نخستین مناظره جو بایدن و دونالد ترامپ، نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده، شامگاه پنجشنبه به میزبانی شبکه تلویزیونی سیانان در حالی انجام شد که هر دوی این چهرهها یک دوره سابقه ریاست جمهوری را دارند و از کارنامه و میراث خود دفاع کردند.
دو رقیب دموکرات و جمهوریخواه هنگامی که روی صحنه آمدند با یکدیگر دست ندادند، کمااینکه در مناظرههای سال ۲۰۲۰ نیز با یکدیگر دست نداده بودند، منتها آن زمان پروتکلهای مربوط به بیماری همهگیر کووید-۱۹ چنین ایجاب میکرد.
بایدن در آغاز این مناظره به سرعت رقیب خود را که در سالهای ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ رئیس جمهوری آمریکا بود هدف انتقاد شدید قرار داد و گفت که اقتصاد آمریکا در دوره او «در حال سقوط آزاد بود» و ترامپ بحران کرونا را «چنان بد مدیریت کرد که بسیاری از مردم جان باختند».
ترامپ نیز به همان تندی پاسخ بایدن را داد و گفت که در دوره ریاست جمهوری او، «ما بهترین اقتصاد را در تاریخ کشورمان داشتیم» و تورمی که در دوران بایدن شکل گرفته ایالات متحده را «نابود میکند».
سقط جنین، خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان، مهاجرتهای غیرقانونی به ایالات متحده و جنگ و روسیه اوکراین موضوعاتی بودند که پی در پی مطرح شدند و دو نامزد دموکرات و جمهوریخواه به دفاع از عمکرد یا مواضع خود در این زمینهها پرداختند.
از جمله آقای ترامپ مدعی شد که اگر او رئیس جمهور بود حمله روسیه به اوکراین هیچگاه اتفاق نمیافتاد. وی اظهار داشت: «اگر ما یک رئیس جمهور واقعی داشتیم، رئیس جمهوری که پوتین برای او احترام قائل بود، او هیچگاه به اوکراین حمله نمیکرد.
دونالد ترامپ سابقهای طولانی در بیان جملات ستایشآمیز درباره ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، دارد و از جمله تاکتیکهای او در تهاجم به اوکراین را «نبوغآمیز» خوانده است.
رئیس جمهور سابق آمریکا همچنین در رابطه با موضوع مهاجرت و مرزهای ایالات متحده، ادعا کرد مهاجرانی که غیرقانونی وارد کشور میشوند در «هتلهای لوکس» اسکان داده میشوند در حالی که کهنه سربازهای آمریکایی در خیابان میخوابند.
وی سپس به موضوع جرم در میان مهاجران پرداخت و گفت که مهاجران از «آسایشگاههای روانی» و «تیمارستان» به طور غیرقانونی وارد ایالات متحده میشوند. آقای ترامپ اما مستنداتی درباره این ادعای خود ارائه نداد.
او همچنین مدعی شد که مرزهای ایالات متحده در دوران ریاست جمهوری وی «امنترین» مرزها در تاریخ این کشور بوده است.
جو بایدن اما عملکرد خود در رابطه با مهاجران غیرقانونی را موفقیتآمیز خواند و گفت از زمان صدور فرمان اجرایی خود مبنی بر تعلیق پناهندگی، میزان بازداشتها به دلیل مهاچرت غیرقانونی ۴۰ درصد کاهش یافته است.
دونالد ترامپ در سخنان خود جو بایدن را بر سر موضوع مهاجرت «مجرم» خواند و بایدن در پاسخ گفت: «او بار دیگر اغراق میکند. او دروغ میگوید.»
درباره ناتو، دونالد ترامپ بار دیگر تاکید کرد که واشینگتن باید به متحدان خود فشار بیاورد تا سهم خود در تامین بودجه نظامی را افزایش دهند. اما جو بایدن با این مسئله مخالفت کرد و گفت، دونالد ترامپ کسی است که میخواهد آمریکا را از ناتو خارج کند و افزود که او بیش از ۵۰ کشور دیگر را به حمایت از اوکراین متقاعد کرده است.
