علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی روز دوشنبه ۱۱ فروردین مارس در خطبه‌های کوتاه پس از نماز عید فطر در تهران گفت که احتمال حمله آمریکا را کم می‌داند و «فتنه داخلی» را هم مردم پاسخ خواهند داد.
خامنه‌ای دوشنبه ۱۱ فروردین در مصلای تهران گفت: «تهدید می‌کنند که شرارت خواهند کرد. ما خیلی اطمینان نداریم و احتمال زیاد نمی‌دهیم که از بیرون شرارتی انجام بگیرد. اما اگر شرارتی انجام بگیرد، قطعا ضربه متقابل محکم خواهند خورد.»
او اضافه کرد: «اگر دشمنان فکر این باشند که در داخل کشور فتنه به راه بیندازند، جواب آنها را خود ملت ایران خواهند داد.»
رهبر جمهوری اسلامی در سخنان خود، بر ادامه روند فعلی سیاست خارجی تهران تاکید کرد و گفت: «همه بدانند مواضع ما همان مواضعی است که بود؛ دشمنی آمریکا و رژیم صهیونیستی هم همانی است که بود.»
خامنه‌ای با تکرار مواضع پیشین خود گفت حکومت ایران نیروی نیابتی ندارد و تنها نیروی نیابتی در منطقه، اسرائیل است که «به نیابت از استعمارگران به کشورها تجاوز می‌کند».
خامنه‌ای در ادامه سخنان خود پس از نماز عید فطر، بار دیگر خواستار نابودی اسرائیل شد و گفت: «این باند تبهکار باید از فلسطین ریشه‌کن شود و ریشه‌کن خواهد شد و همه باید تلاش کنند تا این موجود شرور را از این منطقه حذف کنند.»
او اضافه کرد: «این رژیم نسل‌کشی می‌کند و اگر دستش برسد، به خاک سایر کشورها تجاوز می‌کند، مانند اینکه به خاک سوریه تجاوز کرده است.»
این سخنان چند ساعت پس از اعلام موضع صریح دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا بیان شد که در آن دو گزینه را پیش پای جمهوری اسلامی قرار داد: مذاکره یا بمباران.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، روز یکشنبه ۱۰ فروردین برابر با ۳۰ مارس در سخنانی تهدیدآمیز علیه جمهوری اسلامی اعلام کرد که اگر تهران با واشنگتن بر سر برنامه هسته‌ای‌اش به توافق نرسد، باید منتظر بمباران‌هایی «بی‌سابقه» و اعمال مجدد تحریم‌های ثانویه باشد.
ترامپ در گفت‌وگویی تلفنی با شبکه خبری NBC، با اشاره به اینکه همچنان تماس‌هایی بین مقامات ایران و آمریکا وجود دارد، تصریح کرد: «اگر توافقی صورت نگیرد، بمبارانی رخ خواهد داد که تاکنون مشابهش را ندیده‌اند.»
او همچنین افزود: این احتمال وجود دارد که در صورت عدم توافق، تحریم‌های ثانویه‌ای را مانند چهار سال پیش اعمال کنیم.
ترامپ در ادامه گفت‌وگوی خود با NBC، تهدید کرد که تحریم‌های ثانویه نه تنها علیه ایران بلکه علیه روسیه نیز اعمال خواهد شد. این نوع تحریم‌ها خریداران کالاهای یک کشور هدف را نیز تحت فشار قرار می‌دهند. او هفته گذشته با امضای یک فرمان اجرایی، مجوز اعمال چنین تحریم‌هایی علیه خریداران نفت ونزوئلا را صادر کرده بود.
ترامپ به این نکته نیز اشاره کرد که آمریکا و مقامات جمهوری اسلامی در حال «گفت‌وگو» هستند و توافق را به گزینه دیگر ترجیح می‌دهد.
ترامپ همچنین در گفت‌وگو با خبرنگاران در هواپیمای اختصاصی‌اش «ایرفورس وان» بااشاره به اینکه توافق با ایران را ترجیح می‌دهد، اعلام کرد درباره اعمال تعرفه‌های ثانویه علیه جمهوری اسلامی تصمیم‌گیری خواهد کرد، و گفت: «خواهیم دید آیا می‌توانیم به نتیجه‌ای برسیم یا نه. و اگر نه، اوضاع بد خواهد شد، خیلی بد.»
ترامپ افزود احتمالاً یکی دو هفته فرصت می‌دهیم، و اگر پیشرفتی حاصل نشود، تحریم‌ها را اعمال می‌کنیم. البته فعلاً چنین تصمیمی نگرفته‌ایم. اما به خاطر داشته باشید که شش سال پیش این کار را انجام دادم و بسیار مؤثر بود.
