در سخنانی که این هفته در خبرگزاری‌های جمهوری اسلامی منتشر شد، در مورد اینکه آیا اساسا تاسیسات هسته‌ای در ایران به دلیل خسارات وارده قابل راه‌اندازی دوباره هستند، ابراز تردید کرد.

با این حال جمهوری اسلامی، اطلاعات رسمی دقیقی درباره میزان خسارت وارده به تاسیسات هسته‌ای منتشر نکرده است. در حالی که برخی مقامات از «خسارات قابل توجه» سخن گفته‌اند، اما علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، تاکید کرده که ترامپ «در تاثیر حملات بزرگ‌نمایی کرده است».

میزان تاثیر این حمله بر برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی علاوه بر اینکه به موضوع رقابت‌های سیاسی داخلی آمریکا بدل شده برای طرفداران ادامه جنگ و از سرگرفته‌شدن نزاع هم بهانه‌ای است که امید دارند به واسطه آن آتش‌بس‌کنونی با جنگی جدید از بین برود.

رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، نیز هفته گذشته در گفت‌وگو با شبکه سی‌بی‌اس اعلام کرد که ممکن است بخشی از مواد اورانیوم غنی‌شده ایران در حملات آسیب دیده باشند یا از محل خارج شده باشند. تصاویر ماهواره‌ای نیز نشان می‌دهند که کامیون‌هایی پیش از حمله، سایت فردو را ترک کرده‌اند.

با وجود این حملات، گروسی هشدار داد که ایران ممکن است ظرف «چند ماه» مجددا غنی‌سازی را از سر بگیرد.

اما در پی جنگ ۱۲ روزه و در صورت قطع همکاری رسمی تهران با آژانس، دیگر امکان نظارت بین‌المللی بر برنامه هسته‌ای ایران وجود ندارد و این هم ابزاری جدید در دست طرفداران از سر گرفته شدن جنگ است.

جمهوری اسلامی پس از این حملات، قانونی را در مجلس تصویب کرد که همکاری با آژانس را به حالت تعلیق درآورد. تهران می‌گوید این تصمیم در واکنش به سکوت آژانس درباره حملات آمریکا و اسرائیل به تاسیسات هسته‌ای ایران اتخاذ شد.

از سوی دیگر، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، تامی بروس، در بیانیه‌ای گفت:

اینکه ایران در چنین برهه‌ای همکاری با آژانس را تعلیق کرده، غیرقابل‌قبول است. این کشور باید مسیر صلح و رفاه را انتخاب کند.