در حالی که قرار است دور سوم مذاکرات هستهای تهران و واشنگتن، روز شنبه آغاز شود، مارکو روبیو در گفتگو با پادکست The Honestly به میزبانی بری وایس که روز چهاشنبه ۲۳ آوریل منتشر شد جزئیاتی از موضع دولت دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا را در مذاکرات با جمهوری اسلامی ایران آشکار کرد.
آقای روبیو گفت: «اگر ایران خواستار برنامه هستهای صلحآمیز است، میتواند مثل بسیاری دیگر از کشورها چنین برنامهای داشته باشد، به این معنا که میتواند مواد غنیشده را وارد کند.»
این موضع آقای روبیو به وضوح عقبنشینی از موضع پیشین مایک والتز، مشاور امنیت ملی کاخ سفید است که خواهان «برچیدن کامل» برنامه هستهای جمهوری اسلامی ایران شده بود.
وزیر خارجه آمریکا افزود: «ما نمیخواهیم این مذاکرات را به صورت عمومی و از طریق رسانهها انجام دهیم، زیرا به روند مذاکرات آسیب میزند. اما در صورت تمایل جمهوری اسلامی به داشتن برنامه هستهای صلحآمیز، راهی برای آن وجود دارد.»
پیشتر، استیو ویتکاف، فرستاده ویژه دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا در امور خاورمیانه و رئیس هیات آمریکایی در مذاکرات با جمهوری اسلامی ایران طی گفتگویی در فاکسنیوز گفته بود که تهران برای داشتن برنامه هستهای صلحآمیز «نیازی به غنیسازی اورانیوم در سطح بیش از ۳.۶۷ درصد ندارند.»
صحبتهای آقای ویتکاف در ابتدا این گونه تعبیر شد که دولت آقای ترامپ با غنیسازی اورانیوم در ایران در حد برجام یعنی ۳.۶۷ درصد مشکلی ندارد. اما او صبح روز بعد در شبکه اجتماعی اکس نوشت: «هرگونه توافق نهایی باید چارچوبی برای صلح، ثبات و شکوفایی در خاورمیانه ایجاد کند. این بدان معنا است که ایران باید برنامه غنیسازی و تسلیحاتی هستهای خود را متوقف و نابود کند.»
اکنون به نظر میرسد که آقای روبیو سعی داشته است با اظهارات خود به نوعی مواضع ضدونقیض نمایندگان دولت آقای ترامپ طی هفتههای گذشته را جمعبندی و موضع اصلی آمریکا را در قبال مذاکرات با ایران اعلام کند.
بنابر اظهارات آقای روبیو، جمهوری اسلامی ایران میتواند فعالیت راکتورهای هستهای خود را ادامه دهد، اما چون اجازه غنیسازی اورانیوم ندارد، مسیر دستیابی به سلاح هستهای بسته خواهد شد.
با توجه به گزارشهای پیشین مبنی بر شکاف عمیق در دولت دونالد ترامپ درباره برنامه هستهای ایران و پیچیدگی مذاکرات، هنوز مشخص نیست که موضع اصلی دولت آمریکا در قبال برنامه هستهای تهران چیست.
بسیاری از کارشناسان بر این باورند که چنین پیشنهادی که تنها بر واردات اورانیوم غنیشده استوار است، با مخالفت مقامات جمهوری اسلامی روبرو خواهد شد.
مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا همچنین در اظهار نظری تازه نسبت به تبعات، ابعاد پیشبینی نشده و پیچیدگیهای جنگ با ایران هشدار داد.
وی تصریح کرد که جنگ احتمالی با ایران میتواند «بسیار پیچیدهتر» و «بغرنجتر» از درگیریهای نظامی باشد که مردم آمریکا پیشتر در سالهای اخیر شاهد آنها بودهاند.
وزیر خارجه ایالات متحده آمریکا در مصاحبهای با نشریه «فری پرس» که متن آن روز چهارشنبه منتشر شد، گفت: «هرگونه اقدام نظامی در این مقطع در خاورمیانه، چه از سوی ما یا هر کشور دیگری علیه ایران، میتواند آتش یک درگیری بسیار گستردهتر را شعلهور کند.»
آقای روبیو درباره سناریوی فرضی چنین جنگی یادآور شد: «این جنگ از آن نوع اتفاقاتی نخواهد بود که مردم به تماشای آن در تلویزیون عادت کردهاند؛ مثل اینکه چند پهپاد ساقط شدهاند و ما صد نفر از نیروهای دشمن را از بین بردهایم یا چیزهایی از این دست؛ این بار اوضاع بسیار پیچیدهتر خواهد بود.»
وزیر خارجه آمریکا همچنین گفت رئیسجمهور ترامپ مصمم است از ورود به یک درگیری نظامی اجتناب کند و به همین دلیل دستور داده تا مذاکرات هستهای با ایران از سر گرفته شود.
او سپس توضیح داد: «هرگونه درگیری مسلحانه در منطقه بسیار بغرنجتر از آن چیزی خواهد بود که مردم به دیدن آن عادت دارند. به همین دلیل رئیسجمهور تا این حد به راهحل مسالمتآمیز و جلوگیری از درگیری مسلحانه پایبند است. هرچند او حق خود را برای جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هستهای محفوظ میداند، اما خواستار صلح است. او بارها این را گفته است؛ به همین دلیل است که ما میخواهیم اگر ممکن باشد، به جنگ اوکراین نیز پایان دهیم.»
آقای روبیو این اظهارات را در پاسخ به سوالی از سوی خبرنگار فری پرس درباره ادعای تاکر کارلسون، مجری پیشین فاکس نیوز، ایراد کرد.
کارلسون گفته بود که حمله به تأسیسات هستهای ایران «قطعاً منجر به کشته شدن هزاران آمریکایی در پایگاههای سراسر خاورمیانه و تحمیل هزینههای میلیارد دلاری برای ایالات متحده خواهد شد… اینها حدس و گمان نیستند، بلکه برآوردهای خود پنتاگون است. بمباران ایران جنگی به راه خواهد انداخت و این جنگ، جنگ آمریکا خواهد بود»
مقامات آمریکایی اعلام کردند که در دور دوم مذاکرات هستهای با ایران که شنبه گذشته در رم انجام شد «پیشرفت بسیار خوبی» حاصل شده و قصد دارند پایان این هفته دوباره به گفتگوها ادامه دهند.
روبیو درمصاحبه روز چهارشنبه خود با فریپرس گفت که ایالات متحده «هنوز فاصله زیادی تا هرگونه توافق با ایران دارد.»
او ادامه داد: «ما میدانیم که این کار دشوار و سخت است. متأسفانه، صلح اغلب همینگونه است. اما ما متعهد به دستیابی به نتیجهای مسالمتآمیز و قابل قبول برای همه هستیم. شاید هم ممکن نباشد، نمیدانیم!»
وی افزود: «من حتی نمیدانم آیا ایران بلد است چگونه معامله کند؛ آنها ملاحظات و مسائل سیاسی داخلی خودشان را دارند که باید با آن کنار بیایند. اما ما خواهان دستیابی به راهحلی مسالمتآمیز هستیم و نمیخواهیم به گزینههای دیگر متوسل شویم یا حتی در این مقطع درباره آنها گمانهزنی کنیم.»