ترامپ در دوره اول ریاست‌جمهوری‌اش طی سالهای (۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱)، ایالات متحده را از توافق هسته‌ای برجام خارج کرد. این توافق، محدودیت‌هایی بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران در ازای کاهش تحریم‌ها وضع کرده بود. پس از خروج آمریکا، تحریم‌های شدیدی دوباره اعمال شد و ایران نیز به‌تدریج از تعهدات خود عقب‌نشینی کرد و سطح غنی‌سازی اورانیوم را به‌مراتب بالاتر از حد تعیین‌شده در توافق رساند.
او یکشنبه در هواپیمای ریاست جمهوری با اشاره به اینکه «دستیابی به توافق را به گزینه دیگر ترجیح می‌دهد» گفت: «تصور می‌کنم همه حاضران در این هواپیما از آن گزینه آگاه هستند، و گزینه مطلوبی نیست.»
رییس‌جمهور آمریکا همچنین گفت جمهوری اسلامی نباید راهی جز توافق در پیش گیرد و افزود جو بایدن، رییس‌جمهوری پیشین، نمی‌دانست چگونه در مورد جمهوری اسلامی عمل کند.
در همین حال، امروز دوشنبه ۱۱ فروردین، اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی، در واکنش به این موضع ترامپ گفت: «تهدید صریح ایران به بمباران توسط رییس یک کشور به مثابه تقابل آشکار با ذات و جوهره صلح و امنیت بین‌المللی است.»
به گفته بقائی، چنین تهدیدی «نقض فاحش منشور ملل متحد» و «پشت‌پا زدن به رژیم پادمان‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی» است.
او گفت: «خشونت، خشونت می‌آورد و صلح، صلح می‌آفریند. ایالات متحده می‌تواند انتخاب کند؛ همراه با آثار و تبعاتش.»
روزنامه تهران‌تایمز، وابسته به حکومت ایران، ۱۰ فروردین گزارش داد بر اساس اطلاعات دریافتی این نشریه، موشک‌های جمهوری اسلامی در تمامی شهرهای موشکی زیرزمینی روی پرتابگرها نصب شده‌اند و آماده شلیک هستند.
این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که جمهوری اسلامی ایران هفته گذشته به‌صورت رسمی هرگونه مذاکره مستقیم با ایالات متحده را رد کرد. به گفته وزیر خارجه جمهوری اسلامی، پاسخ تهران به نامه‌ای از سوی ترامپ – که از طریق عمان ارسال شد – حاکی از آن است که سیاست جمهوری اسلامی، پرهیز از مذاکره مستقیم تحت فشار حداکثری و تهدید نظامی است.
پزشکیان نیز یکشنبه دهم فروردین گفت جوابی که خامنه‌ای به نامه ترامپ داده، از طریق کشور عمان به دست رابط آمریکایی‌ها رسیده است.
رییس دولت چهاردهم افزود: «در این پاسخ اگر چه موضوع مذاکره مستقیم میان دو طرف رد شده، اما عنوان شده مسیر مذاکره غیرمستقیم باز است.»
او «بدعهدی» آمریکایی‌ها را عامل ایجاد مشکل در مسیر مذاکره خواند و با تاکید بر اینکه اکنون آنها باید جبران و اعتمادها را بازسازی کنند، گفت: «این، نوع رفتار آمریکایی‌هاست که ادامه مسیر مذاکره را مشخص می‌کند.»
ساعاتی پیش از سخنرانی پزشکیان، فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت او، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «پاسخ ایران به نامه ارسالی، تهیه و تحویل داده شد. در همین راستا، مسیر مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا در دستور کار قرار گرفته است و روند دیپلماسی ادامه دارد.»
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، هفت فروردین گفت که تهران پاسخ نامه ترامپ را شش فروردین، «به‌طور مقتضی و از طریق کشور عمان» داده است.
مهاجرانی مشخص نکرد که این مذاکرات غیر مستقیم با کدام واسطه انجام می‌گیرد اما احمد بخشایش اردستانی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی، دهم فروردین گفت این رایزنی از طریق «اروپایی‌ها یا روسیه» اتفاق خواهد افتاد.
بخشایش اردستانی گفت جمهوری اسلامی پاسخ خوبی به نامه ترامپ داده و اعلام کرده «در بحث هسته‌ای به‌صورت غیرمستقیم مذاکره می‌کند».
