ایالات متحده آمریکا روز چهارشنبه، ۱۴ مه ۲۰۲۵ برابر با ۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۴ از اعمال مجموعه‌ای جدید از تحریم‌ها علیه شش فرد و دوازده نهاد در ایران، چین و هنگ‌کنگ خبر داد. این افراد و شرکت‌ها به اتهام مشارکت در تلاش‌های جمهوری اسلامی برای توسعه برنامه موشک‌های بالستیک تحریم شده‌اند؛ تلاشی که به گفته مقام‌های آمریکایی، تهدیدی جدی برای صلح و ثبات منطقه‌ای و بین‌المللی به شمار می‌رود.
این تحریم‌ها در چارچوب فرمان اجرایی ۱۳۳۸۲ و با هماهنگی وزارت امور خارجه و وزارت بازرگانی ایالات متحده اعمال شده‌اند. طبق بیانیه رسمی دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری آمریکا (اوفاک)، این اقدام با هدف مختل کردن زنجیره تأمین فنی و لجستیکی برنامه موشکی جمهوری اسلامی و جلوگیری از دستیابی تهران به فناوری‌های پیشرفته صورت گرفته است.
در بیانیه اوفاک آمده است که نهادها و افراد تحریم‌شده، نقش مهمی در تهیه و تأمین اقلام حساس، از جمله فیبر کربن، سانتریفیوژهای ویژه و تجهیزات مورد استفاده در ساخت موشک‌های قاره‌پیما برای جمهوری اسلامی ایفا کرده‌اند. این اقلام از جمله فناوری‌هایی هستند که در توسعه موشک‌های بالستیک پیشرفته به کار گرفته می‌شوند و تحت تحریم‌های بین‌المللی قرار دارند.
در این فهرست، شرکت ایرانی “گسترش الیاف پیشرفته” به همراه چند تن از مدیران آن، از جمله محمد رضایی و حامد دهقان، به‌دلیل همکاری با سازمان جهاد خودکفایی وابسته به نیروی هوافضای سپاه پاسداران در فهرست تحریم‌ها قرار گرفته‌اند.
همچنین نام شرکت “پیشتازان کاوش گستر بشرا” و چند شرکت فناوری دیگر مستقر در ایران نیز در میان تحریم‌شده‌ها دیده می‌شود. در کنار این شرکت‌ها و افراد ایرانی، ایالات متحده چندین شرکت و تبعه چینی را نیز به‌دلیل پشتیبانی از برنامه موشکی ایران، هدف تحریم قرار داده است.
از جمله آن‌ها، شرکت “شانگهای تان‌چین” است که به‌طور مستقیم فیبر کربن به ایران ارسال کرده است. مدیران این شرکت به علت همکاری با شبکه تأمین اقلام حساس برای نهادهای تحریم‌شده جمهوری اسلامی، مشمول تحریم شده‌اند. برخی شرکت‌های زیرمجموعه این نهاد چینی که در چین و هنگ‌کنگ فعالیت می‌کنند، از جمله “رسو تریدینگ” و “سوپر سورسز”، نیز به‌دلیل مالکیت یا اداره توسط افراد تحریم‌شده، در لیست قرار گرفته‌اند.
وزارت خزانه‌داری آمریکا همچنین اعلام کرده است که شرکت “چینگ‌دائو پریمیر” نیز مستقیماً فیبر کربن برای سپاه پاسداران ارسال کرده و به همین دلیل در فهرست تحریم‌ها گنجانده شده است.
این تحریم‌ها در شرایطی اعلام می‌شوند که جمهوری اسلامی طی سال‌های اخیر به دنبال بومی‌سازی تولید اقلام مورد نیاز برای برنامه موشکی خود بوده و هم‌زمان به تلاش برای دور زدن تحریم‌های بین‌المللی از طریق شبکه‌ای پیچیده از شرکت‌های پوششی و واسطه ادامه داده است.
تحریم‌های اخیر همچنین در بستر نگرانی‌های فزاینده غرب از همکاری‌های فنی و نظامی میان جمهوری اسلامی، چین، روسیه و کره شمالی صورت می‌گیرد. به‌ویژه پس از آغاز جنگ روسیه علیه اوکراین، گزارش‌هایی منتشر شده که نشان می‌دهد ایران در تأمین پهپاد و سایر تجهیزات نظامی برای روسیه نقش ایفا کرده است.
مقامات آمریکایی هشدار داده‌اند که ادامه این همکاری‌ها می‌تواند تبعاتی جدی برای شرکت‌های خارجی به همراه داشته باشد. وزارت خزانه‌داری اعلام کرد نهادهایی که به جمهوری اسلامی در دسترسی به فناوری‌های حساس کمک می‌کنند، حتی اگر خارج از ایران فعالیت کنند، با پیامدهای شدیدی روبه‌رو خواهند شد.دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
وزارت خزانه‌داری همچنین اعلام کرده که تمامی دارایی‌های افراد و نهادهای تحریم‌شده که تحت حاکمیت ایالات متحده یا در اختیار افراد آمریکایی باشد، مسدود می‌شود.
افزون بر این، هر گونه تعامل مالی با این نهادها برای اتباع آمریکایی ممنوع است و اشخاص یا شرکت‌هایی که با آن‌ها همکاری کنند، خود نیز در معرض خطر تحریم قرار خواهند گرفت.
در پایان بیانیه‌ها، دولت ایالات متحده از متحدان و شرکای خود در اروپا و آسیا خواست که این تحریم‌ها را جدی بگیرند و اقدامات مشابهی را برای قطع زنجیره تأمین فناوری‌های موشکی جمهوری اسلامی اتخاذ کنند.
تحریم‌های جدید نشانگر عزم دولت آمریکا برای مهار توان موشکی جمهوری اسلامی از طریق فشار اقتصادی و دیپلماتیک است. با هدف قرار دادن شبکه‌های تأمین بین‌المللی و چهره‌های کلیدی مرتبط با این برنامه‌ها، واشنگتن امیدوار است که هزینه‌های توسعه موشکی جمهوری اسلامی را افزایش داده و سرعت آن را کاهش دهد. با این حال، تجربه‌های گذشته نشان داده‌اند که جمهوری اسلامی در برابر چنین فشارهایی نیز راه‌های جایگزینی برای ادامه فعالیت‌های خود پیدا کرده است.
