پس از آنکه مصطفی مهرآیین، جامعه‌شناس، به‌دلیل نامه‌ای انتقادی خطاب به خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، با احضار قضایی مواجه شد، امروز ۱۱ فروردین نامه دوم خود را منتشر کرد. او در این نامه با الهام از سخنان اسقف دزموند توتو، رهبر معنوی جنبش ضد آپارتاید در آفریقای جنوبی، تاکید کرد: «بدون بخشایش، آینده‌ای در کار نخواهد بود.» مهرآیین با اشاره به تجربه تاریخی آفریقای جنوبی، از خامنه‌ای خواست از گذشته خود فاصله بگیرد، از مردم طلب حلالیت کند و در آرامش از قدرت کناره‌گیری کند.
او با یادآوری محتوای ضعیف رساله حکمرانی خامنه‌ای و عنوان فصل آخر آن با نام “سرزمین سوخته ایران”، نتیجه گرفت که دوران رهبری او مردود است؛ اما معتقد است هنوز فرصتی برای ساختن چهره‌ای بخشایش‌گر و انسانی برای رهبر جمهوری اسلامی باقی‌ست. مهرآیین موقعیت فعلی کشور را بحرانی و حاصل عقلانیت سیاسی جمهوری اسلامی و دو رهبر آن، خمینی و خامنه‌ای، دانست؛ اما در عین حال این موقعیت را فرصتی برای بازسازی نظم دانست و از خامنه‌ای خواست که سیاست را به معنای «چیدمان درست چیزها» درک کند.
او با اشاره به خاطرات نسل جوان دهه‌های پیش که خامنه‌ای را دوستدار شریعتی، اخوان ثالث و شجریان می‌دانستند، پرسید چه بر او گذشت که از امید آن روزها به چهره‌ای خشک، عبوس و مورد نفرت بدل شد؟ مهرآیین خطاب به خامنه‌ای نوشت: شما نیز پدر، پدربزرگ، و صاحب خانواده‌اید؛ چگونه دستور شلیک به فرزندان همین مردم را صادر می‌کنید؟ حتی اگر جوانان معترض مطابق سلیقه شما نباشند، آیا وظیفه دینی شما پذیرش تفاوت‌ها و آغوش باز به روی همگان نیست؟
او خامنه‌ای را به تأمل در معنای مرگ فراخواند و نوشت: «بمیرید قبل از آنکه بمیرید» یعنی پیش از مرگ، خود را از تعصب، تعلق به قدرت و جدی گرفتن بیش از حد نقش‌تان رها کنید. به جهان، موسیقی، طبیعت و بازی با نوه‌ها بنگرید. همه چیز را آن‌قدر جدی نگیرید. مرگ نشانه آن است که هیچ‌کس نمی‌تواند بر همه چیز چیره شود.
مهرآیین از خامنه‌ای خواست دو اصل «برگشت‌ناپذیری» و «بخشایش» را مبنای کنش سیاسی خود قرار دهد: گذشته دیگر قابل تغییر نیست، اما آینده را می‌توان با بخشش ساخت. او از رهبر جمهوری اسلامی خواست که با آغاز گفت‌وگو با آمریکا، تغییرات اساسی را ممکن کرده و پس از آن در آرامش از قدرت کنار رود.
او همچنین خواستار پایان دادن به رویه‌ی سرکوب منتقدان شد و نوشت: «نعوذ بالله، شما که از خداوند برتر نیستید. ما روزی چند بار از خدا گله می‌کنیم و باز به او پناه می‌بریم. چرا کسی که با شما سخن گفت باید به دادگاه برود؟» مهرآیین تاکید کرد خامنه‌ای رهبر مردم است، نه بر مردم، و دعوت به گفت‌وگو و شنیدن صداهای متفاوت از نشانه‌های عقلانیت است.
او در پایان، گفت که چهار اصل «عشق، ایمان، آزادی و عدالت» چراغ راه زندگی‌اش هستند و اگر در نهایت به‌خاطر این نامه‌ها به زندان برود، آن را با آغوش باز می‌پذیرد و از همانجا نیز خواهد نوشت: «بدون بخشایش، آینده‌ای در کار نخواهد بود.»
مصطفی مهرآیین یک‌شنبه ۱۰ فروردین با انتشار تصویر پیامک ابلاغیه خود در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «محض رضای خدا می‌گذاشتید ۲۴ ساعت بگذرد، بعد این را می‌فرستادید. برای من فرقی نمی‌کند شما در ذهنتان چه می‌گذرد. من کماکان کار آموزگاری خودم را انجام می‌دهم.»
بر اساس این ابلاغیه که ۱۰ فروردین صادر شده، پرونده قضایی علیه مهرآیین به شعبه ۹ دادسرای فرهنگ و رسانه تهران ارجاع شده است.
مهرآیین ۹ فروردین در نامه‌ای خطاب به رهبر جمهوری اسلامی نوشت: «به مردم ایران اعلام کنید که کل پروژه عقلانیت سیاسی نظام جمهوری اسلامی و شخص شما و آیت‌الله خمینی اشتباه بوده و از همه مردم، خصوصا مردمی که به هر شکل از سوی شما آسیب دیده‌اند، عذرخواهی کنید.»
این جامعه‌شناس اضافه کرد: «از قدرت کناره‌گیری کنید و از همه مردم حلالیت بطلبید و اجرای بقیه امور را به رییس‌جمهوری واگذار کنید تا فرآیند تغییر نظام سیاسی و عملیاتی شدن نظام سیاسی جدید در آرامش ممکن شود.»
مهرآیین استادیار جامعه‌شناسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی است که در سال‌های گذشته بارها با نوشتن نامه‌هایی از رفتار جمهوری اسلامی با مردم انتقاد کرده است.
جمهوری اسلامی از آغاز روی کار آمدن خود، همواره استادان دانشگاه و چهره‌های دانشگاهی منتقد حکومت یا رهبر جمهوری اسلامی را احضار، بازداشت، شکنجه و زندانی کرده است.