جو بایدن همچنین ترامپ را متهم کرد که هیچ تصور درستی درباره ناتو ندارد و اساسا نمیداند درباره چه چیزی حرف میزند.
در این مناظره در مجموع ۱۳ بار از ایران نام برده شد و روابط جمهوری اسلامی و آمریکا عملا به یکی از موضوعات مهم مناظره دو رییسجمهوری فعلی و پیشین آمریکا بدل شد.
در بخشی از این مناظره، دونالد ترامپ گفت که او در دوران ریاست جمهوری خود دستور کشتن بغدادی، رهبر داعش، و قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس را صادر کرد و آنها را کشت.
او بغدادی و سلیمانی را بزرگترین تروریستهای جهان خواند و تاکید کرد که کشتن آنها به نفع کل جهان بود.
او همچنین با انتقاد از بیعملی دولت بایدن در قبال حمله ایران به پایگاههای آمریکا گفت: «در دوران من ایران ورشکسته بود و پولی نداشت که به تروریسم اختصاص بدهد و اگر من رییسجمهور ی بودم محال بود حمله حماس به اسراییل رخ دهد.»
بایدن در پاسخ گفت: «در دوران ترامپ به پایگاه آمریکا حمله شد و ترامپ هیچ کاری نکرد و گفت گفت آسیب مغزی سربازان آمریکایی فقط یک سردرد جزیی است.»
بایدن سپس با اشاره به جنگ غزه گفت تنها کسی که خواهان ادامه جنگ است حماس است.
او با اشاره به حمله موشکی و پهپادی جمهوری اسلامی به اسرائیل گفت: «من کسی بودم که دنیا را برای دفاع از اسرائیل در برابر حمله موشکی جمهوری اسلامی بسیج کردم.»
دونالد ترامپ در مقابل گفت: «خیر، این اسرائیل است که میخواهد جنگ را ادامه دهد چون میخواهد حماس را نابود کند و باید این کار را انجام دهد.»
بایدن نیز بر ضرورت نابودی حماس تاکید کرد.
ترامپ سپس در ادامه بار دیگر تاکید کرد اگر او رییسجمهوری بود اساسا حماس به اسرائیل حمله نمیکرد و جنگی شروع نمیشد، چون او ایران را چنان ضعیف و ورشکسته بود که دیگر نمیتوانست به حماس پول بدهد و از آن حمایت کند.
او گفت در دوران ریاست جمهوریاش هر کشوری که با جمهوری اسلامی مبادلات مالی انجام میداد، حتی چین تحریم میشدند.
دونالد ترامپ همچنین جو بایدن را به باجدهی به جمهوری اسلامی متهم کرد و گفت: « بایدن برای آزادی پنج گروگان، شش میلیارد دلار پرداخت در حالی که من در مجموع ۵۶ گروگان را آزاد کردم و هیچ پولی نپرداختم.»
در همین رابطه دموکراتهای نگران از نتایج انتخابات ریاست جمهوری ماه نوامبر آمریکا، ممکن است از نامزدی جو بایدن، رئیس جمهور کنونی صرفنظر کنند اما با این وجود لازم است که او اولین قدم را در این زمینه بردارد.
چند دقیقه پس از پایان اولین مناظره بایدن ۸۱ ساله با دونالد ترامپ که پنجشنبه شب در شبکه خبری «سی ان ان» برگزار شد، مفسران این شبکه آشکارا درباره احتمال جایگزین شدن فرد دیگری به جای او سخن گفتند.
لغزشهای کلامی، صدای ضعیف او (که کمپینش می گوید به دلیل سرماخوردگی بوده) و پاسخهای گاه نامفهومش به حملات ترامپ، این پرسش را طرح کرده که آیا راهی وجود دارد که فرد دیگری را به جای بایدن به عنوان نامزد اصلی حزب دموکرات معرفی کرد؟
ناظران در پاسخ میگویند که این کار به سختی ممکن است؛ با این وجود همچنان راهی برای انجام آن قبل از ماه نوامبر وجود دارد.