اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی روز چهارشنبه اعلام کرد که پنجمین دور گفتوگوهای هستهای میان ایران و ایالات متحده روز جمعه ۲۳ مه برابر با دوم خرداد در شهر رم برگزار خواهد شد.
کمی پیش از او، بدر البوسعیدی، وزیر خارجه عمان نیز این خبر را در پیامی در شبکه ایکس گزارش کرده بود.
واشینگتن هنوز تاریخ و محل این دیدار را تأیید نکرده است.
سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی در این مورد گفت که پیشنهاد برگزاری دور دیگری از مذاکرات ایران و آمریکا در رم «از سوی عمان مطرح شده» و این کشور در این باره «رایزنیهایی» داشته و جمهوری اسلامی با این پیشنهاد موافقت کرده است.
عمان مدتهاست که نقش میانجی میان ایران و آمریکا را ایفا میکند و در میانه تنشها بر سر برنامه هستهای ایران و مسائل امنیتی منطقه، زمینهساز دیپلماسی پشتپرده بوده است.
جمهوری اسلامی و آمریکا تاکنون چهار دور مذاکرات هستهای برگزار کردهاند و کاظم غریبآبادی، معاون وزیر خارجه جمهوری اسلامی، گفته بود که تهران پیشنهادی برای دور پنجم مذاکره دریافت کرده است.
با این حال علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، روز سهشنبه با اشاره به اینکه گمان نمیکند مذاکرات با آمریکا به نتیجه برسد گفت: «اینکه بگویند ما به ایران اجازه غنیسازی نمیدهیم، این غلط زیادی است.»
عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی نیز روز چهارشنبه ۳۱ اردیبهشت، ساعاتی پیش از سخنان وزیر خارجه عمان مبنی بر برگزاری پنجمین دور از گفتوگوها در رم گفته بود که غنیسازی در خاک ایران «چه با توافق و چه بیتوافق ادامه مییابد» و «در حال بررسی هستیم آیا در دور بعدی مذاکرات با آمریکا شرکت کنیم یا نه».
عباس عراقچی به خبرنگاران گفت: «موضع ما کاملا روشن است؛ غنیسازی چه با توافق چه بیتوافق ادامه مییابد».
اشاره او به اظهارات اخیر مقامهای بلندپایه آمریکایی است که تأکید کردهاند ایران نمیتواند در خاک خود غنیسازی اورانیوم انجام دهد و برای برنامهٔ هستهایش باید اورانیوم غنیشده از خارج وارد کند.
وزیر خارجه جمهوری اسلامی در واکنش گفت: «اگر طرفها مایلند نسبت به برنامهٔ صلحآمیز ایران شفافیت وجود داشته باشد ما آماده هستیم اما در مقابل، تحریمها را بردارند».
او افزود: «اگر بیشتر از این تقاضاهایی داشته باشند و بخواهند از مواردی که حق ماست محروم کنند جایی برای پذیرش ندارد».
عباس عراقچی در همین روز، در گفتوگو با شبکه الشرق نیز بار دیگر بر «اهمیت راهبردی» غنیسازی در ایران تأکید کرد و آن را «دستاوردی علمی، بومی و غیرقابل چشمپوشی» دانست.
گروهی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز با امضای بیانیهای گفتهاند که «طبق مادهٔ چهارم انپیتی هر کشور عضو از سه حق تحقیق، توسعه، تولید و استفاده از انرژی هستهای برخوردار است و ایران اسلامی از حقوق هستهای خود کوتاه نخواهد آمد».
مارکو روبیو، وزیر خارجهٔ ایالات متحده هم، روز ۳۰ اردیبهشت ابراز امیدواری کرد که با ایران توافق هستهای حاصل شود، زیرا گزینهٔ دیگر «بسیار بدتر خواهد بود»؛ او بار دیگر تاکید کرد که برنامهٔ هستهای ایران باید بدون غنیسازی اورانیوم باشد.
همزمان، شبکهٔ تلویزیونی «سیانان» به نقل از چند مقام آمریکایی گزارش داد که اطلاعات جدید نشان میدهد اسرائیل در حال آمادهسازی برای حملهٔ احتمالی به تاسیسات هستهای جمهوری اسلامی است؛ با این حال این مقامات گفتهاند مشخص نیست که رهبران اسرائیل تصمیم نهایی را گرفتهاند یا خیر.
وزیر خارجهٔ آمریکا نیز روز سهشنبه در مورد غنیسازی در خاک ایران به کمیتهٔ روابط خارجی سنای آمریکا گفت: اگر آنچه مقامات ایران میخواهند یک برنامهٔ هستهای غیرنظامی است، میتواند مانند چندین کشور جهان «راکتور بسازند و سپس مواد غنیشده را بیاورند و از آن برای تولید برق استفاده کنند».
مارکو روبیو افزود: «وقتی غنیسازی در هر سطحی را بدانید، برای غنیسازی در سطح بالاتر تنها چیزی که نیاز دارید زمان است… آنها قبلا این کار را کردهاند و اکنون هم دارند انجام میدهند».
جمهوری اسلامی میگوید برنامه هستهایش «ماهیت صلحآمیز» دارد، ولی کشورهای غربی بویژه آمریکا و اسرائیل نگران هستند ایران در پوشش این برنامه بهدنبال ساخت سلاح هستهای باشد.
گزارشهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی نشان میدهد که میزان ذخایر اورانیوم جمهوری اسلامی به حدی رسیده که در صورت غنیسازی ۹۰ درصدی، برای ساخت شش بمب اتمی کفایت میکند.