با آغاز تحریمها در ایران، امریکا همه بانکهای ایرانی و بسیاری از طرفهای تجاری ایران را مورد تحریم قرار داد و سوئیفت نیز با انتشار بیانیهای با ابراز تاسف از تعلیق همکاری با بانکهای ایرانی، به طور رسمی اعلام کرد ارتباط خود را با برخی بانکهای ایرانی تعلیق کرده است.
جزئیات بازگشت تحریمهای امریکا علیه ایران روز چهارشنبه توسط مایک پومپئو و استیو منوچین، وزرای خارجه و خزانهداری آمریکا اعلام شده است و بر اساس گفته مایک پومئو دور جدید تحریمها شامل ۵۰ بانک ایرانی و شرکتهای تابعه، و در بخش کشتیرانی شامل بیش از ۲۰۰ نفر و کشتی میشود. علاوه بر این ایرانایر و بیش از ۶۵ فروند از هواپیماهای این شرکت نیز هدف تحریم قرار گرفتهاند.همچنین آژانس انرژی اتمی ایران و ۲۳ نهاد و فرد تابعه آن در فهرست تحریمی جدید قرار گرفتهاند.
در عین حال مقامهای امریکایی تاکید میکنند که تحریمهای شدیدتری در راهاند و فشاری تحریمی شدیدی بر ایران وارد خواهد شد. وزیر امور خارجه ایران گفته است تحریمها موجب شتاب گرفتن افول سریع فعالیتهای اقتصادی بینالمللی ایران خواهد شد. امریکا بار دیگر گفته است حکومت ایران باید مواضع خود را صد و هشتاد درجه تغییر دهد و مثل یک کشور عادی رفتار کند.
پمپئو همچنین با اشاره به اینکه عربستان در حال تلاش برای مبارزه با تروریسم است، جمهوری اسلامی نیروی اصلی بیثباتکننده خاورمیانه است.
در همین حال ایران نیز برای چندمین بار به امریکا توصیه کرده است تا رویکردش را تغییر دهد. تهران اعلام کرده است در صورت تغییر رویکرد امریکا در قبال توافق هستهای، گفتوگوهای دیپلماتیک با ایالات متحده برای یک توافق جدید، به طور جدی مد نظر جمهوری اسلامی قرار خواهد گرفت. این اظهارات را محمدجواد ظریف در گفتگو با یو اس ای تودی اعلام کرده و گفته است لازمه آغاز گفتوگو احترام متقابل است، نه اعتماد متقابل.
گرچه ایران همواره گفته است امکان مذاکره با امریکا برای جمهوری اسلامی منتفی نیست، اما این اولین بار است که نفر اول دستگاه دیپلماسی کشور اعلام میکند که ایران در صورت تغییررقتار امریکا آماده مذاکره درباره معاهده جدید هستهای است. مدتهاست که طرفین ایران و آمریکا یکدیگر را به تغییر رفتار توصیه میکنند و معتقدند تا دیگری رفتار خود را کاملا تغیر ندهد مصالحه ای صورت نخواهد گرفت. با این وجود جان بولتون مشاور امنیت خارجی کاخ سفید هم اعلام کرده است امریکا تحریمهایی فراتر از این تحریمها در پیش خواهد گرفت.اما ایران همچنان میگوید فشارهای تحریمی بر ایران، فشارهای روانی است و با هدف ایجاد هراس و دلهره در مردم انجام میشود. و امریکا توان وارد اوردن فشار بیشتری بر ایران ندارد. ایران همچنان در انتظار واکنشهای صریح و عملیاتی اروپاییها در واکنش به تحریمهای ایالات متحده است.
بر اساس تحریمهای اعمال شده امریکا بر سیستم بانکی و همچنین شرکتهای طرف قرارداد تجاری با ایران، ایران عملا امکان تعامل تجاری خود را با جهان از دست خواهد داد. ایران در گفتگو با طرفهای اروپایی خود در برجام تاکید کرده است تنها در صورتی در برجام باقی خواهد ماند که بتواند از مزایای اقتصادی برجام استفاده کند. اروپاییها وعده دادهاند که تمام تلاش خود را به کار خواهند بست تا ایران بتواند از امکان تجارت جهانی بهرهمند شود. بر اساس طرحهای پیشنهادی اروپا، یک سوئیفت اروپا در راه است که به ایران این امکان را خواهد داد تا در غیاب سوئیفت جهانی، امکان مبادله پولی با جهان را داشته باشد. همچنین بر اساس طرح پیشنهادی اروپا، قرار است اروپا از طریق قانون انسداد، از یک سازوکار جدید مالی که به اروپا این امکان را میدهد که تحریمهای امریکا را دور بزند استفاده کند. برخی از تحلیلگران گفتهاند این اقدام اروپا در تعریف یک سازوکار جدید مالی که امریکا را در گردونه تجاری در نظر نمیگیرد، گرچه ممکن است زمانبر و طولانی باشد اما در میانمدت احتمالا به شکلگیری یک نظم جدید جهانی منجر خواهد شد.
با این وجود، و با وجود آغاز تحریمهای شدید علیه ایران، امریکا اعلام کرده است کره جنوبی و هفت کشور دیگر شامل چین، هند، ایتالیا، یونان، ژاپن، کره جنوبی، تایوان و ترکیه از تحریمهای نفتی علیه ایران مستثنی شدهاند.
همچنین بر اساس اظهارات مایک پمپئو وزیر امور خارجه امریکا، نیروگاه اتمی بوشهر و دو پروژه دیگر که وی نامی از آنها نبرده است، از تحریمها مستثنی شدهاند. کره جوبی با بیان این موضوع که توقف واردات نفت از ایران صنعت کره جنوبی را نابود خواهد کرد گفته است از امریکا برای ادامه خرید نفت از ایران مهلت خواسته و تقاضا کرده است تا امریکا اجازه دهد این کشور به خرید نفت از ایران ادامه دهد. امریکا در یک بازه زمانی ۱۸۰ روزه با ادامه خرید نفت این ۸ کشور از ایران موافقت کرده است.
اشتفان سایبرت، سخنگوی دولت آلمان هم گفته است برلین در حال بررسی راههایی است که بتواند از شرکتهای فعالی که تحت تاثیر تحریمهای آمریکا علیه ایران قرار میگیرند، محافظت کند.
با این وصف، تحلیلگران پیشبینی می کنند هیچ یک از طرفین ایران و امریکا در شرایط جدید جامعه جهانی قادر نخواهند بود این تحریمهای گسترده را ادامه دهند.
