محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران، روز پنج شنبه در گفتگو با روزنامه سوییسی تاگس انسایگردر تهران با بیان این موضوع که توافقنامهی اتمی بر دو ستون استوار است،گفت اگر اروپاییها شروع به اجرای اقدامات خود کنند در آن صورت، جمهوری اسلامی نیز این مرحله را عملی نخواهد کرد. وی اظهار داشت بر اساس توافق اتمی قرار است ایران این برنامه را به طور صلحآمیز به کار بگیرد، اما در عین حال، جامعه بین الملل هم باید تضمین دهد مناسبات اقتصادی ایران با سایر کشورها عادیسازی شود.ظریف تاکید کرد با وجودی که بر اساس گزارشهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی، ایران همواره به تعهدات خود عمل کرده است، اما روابط اقتصادی ایران با جهان، عادیسازی نشده و وضعیت امروز ایران به مراتب بدتر از دوران قبل از توافق است. وزیر امور خارجه ایران با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی در اقدام خود را برای عمل نکردن به برخی از تعهدات خود در توافق هستهای از سازوکارهایی استفاده کرده که در داخل توافقنامه گنجانده شده است، افزود به محض آنکه اروپاییها عمل به تعهداتشان را آغاز کنند، جمهوری اسلامی نیز دست به کار خواهد شد.
ظریف تاکید کرد اروپا برای حفظ توافق متعهد است اقداماتی شامل سرمایهگذاری، تردد هوایی مسافری، حمل و نقل و بازگشت شرکتهای اروپایی به بازار ایران را انجام دهد. وی در عین حال اظهار داشت اما در حال حاضر آنچه جمهوری اسلامی میخواهد فروش نفت و دریافت پول نفت است. وی افزود اروپا تاکنون تنها به انتشار بیانیه اکتفا کرده است. محمدجواد ظریف در عین حال در توضیح درباره اینکه جمهوری اسلامی ایران در اجرای گام سوم چه اقداماتی انجام خواهد داد، گفت ممکن است جمهوری اسلامی در مرحله سوم به اروپا ۱۲۰ روز فرصت بدهد تا زمان برای انجام اقدامات موثر خود داشته باشد.وی تاکید کرد اگر اروپاییها به تعهدات خود عمل کنند، جمهوری اسلامی این مرحله را عملی نخواهد کرد. ظریف تاکید کرد مشکل جمهوری اسلامی در حال حاضر نه امریکا، بلکه اروپا است که به تعهدات خود که پیش از توافق با امریکا به آن عمل کرده، عمل نمیکند.
ظریف همچنین در توضیح درباره دلایل عدم حضور خود در کاخ سفید علیرغم دعوتی که از او صورت گرفته بود، اظهار داشت مشکلات بین ایران و ایالات متحده، با نیم ساعت دیدار با ترامپ برطرف نخواهد شد. وی در عین حال تاکید کرد وقتی به فردی گفته میشود اگر در این دیدار شرکت نکنی تحریم خواهی شد ودیگر هرگز اجازه نخواهی داشت که پایت را در این شهر بگذاری، اسمش نه تنها دعوت نیست، بلکه به آن تهدید و ارعاب میگویند
.بنا به گفته برخی تحیلگران یکی از دلایل ضعیفتر عمل کردن اروپا نسبت به زمان قبل از توافق این است که اروپا در شرایط فعلی فشار بسیار بیشتری از جانب امریکا به آن تحمیل شده است تا قبل از توقف و محدودیتهای تجاری و همچنین تحریمهای اعمال شده بر کشورهایی که با ایران رابطه تجاری برقرار میکنند در دوره ترامپ از تمام دورههای قبلی بیشتر بوده است و کشورهای اروپایی برای دورماندن از تحریمهای ایالات متحده ناگزیر هستند نسبت به قبل از برجام روابط تجاری و بانکی محدودتری با ایران داشته باشند، تا محدودیتها و فشارهای کمتری هم از جانب دولت ترامپ تحمل کنند.
بنا به اظهارات اخیر محمدجواد ظریف، به نظر میرسد جمهوری اسلامی هم، مانند اروپا و نیز ایالات متحده در تعیین شروط خود برای طرف مقابل توافق به نوعی تعادل بازگشته و تلاش میکند تا با متعادلتر کردن و نیز قابل اجرا بودن شروط خود، شرایط را برای کاهش تنش در روابط ایران با جامعهی بینالمللی مهیا کند.
جمهوری اسلامی پیش از این بارها تاکید کرده بود اروپا به اندازه کافی زمان داشته که به تعهدات خود در زمینه برجام اقدام کند. مقامهای وزارت امور خارجه پیش از این بارها تاکید کرده بودند ایران فرصت جدیدی برای انجام اقدامات جدید توسط اروپا در خصوص تسهیل شرایط برای بهبود روابط تجاری، بانکی و بازرگانی ایران، در اختیار آن قرار نخواهد داد.
