سرگیجه‌های جمهوری اسلامی، پس از نامه ترامپ به خامنه‌ای و واکنش‌ها به آن

یک روز پس از آنکه دونالد ترامپ از ارسال نامه‌ای به علی خامنه‌ای درباره مذاکره بر سر برنامه هسته‌ای حکومت ایران خبر داد، رهبر جمهوری اسلامی بار دیگر مذاکره میان تهران و واشینگتن را رد کرد.

ترامپ ۱۷ اسفند در مصاحبه با شبکه فاکس بیزنس اعلام کرد در نامه‌ای به خامنه‌ای، تمایل خود را برای مذاکره درباره برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی، به‌جای اقدام نظامی علیه آن، ابراز کرده است. به گفته ترامپ، این نامه ۱۵ اسفند برای رهبر جمهوری اسلامی ارسال شده است.
ترامپ گفت: «گزینه دیگر این است که باید اقدامی انجام داد، زیرا ایران نباید به سلاح هسته‌ای دست یابد.»

دونالد ترامپ با اشاره به ترجیح خود برای توافق با جمهوری اسلامی گفت: «مطمئن نیستم که همه با من موافق باشند، اما ما می‌توانیم توافقی انجام دهیم که به همان اندازه خوب باشد که گویی شما از نظر نظامی پیروز شده‌اید. اکنون زمان آن فرا رسیده و به هر طریقی، اتفاقی رخ خواهد داد.»

ترامپ درباره متن نامه‌ای که برای خامنه‌ای فرستاده است، گفت: «گفتم که امیدوارم شما مذاکره کنید، چون این برای ایران بسیار بهتر خواهد بود.»
او تاکید کرد: «فکر می‌کنم آن‌ها خواهان دریافت این پیام هستند.»

ساعاتی پس از پخش این بخش از گفت‌وگوی رییس‌جمهوری آمریکا با شبکه فاکس بیزنس، دونالد ترامپ جمعه ۱۷ اسفند به خبرنگاران در کاخ سفید گفت:« در رابطه با ایران خیلی زود اتفاقی رخ خواهد داد.»
او توضیح بیشتری درباره زمان یا ماهیت این اتفاق نداد اما گفت: «ما نمی‌توانیم اجازه دهیم ایران سلاح هسته‌ای داشته باشد. امیدوارم آنها توافق و صلح را انتخاب کنند تا رقبا را از دستیابی به سلاح هسته‌ای باز دارد.»

یک روز بعد علی خامنه‌ای شنبه ۱۸ اسفند در دیدار با مسئولان حکومت جمهوری اسلامی گفت: «اصرار برخی از دولت‌های قلدر برای مذاکره به‌منظور حل مسائل نیست، بلکه برای تحکم و تحمیل توقعات خودشان است. جمهوری اسلامی قطعا توقعات آن‌ها را نخواهد پذیرفت.»

او افزود «مذاکره برای آن‌ها مسیری برای طرح توقعات جدید است» که از برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی فراتر می‌رود و «امکان‌های دفاعی»، «برد موشک‌ها» و «توانایی‌های بین‌المللی» حکومت ایران را شامل می‌شود.

رهبر جمهوری اسلامی تاکید کرد: «اسم مذاکره را تکرار می‌کنند برای اینکه در افکار عمومی فشار ایجاد کنند… این مذاکره نیست، تحکم است، تحمیل است.»

خامنه‌ای در ادامه سخنان خود، از موضع کشورهای اروپایی در قبال برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی به‌شدت انتقاد کرد و آن‌ها را «بی‌چشم و رو» خواند.

رهبر جمهوری اسلامی گفت: «شما می‌گویید ایران به تعهدات خودش در برجام عمل نکرده؛ خیلی خب، شما به تعهدات خودتان در برجام عمل کردید؟ شما از روز اول عمل نکردید. بالاخره بی‌چشم ‌و رویی هم حدی دارد.»

او با دفاع از مصوبه مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۹۹ در واکنش به خروج آمریکا از برجام تاکید کرد در مقطع کنونی نیز باید رویکردی مشابه در قبال «حرف زور و زورگویی» در پیش گرفت.

پیش از سخنرانی علی خامنه‌ای نیز مسعود پزشکیان، رئیس جمهور ایران، در حضور او گفت: «دشمنان هر تهدیدی بکنند ما نباید جا خالی کنیم، ما قادریم بر همه مشکلات غلبه کنیم.»

او هفته گذشته گفته بود که شخصا موافق مذاکره با آمریکا بوده و اعتقاد داشته که گفت‌وگو با ایالات متحده مشکلات را حل می‌کند، اما پس از منع علی خامنه‌ای این دیدگاه را کنار گذاشته است.