او افزود: «به ترامپ گفتیم درباره توان دفاعی و موشک‌ها مذاکره نمی‌کنیم. درباره مباحث منطقه‌ای هم گفتیم ما گروه نیابتی نداریم.»
روزنامه العربی الجدید نهم فروردین گزارش داد تهران در پاسخ رسمی به نامه اخیر ترامپ، بر مواضع دیرینه‌اش مانند مذاکره نکردن در مورد برنامه موشکی یا گروه‌های نیابتی خود و همچنین مذاکره نکردن فراتر از چارچوب توافق هسته‌ای برجام، تاکید کرده است.
منابع ایرانی به العربی الجدید گفتند تصمیم تهران برای ارسال پاسخ از طریق عمان، به‌جای امارات متحده عربی، اقدامی عمدی و نشان‌دهنده اعتماد جمهوری اسلامی به نقش عمان به‌عنوان یک «میانجی بی‌طرف» است.
بخشایش اردستانی هم گفت تهران رونوشت نامه را به امارات داده اما پیام‌رسان عمان است، چون جمهوری اسلامی به عمان «احتمالا اعتماد بیشتری دارد».
هرچند جزئیاتی از پاسخ تهران منتشر نشده است اما از اظهارات مقامات جمهوری اسلامی اینچنین برمی‌آید که احتمالا خواستار لغو تحریم‌ها شده‌اند و می‌کوشند به‌طور مستقیم پای میز مذاکره ننشینند و به جای دست کشیدن از کل فعالیت‌های هسته‌ای، برخی محدودیت‌ها قبول کنند. گزارش‌ها حاکی از آن است که ترامپ علاوه بر متوقف شدن برنامه‌های هسته‌ای ایران درباره برنامه موشکی ایران نیز محدودیت‌هایی را در نظر دارد و از جمهوری اسلامی می‌خواهد از گروه‌های شبه‌نظامی در منطقه حمایت نکند.
به گزارش آسوشیتدپرس، کاخ سفید به‌سرعت به رد مذاکرات از سوی ایران واکنشی نشان نداد.
فاکس‌نیوز در این زمینه می‌نویسد، بازگشت آشکار رژیم ایران به شیوه معمول خود در انجام مذاکرات غیرشفاف و غیرمستقیم با آمریکا، این پرسش را مطرح می‌کند که آیا ترامپ مجوز حملات نظامی برای از بین بردن برنامه گسترده تسلیحات هسته‌ای ایران را صادر خواهد کرد یا خیر.
براساس این گزارش ترامپ ممکن است به اسرائیل برای نابود کردن زیرساخت‌های «تسلیحات هسته‌ای» ایران کمک کند.
فاکس می‌نویسد، مذاکرات غیرمستقیم میان آمریکا و حکومتی که دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان آن را بزرگ‌ترین حامی تروریسم دولتی جهان می‌دانند، ایران را وادار نکرده از تلاش برای دستیابی به تسلیحات هسته‌ای دست بکشد.
ایران در حال غنی‌سازی اورانیوم تا سطح ۶۰ درصد است، که فاصله اندکی با سطح ۹۰ درصدی موردنیاز برای تولید سلاح دارد. کارشناسان می‌گویند در صورت برداشتن گام‌های نهایی، ایران می‌تواند ظرف چند هفته به سلاح هسته‌ای دست یابد. فاکس نیوز دیجیتال در اواخر مارس گزارش داد که رژیم ایران به‌اندازه کافی اورانیوم غنی‌شده برای ساخت شش سلاح هسته‌ای در اختیار دارد.
در حالی که کشورهای غربی ایران را به تلاش مخفیانه برای دستیابی به توانایی ساخت سلاح هسته‌ای متهم می‌کنند، تهران بارها تأکید کرده که برنامه هسته‌ای‌اش صرفاً برای اهداف صلح‌آمیز و تولید انرژی است.
با این حال، جمهوری اسلامی همچنان هشدارهای ترامپ را نادیده گرفته و بر موضع خود در قبال عدم مذاکره مستقیم ایستاده است – در شرایطی که تهدیدهای نظامی و اقتصادی در حال افزایش است.
جمهوری اسلامی همچنین می‌کوشد تصویر تهاجمی خود را نیز تقویت کند و اخیرا از «شهر موشکی» زیرزمینی جدیدی رونمایی کرده است. هرچند که بر خلاف رونمایی‌هایی مشابه در گذشته، از کشیدن پرچم آمریکا و اسرائیل روی زمین خودداری کرده و فقط پرچم اسرائیل را روی زمین آن کشیده است.
