بیش از دو هفته است که جامعه رسانهای و فضای عمومی کشور در انتظار دیدار رئیس جمهور ایران و نخست وزیر ژاپن با یکدیگر است. با ورود شینزو آبه به تهران این دیدار برگزار شد و دو طرف پس از دیدار در کنفرانس خبری مشترک به طرح دیدگاههای متقابل خود از این دیدار پرداختند. حسن روحاتی پس از این دیدار با ابراز خشنودی از تصمیم جدی نخست وزیر ژاپن بر توسعه روابط در حوزههای منطقه، اقتصادی و بینالمللی، اظهار داشت تیمهای اقتصادی طرفین در خصوص توسعه سرمایهگذاری ژاپن در ایران گفتگو کردند.
حسن روحانی همچنین اظهار داشت ژاپن نسبت به ادامه خرید نفت ایران ابراز تمایل کرده و تمایل خود را نسبت به حل و فصل روابط مالی بین دو کشور ابراز داشته است. این اظهارات روحانی در حالی ابراز میشود که ژاپن از همان ابتدای تحریم ایران توسط ایالات متحده به صراحت اعلام کرد ژاپن نسبت به محدودیتهای اعلامشده توسط امریکا پایبند است و روابط تجازی و اقتصادی خود را با ایران قطع کرد. محمد جواد ظریف و مقامهای بلندپایه دیپلماسی ایران منجمله عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه نیز در دیدار با مقامهای ژاپنی در سال گذشته اعلام کرده بودند انتظار ندارند ژاپن روابط مثبت خود با امریکا را به خاطر ایران قطع کند. حسن روحانی در بخش دیگزی از کنفرانس خبری مشترک اظهار داشت طرفین درباره امنیت و تنشزدایی در منطقه با هم گفتگو کردهاند.اگرچه حسن روحانی رئیس جمهور ایران، هدف از دیدار با شینزو آبه نخست وزیر ژاپن را که دیداری خاص در چهل سال اخیر است به دیداری اقتصادی فروکاسته است، اما تحلیلگران معتقدند پشت پرده مذاکرات سه روزه ایران و ژاپن که در عالی ترین سطح در ایران برگزار میشود، دیدار و گفتگوهایی فراتر از گفتگوهای اقتصادی است و در واقع نخستوزیر زاپن حامل پیام ویژهای برای ایران است که ممکن است مستقلا از طرف امریکا اعلام شده باشد. حسن روحانی در بخش دیگری از این کنفرانس خبری با ابراز خشنودی از تمایل نخست وزیر ژاپن برای حفظ ثبات و امنیت در منطقه، تاکید کرد ایران بر عدم تمایل به اغاز جنگ تاکید دارد، اما اگر حملهای نوسط کشور ثالث علیه امنیت و تمامیت جمهوری اسلامی صورت گیرد، جمهوری اسلامی با قدرت پاسخ قاطعی خواهد داد.وی همچنین اظهار داشت نخست وزیر ژاپن خاطرنشان کرده است تغییرات مثبتی در راه است. روحانی افزود وی به نخست وزیر ژاپن تاکید کرده است جمهوری اسلامی خواهان ادامه توافق است و ایران در چارچوب برجام به برجام وفادار خواهد ماند.بنا به گفته تحلیلگران این نخستین پالس اعلام نرمش از طرف جمهوری اسلامی است. حسن روحانی بیش از یک ماه قبل در یک گفتگوی ویژه اعلام کرده بود صبر ایران به انتها رسیده و با اعلام یک ضربالاجل ۶۰ روزه به اروپا، تاکید کرده بود چنانچه شرایط بانکی و اقتصادی و تجاری ایران به حالت عادی بر نگردد ایران از برجام عقب نشینی خواهد کرد و تعهدات برجامی خود را فروگذار خواهد کرد؛ اظهاراتی که یا حمایت صریح طرفداران تحریم و شخص ایتالله خامنهای مواحه شده بود. حالا پس از گذشت بیش از یک ماه از این ضربالاجل جمهوری اسلامی اعلام کرده است به برجام پایبند است و پایبند خواهد ماند. وی البته مثل همیشه تاکید کرد جمهوری اسلامی با سلاح هستهای مخالف است. حسن روحانی همچنین اظهار داشت وی به نخست وزیر ژاپن گفته است، ریشه این تنشها به جنگ اقتصادی امریکا علیه ایران برمیگردد، و هر زمان این جنگ متوقف شود، تحول بسیار مثبتی در جهان و منطقه رخ خواهد داد.
روحانی همچنین از نخست وزیر ژاپن برای این که به منظور تداوم صلح در منطقه و با هدف تنشزدایی این سفر را انجام داده تشکر کرد.
نخست وزیر ژاپن نیز پیش از ترک توکیو اعلام کرده بود هدف اصلی ژاپن از این سفر ایفای نقش تاریخی ژاپن در ایجاد صلح در منطقه و تنش زدایی در منطقه خاورمیانه خواهد بود.شنیزو ابه نخست وزیر ژاپن نیز با ابراز خشنودی از استقبال گرم جمهوری اسلامی از وی با اشاره به روابط تاریخی ۹۰ ساله دو کشور با ابراز نگرانی از تشدید تنش در منطقه خاورمیانه اظهار داشت تحلیلگران بر احتمال وقوع درگیری تصادفی تاکید دارند. وی با بیان این موضوع که این نطقه از جهان، برای ثبات اقتصادی جهان اهمیت دارد، تاکید و خاطرنشان کرد به هر طریق ممکن باید جلوی درگیری نظامی تصادفی در منطقه خلیج فارس و خاورمیانه گرفته شود.شینزو ابه افزود ژاپن ارزو دارد برای ایجاد ثبات و صلح تلاش حداکثری خود را بکندو از ایران نیز انتظار دارد که نقش سازنده خود را در این خصوص ایفا کند.وی همچنین با اشاره به تسامح و تساهلی که در اسلام وجود دارد از ایران خواست به همکاری خود با آژانس انرژی اتمی ادامه دهند و پایبندی خود را به برجام قویا حفظ کنداو افزود نیاید نسبت به آینده ناامید بود و تاکید کرد و کشور موظفند برای برقرار صلح تلاش حداکثری خود را ایغا کنند.
تحلیلگران معتقدند شینژو ابه علاوه بر اینکه در این سفر ممکن است حامل پیام دوستی ترامپ برای کاهش مناقشات با ایران باشد، در عین حال با جدیت حامل این پیام نیز هست که کوچکترین خطای استراتژیک ایران در منطقه ممکن است منطقه را به بحرانی غیرقابل بازگشت وارد کند و ایران موظف است از شعله ور کردن اولین جرقهی این برخورد تصادفی خودداری کند.
شینزو ابه قرار است امروز پنج شنبه نیز با ایتالله خامنهای رهبر ایران دیدار خواهد کرد.گرچه انتظار نمیرود که جزییاتی از این دیدار و گفتگوهای طرفین منتشر شود، اما تحلیلگران امیدوارند شینزو ابه به عنوان نماینده ژاپن، بتواند رهبر جمهوری اسلامی را نسبت به تلاش برای جلوگیری از تشدید تنش در منطقه و پرهیز اژ خطرا ت احتمالی گفتهها و اقدامات تنشزا در اشدبد بحرانهای منطقهای جلب و متقاعد کند.