در همین حال در واکنش به نامه ترامپ شماری از رسانه‌های جمهوری اسلامی، خبر فرستاده شدن نامه ترامپ برای خامنه‌ای را «جنگ روانی» خواندند و افزودند که او قبل از حمله احتمالی به ایران، قصد «اتمام حجت» داشته تا هم ایرانی‌های طرفدار مذاکره را «توجیه و قانع» کند و هم دستاویزی بین‌المللی برای اقدام خود داشته باشد.

شبکه المیادین، وابسته به حزب‌الله لبنان، شنبه ۱۸ اسفند به نقل از یک «منبع دیپلماتیک ارشد» در تهران اعلام کرد جمهوری اسلامی به سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، گفته است با شروط دولت کنونی آمریکا، «هرگز» وارد مذاکره هسته‌ای با واشینگتن نخواهد شد.

روزنامه کیهان که به وسیله نماینده رهبر جمهوری اسلامی اداره می‌شود، روز شنبه با اشاره به نامه ترامپ به خامنه‌ای نوشت: «ترامپ با وجود آگاهی به این‌که مسئولین ما هرگونه مذاکره غیرعادلانه و غیرشرافتمندانه را از پیش رد کرده‌اند، با ارائه چنین پیشنهادی سعی در موجه نشان دادن خود و مقصر نشان دادن مسئولان نظام دارد.»

روزنامه جوان، وابسته به سپاه پاسداران نیز فرضیه‌ای را مطرح کرده و افزوده که ترامپ قصد هدف‌ قرار دادن مراکز هسته‌ای ایران را دارد و این نامه بعد از یک مانور شبیه‌سازی حمله به ایران، برای آن است که نشان دهد قبل از حمله اتمام‌ حجت کرده تا هم ایرانی‌های طرفدار مذاکره را توجیه و قانع کند و هم دستاویزی بین‌المللی داشته باشد.
این روزنامه در عین حال نوشت: «جنگ تازه در منطقه برای آمریکا کار آسانی نیست بلکه کاری سخت است که هیچ‌کس به‌ویژه شروع‌کننده جنگ نمی‌تواند سرنوشت آن را پیش‌بینی کند.»

روزنامه جوان، همچنین نوشت: «می‌توان بر اساس خط‌مشی جمهوری اسلامی پیش‌بینی کرد حتی پاسخی به این نامه -بر فرض که اجازه داده شود که به مقصد برسد- داده نخواهد شد.»

مهدی فضائلی، عضو دفتر خامنه‌ای هم با اشاره به سخنان ترامپ، در روزنامه همشهری نوشت: «ما و همه جهان، باید از این فرصت برای شناخت شیطان اکبر استفاده کنیم، از آن بایستیم و جلوی زیاده‌خواهی‌های او بایستیم، گستاخ‌تر و درنده‌تر به جای جهان چنگ بزنیم.»

خبرگزاری تسنیم، نزدیک به نهادهای امنیتی، ماجرای این نامه را «عملیات روانی» خوانده است. «نه یک اقدام صادقانه سیاسی».

در این میان حسام‌الدین آشنا، مشاور رئیس‌جمهوری در دولت حسن روحانی، در پستی در رسانه اجتماعی ایکس که بعد از آن حذف شد، نوشت: «یک‌شنبه هفته آینده می‌تواند روز مهمی در تاریخ سیاسی جمهوری اسلامی باشد.»

ابراهیم رضایی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس نیز گفت که از اصل نامه خبر ندارد اما: «آن چه مسلم است جمهوری اسلامی تحت فشار مذاکره نمی‌کند.»

عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، هم بدون اشاره به نامه رییس‌جمهوری آمریکا به رهبر جمهوری اسلامی گفت که تهران تحت سیاست فشار حداکثری دولت ترامپ، وارد گفت‌وگوهای مستقیم با آمریکا نخواهد شد اما به گفت‌وگوهایش با اروپا، روسیه و چین ادامه خواهد داد.

کاخ سفید نیز ساعاتی پس از مخالفت رهبر جمهوری اسلامی با پیشنهاد رئیس جمهور ایالات متحده برای مذاکره درباره برنامه هسته‌ای ایران بار دیگر یادآور شد که تهران با یکی از دو گزینه نظامی یا توافق روبه‌رو است.

سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید شامگاه شنبه ۱۸ اسفند گفت همان طور که دونالد ترامپ به صراحت اعلام کرده، برای مواجهه با ایران دو گزینه نظامی یا توافق مطرح است.
برایان هیوز افزود: «امیدواریم که رژیم ایران مردم و بهترین منافع خود را بر تروریسم مقدم دارد».