در میان بحران خاورمیانه، امیر قطر برای چهارمین بار طی کمتر از پنج ماه به تهران سفر کرد و به غیر از رئیسجمهور اسلامی، با علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی نیز دیدار داشت.
با احتساب سفر مهرماه مسعود پزشکیان به قطر، دیدار روز چهارشنبه اول اسفند تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر از تهران، پنجمین دیدار میان رهبران دو کشور از پنجم شهریور تاکنون است.
رئیسجمهور اسلامی در نشست خبری مشترک با امیر قطر بر اهمیت حمایت از تمامیت ارضی سوریه و «مشارکت همه مردم این کشور» در تعیین سرنوشت خودشان تأکید کرد؛ اظهاراتی که با عملکرد چندینسالهٔ جمهوری اسلامی ایران در پشتیبانی از دیکتاتوری بشار اسد در سوریه همخوانی ندارد.
پزشکیان با اشاره به تاکید تهران و دوحه بر ضرورت حمایت کشورهای اسلامی از مردم غزه، گفت کشورهای منطقه و جهان باید برای دفاع از مردم فلسطین در برخورداری از زندگی ایمن در سرزمین خود، تلاش کنند.
امیر قطر نیز با اشاره به اینکه مسئله فلسطین در صدر موضوعهای مورد بحث با پزشکیان بود، بر لزوم پایبندی به توافق آتشبس غزه و ارسال کمکهای انساندوستانه به این نوار ساحلی تاکید کرد.
تمیم بن حمد آل ثانی ابراز امیدواری کرد توافق آتشبس غزه علاوه بر کاهش رنج غیرنظامیان و ایجاد شرایط برای بازسازی غزه، به ایجاد راهحلی پایدار و جامع در ارتباط با فلسطین منجر شود.
امیر قطر با تاکید بر عزم کشورش برای تقویت روابط با تهران و افزایش حجم تجارت دوجانبه، «گفتوگوهای سازنده» را بهترین راه برای حل نزاعهای منطقهای و بینالمللی دانست و گفت دوحه از روابط سازنده میان تهران و کشورهای حاشیه خلیج فارس و کشورهای اسلامی استقبال میکند.
پیشتر، سفیر قطر در تهران با اشاره به این سفر گفت که روابط خوب بین دو کشور تاثیر مثبتی بر بسیاری از مسائل از جمله تبادل زندانیان بین ایران و آمریکا و آزادسازی داراییهای مسدود شده جمهوری اسلامی در کره جنوبی داشته است.
یک روز پیش از این سفر، عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، گفت که امیر قطر حامل پیامی از سوی آمریکا نیست.
وزارت امور خارجه قطر چهارشنبه ۱۸ بهمن اعلام کرد این کشور آماده است برای مذاکره با جمهوری اسلامی به ایالات متحده کمک کند.
علی خامنهای، نیز چهارشنبه اول اسفند، در دیدار با امیر قطر در تهران، قطر را «یک کشور دوست و برادر» خواند و در عین حال گفت: «همچنان مسائل مبهم و حل نشدهای همچون بازگرداندن مطالبات ایران که از کره جنوبی به قطر منتقل شد، باقی است و هم اینکه میدانیم مانع اصلی عملی شدن توافقی که در این زمینه انجام شده بود، آمریکا است.»
خامنهای در این دیدار که مسعود پزشکیان، رییس دولت در جمهوری اسلامی نیز در آن حضور داشت، افزود: «ما اگر جای قطر بودیم، به فشارهای آمریکا اعتنا نمیکردیم و مطالبات طرف مقابل را بازمیگرداندیم و همچنان انتظار چنین اقدامی را از جانب قطر داریم.»
رهبر جمهوری اسلامی در دیدار با امیر قطر بار دیگر تاکید کرد که تفاوتی میان رؤسای جمهوری آمریکا نیست.
در تابستان ۱۴۰۲، جمهوری اسلامی و آمریکا روند اجرای توافق خود را در دو موضوع رفع انسداد مالی داراییهای ایران در کره جنوبی و تبادل زندانیان، به اجرا درآورند. بانک مرکزی جمهوری اسلامی اعلام کرد در مرداد ماه ۱۴۰۲ کره جنوبی پنج و نیم میلیارد دلار از داراییهای مسدود شده ایران را به حساب چند بانک ایرانی در دوحه منتقل کرد.
با این حال، داود منظور، رئیس سابق سازمان برنامه و بودجه، در گفتوگویی که پایگاه خبری-تحلیلی نود اقتصادی آن را در بهمن ماه امسال منتشر کرد گفت پولهایی که کرهجنوبی به قطر منتقل کرده بود، دوباره در قطر مسدود شد.
براساس گزارشی که در سایت علی خامنهای و خبرگزاریهای وابسته به حکومت در ایران منتشر شده، امیر قطر در دیدار با خامنهای با اشاره به شرایط خاص و سخت منطقه، این شرایط را نیازمند همکاری بیشتر کشورهای منطقه دانست.
برپایه این گزارشها، امیر قطر با اشاره به توافقهای انجام شده میان جمهوری اسلامی و قطر، از جمله ساخت تونلی در زیر آب میان دو کشور، گفت کمیسیون مشترک ایران و قطر بهزودی فعال خواهد شد و در آینده نزدیک حجم مبادلات اقتصادی افزایش خواهد یافت.
سفر امیر قطر به تهران، یک روز پس از دیدار وزیران امور خارجه آمریکا و روسیه در عربستان سعودی صورت میگیرد. امیر قطر پیش از این، نقش واسطه بین جمهوری اسلامی و آمریکا را ایفا کرده است.
قطر همچنین نیمه ژانویه امسال به همراه ایالات متحده آمریکا و مصر موفق به ایجاد آتشبس میان حماس و اسرائیل شد.
تمیم بن حمد آل ثانی آخر ژانویه نیز به عنوان اولین رهبر خارجی، سفری به سوریه داشت و با احمد شرع رئیسجمهور دوره انتقالی دیدار کرد.
سفر امیر قطر به ایران همچنین در آستانه دیدار رهبران کشورهای عربی برای تأمین مالی بازسازی غزه انجام میشود. بانک جهانی روز گذشته با انتشار بیانیه مشترکی با اتحادیه اروپا اعلام کرد که بازسازی نوار غزه نیاز به دستکم ۵۳ میلیارد دلار کمک مالی خارجی در ۱۰ سال آینده دارد.