روز یکشنبه خبرگزاری رویترز به نقل از یک مقام ارشد جمهوری اسلامی گزارش داد تهران با مذاکره مستقیم با واشینگتن مخالفت کرده و به کشورهای میزبان پایگاههای آمریکا هشدار داده در صورت مشارکت در حمله، هدف قرار خواهند گرفت. او افزود علی خامنهای نیروهای مسلح را به حالت آمادهباش درآورده است.
به گزارش رویترز و به نقل از این مقام ارشد ایرانی، جمهوری اسلامی به عراق، کویت، امارات متحده عربی، قطر، ترکیه و بحرین هشدار داده که هرگونه پشتیبانی از حمله احتمالی آمریکا به ایران، از جمله استفاده از حریم هوایی یا قلمرو آنها از سوی ارتش آمریکا، اقدامی خصمانه تلقی خواهد شد. او تاکید کرد: «چنین اقدامی برای آنها عواقب شدید خواهد داشت.»
دولتهای عراق، کویت، امارات، قطر و بحرین به درخواست رویترز برای اظهار نظر پاسخ ندادند. وزارت خارجه ترکیه نیز گفت که از دریافت چنین هشداری آگاه نیست، اما ممکن است از کانالهای دیگر منتقل شده باشد.
رسانههای دولتی جمهوری اسلامی چهارشنبه گزارش دادند که کویت به ایران اطمینان داده که اجازه نخواهد داد هیچ اقدام تهاجمی از خاک این کشور علیه دیگران انجام شود.
روزنامه لبنانی الاخبار، نزدیک به حزبالله، اول فروردین خبر داد که در نشست سران کشورهای عربی در ریاض در سوم اسفند و همچنین در نشستی در دوحه، فرضیههای مختلف درباره احتمال حمله آمریکا به ایران و هدف قرار گرفتن این کشورها در اقدام تلافیجویانه جمهوری اسلامی مطرح شده است.
این مقام که نخواست نامش فاش شود، به رویترز گفت که تهران با وجود رد خواسته دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا برای مذاکره مستقیم، همچنان خواهان ادامه گفتوگوهای غیرمستقیم از طریق عمان است؛ کشوری که سالها کانال ارتباطی میان تهران و واشینگتن بوده است.
این مقام گفت: «مذاکرات غیرمستقیم فرصتی برای ارزیابی جدیت واشینگتن در مورد راه حل سیاسی با ایران است.» او افزود اگر پیامهای واشینگتن از این موضع حمایت کند، این مذاکرات میتواند بهزودی آغاز شود.
یک مقام ایرانی دیگر به رویترز گفت که تهران تلاش دارد حمایت بیشتری از روسیه به دست آورد، اما نسبت به تعهد مسکو به این اتحاد تردید دارد. او گفت: «این موضوع به دینامیک روابط پوتین و ترامپ بستگی دارد.»
مقام نخست ایرانی گفت که دور اول مذاکرات غیرمستقیم میتواند شامل میانجیگری عمان باشد، بهطوری که نمایندگان عمانی بین هیاتهای ایران و آمریکا در رفتوآمد باشند.
روسیه پنجشنبه تهدیدهای آمریکا به حمله نظامی را «غیرقابلقبول» دانست و خواستار خویشتنداری طرفین شد.
در همین حال، عباس عراقچی روز یکشنبه ۱۷ فروردین در نشست کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت: «ما اهل دیپلماسی و مذاکره هستیم اما غیرمستقیم.»
به گزارش رسانههای ایران، عباس عراقچی در این نشست افزود: «باید اذعان کرد که تاکنون هیچ دوره مذاکراتی برگزار نشده است.»
دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده خواستار مذاکره با تهران برای دستیابی به توافق جدید هستهای شده و در این باره نامهای به علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، نوشته است.
آقای ترامپ روز پنجشنبه هم خواستار مذاکره مستقیم شد و گفت این نوع مذاکره سریعتر و بهتر از مذاکره از طریق واسطهها است.
با این حال عباس عراقچی در نشست روز یکشنبه در مجلس گفت که ایران موضوع مذاکره غیرمستقیم را به طرف مقابل اعلام کرده و «بر اساس روالهایی که قبلا سابقه داشته» برای تبادل دیدگاهها بین ایران و آمریکا «با کشور عمان همکاری خواهد کرد».
وزیر خارجه جمهوری اسلامی یک شب پیشتر هم در دیدار با سفرا و دیپلماتهای مقیم تهران گفته بود مذاکره مستقیم زیر تهدید و فشار «بیمعنا خواهد بود».
در همین حال بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، روز یکشنبه وارد واشینگتن شد و قرار است در کاخ سفید با دونالد ترامپ دیدار و گفتوگو کند.
دفتر نخست وزیر اسرائیل یک روز پیشتر اعلام کرده بود که رهبران دو کشور از جمله درباره «تهدید ایران» و موضوعات دیگری مانند تعرفهها و بازگرداندن گروگانها گفتوگو خواهند کرد.
در روزهای اخیر رسانههای اسرائیل و همچنین منابع دیگری مانند اکسیوس و بلومبرگ گزارش دادهاند که به باور بنیامین نتانیاهو احتمال توافق هستهای بین آمریکا و ایران بسیار اندک است و او برای گفتوگو درباره حمله اسرائیل به تاسیسات اتمی ایران در صورت شکست دیپلماسی به واشینگتن رفته است.
به نوشته وبسایت اکسیوس، دونالد ترامپ و بنیامین نتانیاهو قرار است در پایان دیدار خود در کاخ سفید در نشست خبری مشترک شرکت کنند.
دونالد ترامپ بارها تاکید کرده است که اجازه دستیابی ایران به سلاح هستهای را نخواهد داد. او در دو ماه و نیم گذشته نیز چند بار گفته است تهران باید بین اقدام نظامی یا مذاکره برای دستیابی به توافق هستهای یکی را انتخاب کند و او امیدوار است توافق حاصل شود.
ایران میگوید به دنبال تولید سلاح هستهای نیست؛ با این حال آژانس بینالمللی انرژی اتمی هشدار داده که تهران به طور چشمگیری غنیسازی اورانیوم را تا سطح ۶۰ درصد افزایش داده و انباشت ذخایر اورانیوم غنیشده را شتاب داده است.
آژانس و همچنین کشورهای غربی بارها هشدار دادهاند که این میزان از غلظت غنیسازی در هیچ کشور بدون بمب اتمی سابقه نداشته است.
از سوی دیگر مقامهای جمهوری اسلامی در ماههای اخیر بارها از احتمال «تغییر دکترین هستهای» سخن گفته و علی لاریجانی، مشاور علی خامنهای، نیز هفته گذشته گفت ایران در صورتی که هدف اقدام نظامی قرار گیرد «مجبور میشود به سمت بمب برود».