عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی پس از اظهارات نماینده ایران در سازمان ملل در مورد امکان بررسی موضوع “رفع نگرانی‌ها” از احتمال نظامی‌شدن برنامه هسته‌ای این کشور تأکید کرد که تهران “زیر فشار و ارعاب حاضر به مذاکره نیست”.
او روز یکشنبه ۹ مارس برابر با ۱۹ اسفند با انتشار پستی در شبکه اکس ضمن تکرار این موضع نوشت، هرگاه واشنگتن با تهران “محترمانه” برخورد کرده، با “احترام متقابل” روبرو شده و هر گاه “موضع تهدید‌آمیز” از خود نشان داده، ایران نیز به‌شکلی مشابه و درخور واکنش نشان داده است.
عراقچی در پیام خود که به انگلیسی منتشر گردید، در عین حال متذکر شد که جمهوری اسلامی در حال حاضر با سه کشور اروپایی و به طور جداگانه با روسیه و چین در حال انجام رایزنی‌هایی است.
وزیر خارجه جمهوری اسلامی هدف از این گفت‌وگوها را “بررسی راه‌هایی برای ایجاد اعتماد و شفافیت بیشتر” در مورد برنامه هسته‌ای “در ازای لغو تحریم‌های غیرقانونی” خواند.
او در یادداشت خود بار دیگر مدعی شد که “برنامه انرژی هسته‌ای ایران همواره صلح‌آمیز بوده و خواهد ماند”. به گفته عراقچی “چیزی به نام نظامی‌سازی بالقوه” برنامه هسته‌ای وجود ندارد.
این اظهارات در حالی بیان می‌شود که آژانس بین‌المللی انرژی بارها تاکید کرده است پرونده تحقیقات پادمانی درباره کشف رد اورانیوم در مکان‌های اعلام نشده و موضوع «ابعاد بالقوه نظامی» در فعالیت‌های هسته‌ای ایران هنوز حل نشده است.
آژانس همچنین بارها درباره میزان ذخایر اورانیوم غنی‌شده و سطح غنی‌سازی در ایران، که در هیچ کشور دیگری که سلاح هسته‌ای ندارد سابقه نداشته، هشدار داده است.
چند روز پیش نیز سه کشور فرانسه، آلمان و بریتانیا با اشاره به آخرین گزارش آژانس در بیانیه‌ای مشترک اعلام کردند که هیچ بهبودی در همکاری تهران با آژانس حاصل نشده و گستره فعالیت‌های غنی‌سازی ایران برای کشوری که سلاح هسته‌ای ندارد «بی‌سابقه و بدون توجیه است».
ساعاتی پیش از اظهارات عباس عراقچی، نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل اعلام کرد اگر مقصود از مذاکره، دستیابی به هدف رفع نگرانی از احتمال نظامی‌شدن برنامه هسته‌ای ایران باشد، «قابل بررسی است»؛ اما اگر «برچیدن» برنامه هسته‌ای ایران باشد، «چنین مذاکره‌ای هیچ‌وقت شکل نخواهد گرفت.»
نمایندگی جمهوری اسلامی در سازمان ملل یکشنبه نوزدهم اسفند در شبکه اجتماعی «ایکس» نوشت: «اگر هدف از گفت‌وگوها «برچیدن برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز ایران باشد تا نشان دهند آنچه اوباما نتواست به دست آورد، اکنون محقق شده است، چنین مذاکراتی هرگز انجام نخواهد شد».»
در همین حال ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه، اعلام کرد مسکو احتمال موافقت جمهوری اسلامی با محدود شدن برنامه هسته‌ای خود در ازای لغو تحریم‌های غرب را رد نمی‌کند.
ماریا زاخارووا، یکشنبه ۱۹ اسفند در مصاحبه‌ای مکتوب با روزنامه اسرائیلی هاآرتص گفت روسیه و آمریکا باید از «نفوذ» خود برای حل «مشکلات منطقه‌ای، از جمله در خاورمیانه» استفاده کنند.
سخنگوی وزارت خارجه روسیه با اشاره به پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی افزود اتخاذ رویکردی مشابه برجام می‌تواند «برای ایجاد ثبات در وضعیت موجود مفید باشد».
زاخارووا تاکید کرد: «ما آماده‌ایم تا برای کاهش تنش‌ها و یافتن راه‌حل‌های پایدار که امکان دستیابی به توافقی موثر و بلندمدت را فراهم کند، همکاری نزدیکی با تهران و دیگر طرف‌های درگیر داشته باشیم.»
پایگاه خبری بلومبرگ ۱۴ اسفند به نقل از منابع آگاه گزارش داد ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهوری روسیه، در پاسخ به درخواست دونالد ترامپ، همتای آمریکایی خود، پذیرفته که برای مذاکره بر سر برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی میانجی‌گری کند.
رسانه دولتی زوزدا روسیه و مشاور سیاست خارجی پوتین این خبر را تایید کردند، اما خبرگزاری رویترز نوشت میانجی‌گری در پرونده هسته‌ای جمهوری اسلامی، پیشنهاد مسکو بوده است.
پس از انتشار گزارش بلومبرگ، این نخستین بار است که یک مقام کرملین از احتمال تن دادن حکومت ایران به محدود شدن برنامه هسته‌ای خود سخن می‌گوید.
اظهارات سخنگوی وزارت خارجه روسیه یک روز پس از آن مطرح می‌شود که علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، بار دیگر احتمال مذاکره میان تهران و واشینگتن را رد کرد.
سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه در ادامه گفت‌وگوی خود با هاآرتص اعلام کرد مسکو در حال برنامه‌ریزی برای انجام مذاکرات جداگانه با آمریکا درباره برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی است.
زاخارووا در عین حال از موضع غرب در قبال برنامه هسته‌ای تهران انتقاد کرد و گفت رویکرد غرب مانع از پیشرفت در مذاکرات هسته‌ای بوده است.
او همچنین تاکید کرد برنامه هسته‌ای حکومت ایران «صلح‌آمیز» است و تهران قصدی برای دستیابی به تسلیحات هسته‌ای ندارد.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ۱۳ اسفند در نشست شورای حکام، توسعه برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی را موجب «نگرانی جدی» خواند و گفت گزارش جامعی از تخلفات حکومت ایران در این زمینه تهیه و ارائه خواهد کرد.
این اقدام می‌تواند زمینه را برای ارسال پرونده جمهوری اسلامی به شورای امنیت سازمان ملل متحد فراهم آورد.
