حسن روحانی رئیس جمهور ایران روز دوشنبه در دیدار با رئيس جمهور ترکیه ضمن تاکید بر ادامه روابط اقتصادی همه جانبه بین ایران و ترکیه علی رغم مشکلات، بر آمادگی ایران برای حضور سرمایهگذاران و بخش خصوصی ترکیه در اجرای پروژههای مشترک تاکید کرد و استفاده از پول ملی را عاملی مهم در توسعه مناسبات اقتصادی تهران و آنکارا ارزیابی کرد. رئیس جمهور ایران همچنین تاکید کرد حفظ امنیت آبراههای منطقه خلیج فارس، دریای عمان و تنگه هرمز همواره برای ایران مورد توجه بوده است، تاکید کرد جمهوری اسلامی ایران خود را موظف به تامین امنیت آبراههای منطقهای میداند.
وی در عین حال با بیان این موضوع که حضور نیروهای آمریکایی و دعوت آنها از سایر کشورها برای حضور در منطقه موجب افزایش مشکلات و تنشهای موجود میشود، اظهار داشت امنیت آبراههای منطقه صرفاً باید توسط کشورهای ساحلی تامین شود. روحانی در بخش دیگری از اظهاراتش در دیدار با اردوغان، حمله به یمن را نتیجه محاسبات اشتباه و آدرسهای غلط آمریکا دانست و بر ضرروت بازگشت آرامش به یمن تاکید کرد. حسن روحانی در ادامه همکاریهای سهجانبه را بر تقویت امنیت در سوریه ضروری دانست و تاکید کرد همکاریهای سهجانبه تا ریشهکن شدن تروریست در منطقه باید ادامه یابد.
وی همچنین ابراز امیدواری کرد تلاشهای سهجانبه بین ایران، سوریه و ترکیه منجر به امنیت پایدار در سوریه و تحقق حاکمیت مردم آن کشور شود. رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه ضمن ابراز امیدواری نسبت به توسعه روابط بین ایران و ترکیه، بر عزم ترکیه برای برداشتن گامهای مهم در روابط دو کشور تاکید کرد و اظهار داشت همکاریهای تجاری بین دو کشور با استفاده از پولهای ملی رشد قابل ملاحظهای داشته و خواهد داشت.اردوغان همچنین تحریمهای آمریکا علیه ایران را غیرسازنده دانست و حفظ برجام را نماد مهم موفقیت گفتگو و دیپلماسی ارزیابی کرد. وی همچنین ابراز امیدواری کرد که نتایج نشست سهجانبه ایران و روسیه و ترکیه چه در نشست اخیر و چه نشست سوچی، بتواند موجب برقراری هرچه سریعتر امنیت در مناطق مختلف سوریه بشود.
ایران همچنان در تلاش است تا با استفاده از ظرفیتهای اقتصادی کشورهای منطقه بخش قابل توجهی از مشکلات اقتصادی ناشی از تحریم را در ایران مرتفع کند. کشورهای منطقه نیز با هدف بهرهبرداری هرچه بیشتر از شرایط بحران اقتصادی پیشآمده، در تلاش هستند تا از این فرصت برای توسعه اقتصادی خود و تقویت عناصر اقتصادی در کشور استفاده کنند.
اما در نهایت این کشورها با وجود محدودیتهای اقتصادی که توسط امریکا وضع شده است، و تنبیههایی که امریکا برای نادیده گرفتن تحریمها در نظر میگیرد، در مراوادات اقتصادی خود با ایران با محدودیت زیادی عمل میکنند. در عین حال تاکید ترکیه بر نقش سهجانبه کشورها برای تقویت امنیت سوریه، این کشورها به نفع خواستههای امریکا، این آمادگی را دارند که منافع ایران را نادیده بگیرند و به عنوان متحد امریکا، اتحاد پیشین خود با ایران را در حاشیه قرار دهند.
منافع اقتصادی پس از جنگ در دوران بازسازی در عراق و سوریه، بیش از آن وسوسهانگیز است که این کشورها بخواهند منافع اقتصادی ایران و هچمنین اتحاد پیشین خود با ایران را در اولویت قرار بدهند.
ضمن آنکه پیش از این نیز، این کشورها در تعامل با اسرائیل و توافق با ایالات متحده، بخشهایی از تعهدات و قرارهای پیشین خود با ایران را نادیده گرفتهاند.
یکی از مهمترین معضلات پیش روی ایران در تعامل با ترکیه و روسیه، در خصوص بازسازی در سوریه و ادامه حضور ایران در این کشور، دشمنی ریشهدار ایران با اسرائیل است که حضور ایران در سوریه را با نگرانی دائم برای اسرائیل و ایالات متحده تبدیل کرده است.
موضوعی که در عین حال مهمترین چالش بین ایران و ایالات متحده در شرایط پس از لغو برجام نیز هست و ایالات متحده یکی از شروط خود برای بازگشت به توافق مجدد با ایران را منوط به کاهش حضور ایران در منطفه و به ویژه سوریه عنوان کرده است، درخواستی که برخی از گزارشهای رسانهای حاکی از آن است که روسیه در توافق پشت پرده با امریکا با برنامهریزی دیپلماتیک و سیاسی برای کاهش حضور ایران در دوران بازسازی در سوریه موافق کرده است.
