حسن روحانی رئیس جمهور ایران روز چهارشنبه در جلسه هیات دولت در واکنش به پیشنهاداتی که در خصوص حضور عربستان در گفتگوهای برجام مطرح شده است، اظهار داشت هیچ بندی از برجام عوض نخواهد شد و هیچ فردی هم به برجام اضافه نخواهد شد. وی با بیان اینکه چنین سخنان ناروایی را نباید گفت، افزود ۵+۱ هرگز به ۵+۲ یا ۵+۳ تبدیل نخواهد شد.
روحانی همچنین با اشاره به اینکه برای توافق برجام سالها فعالیت و مذاکره شده، تاکید کرد این توافق به سادگی به دست نیامده است.
وی همچنین خطاب به امریکا اظهار داشت اگر کسی تمایل به حضور در برجام دارد، میتواند بیاید و اگر هم تمایلی ندارند، میتوانند به سراغ زندگیشان بروند. روحانی افزود جمهوری اسلامی هم کار خود را انجام خواهد داد.
رئیس جمهور در عین حال خاطرنشان کرد که جمهوری اسلامی این تصور را دارد که افکار دنیا و سیاستمداران جهان و حتی سیاستمداران آمریکا معتقدند برجام میتواند برای امنیت، صلح و پیوند جامعه و تعامل کشورها مفید باشد.
گرچه اظهارات حسن روحانی در خصوص تاکید دولتها بر نقش برجام در تامین امنیت و صلح درست است و یکی از دلایل اصرار کشورها بر حفظ برجام، تامین امنیت و صلح در سطح بینالمللی است، اما به گفتهی ناظران این تاکید ناشی از ویژگیهای سیاسی و رویکردهای سیاسی جمهوری اسلامی است که در برخی زمینه ها با اعمال علیه نظم بین الملللی زمینه برای گسترش ناامنی در منطقه فراهم میکند.
بسیاری از کشورها برجام را یک عامل محدودکننده برای سیاستهای جمهوری اسلامی در منطقه میدانند و تاکید دارند جمهوری اسلامی با سیاستگذاری در خصوص توسعهی توان هستهای یک خطر بالقوهی بینالمللی است، که باید آن را مهار کرد و از طریق راهبردهایی مانند برجام اقدامات توسعهای جمهوری اسلامی ایران در خصوص برنامههای هستهای را تحت کنترل درآورد و محدود کرد.
رئیس جمهور در ادامهی اظهاراتش به خروج امریکا از برجام اشاره کرد و امریکا را ناقض قطعنامه ۲۲۳۱ دانست و اظهار داشت امریکایی ها نباید مدام بحث برجام را پیش بکشند .
وی افزود این مساله، بحث مربوط به ایران نیست، بلکه قطعنامه مورد اتفاق شورای امنیت سازمان ملل است. روحانی خطاب به امریکاییها اظهار داشت آنها جرم بالایی انجام دادهاند، چون ۲۲۳۱ را نقض کردهاند.
وی از امریکاییها خوست به قانون و مقررات بینالمللی برگردند.
رئیس جمهور همچنین تاکید کرد ایران از قطعنامه خارج نشده است که بخواهد به آن برگردد.
روحانی در انتقاد از خروج ترامپ از برجام، با اشاره به اینکه هفت کشور در مذاکرات برجام حضور داشتهاند، ترامپ را به جنون متهم کرد و اظهار داشت وی با جنون ادواری از برجام خارج شده است و بقیه سر جای خودشان نشستهاند و این امریکاست که باید به برجام باز گردد. وی تاکید کرد اگر جمهوری اسلامی حسن نیت ببیند، آن را با حسن نیت پاسخ خواهد داد. وی یادآور شد اگر جمهوری اسلامی تعهد کامل ببیند، تعهد کامل هم خواهد داشت.
به گفتهی بسیاری از ناظران تاکید متقابل ایران و امریکا بر اینکه ابتدا کشور مقابل باید به تعهداتش برگردد، موضوع بازگشت امریکا به برجام و همچنین بازگشت جمهوری اسلامی به تعهدات برجامی را با یک بن بست جدی مواجه ساخته است.
گرچه محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران با ارسال پیامی از اروپا خواست تا با میانجیگری بین ایران و امریکا زمینه را برای بازگشت طرفیت به تعهدات پیشن مهیا کند و امکان بازگشت همزمان دو کشور به تعهدات را فراهم سازد،اما به گفتهی کارشناسان اینکه اول امریکا باید به برجام باز گردد یا ایران، یک چالش جدی است که میتواند موضوع بازگشت طرفین به میز مذارکات را تا اطاع ثانوی به تعویق بیندازد، به ویژه آنکه دولت برای اجرای قانون مجلس کمتر از سه هفته زمان دارد و در صورتی که اقدامات لازم برای غنی سازی اورانیوم برای بالاتر از بیست درصد را عملی نکند، با توجه به اقدام قوهی قضائیه در خصوص قابل تعقیب بودن عدم اجرای قانون مجلس، دولت با خطر مجازات و زندان نیز مواجه خواهد شد.