دولت و مسئله دانشگاهها

حسن روحانی رییس جمهور روز چهارشنبه در مراسم افتتاحیه نمادین دانشگاه‌ها که در داشگاه تهران برگزار شد،‌ با اشاره به مسئولیت سنگین دانشگاه اظهار داشت مجموعه دانشگاه و حوزه اداره آینده جامعه را بر عهده دارند.روحانی در ادامه با اعتراف به نواقص موجود در زمینه‌ی علمی،‌ ورزشی و رفاهی، تاکید کرد این نواقص باید برطرف شوند. رئیس جمهور همچنین با انتقاد از برگزاری نماز در محوطه دانشگاه تهران که پیش از این محل برگزاری ورزش بوده است، بر ضرورت توجه به ورزش تاکید کرد و افزود فضای کیفی و کمی در دانشگاه باید در کنار هم توسعه یابد. روحانی در ادامه با بیان اینکه علم باید در کنار مهارت و نیازمندی‌های جامعه، بار مسئولیت و اشتغال را نیز به دوش بگیرد، افزود دانشگاه باید به دانشگاه مهارت‌محور تبدیل شود. وی شرط اصلی برای یافتن شغل برای تحصیل‌کرده‌ها را داشتن مهارت دانست و آن را از انباشتن اطلاعات علمی در مغز مهم‌تر دانست. روحانی همچنین با اشاره به سرعت پیشرفت علم‌تاکید کرد دانشگاه‌ها باید دانشجوها را برای آینده تربیت کنند و بروز باشند.
وی پیشرفت علم در دنیا را بسیار سریع خواند و تاکید کرد دانشگاه‌ها باید با سرعت تحولات هماهنگ باشند.روحانی در ادامه اظهاراتش درباره‌ی ضرورت ادامه فعالیت‌های پژوهشی اظهار داشت دانشگاه‌ها باید برای ادامه و تنظیم فعالیت‌های پژوهشی و دانشی فعال باشند. وی تاکید کرد دانشگاه‌ها نباید علم فروشی کنند، اما باید پژوهش‌های خود را با ارزش بالا و والا در جامعه خود و دنیا عرضه کنند.روحانی بر ضرورت اتصال دانشگاه‌ها به بخش خصوصی تاکید کرد و این اقدام را راهبردی برای افزایش درامد دانشگاه‌ها دانست و تاکید کرد کار خصوصی منتظر تمام شدن ساعت اداری نیست.
وی با تاکید بر اینکه دانشگاه باید به مسائل استراتژیک وارد شود، از دانشگاه‌ها خواست به دولت در بخش‌های علمی اقتصادی و استراتژیک کمک کنند. روحانی همچنین به نقش دانشگاهها در سیاست اشاره کردو گفت فضای دانشگاه هست که انتخابات را گرم می‌کند.
عمدتا در زمان انقلاب هم دانشگاه و حوزه فضا را گرم می کردند. سرنوشت آینده کشور ما را انتخابات‌ها روشن می کند. با همه نقص و اشکال بهترین کار صندوق است. برای اصلاح، شایسته سالاری و حاکم شدن افکار به‌حق مردم به صندوق نیاز داریم. ما راه دیگری جز فضای پرشکوه انتخابات نداریم ولو اینکه بگویید اشکال و ایرادی هست. علی ‌رغم همه آن‌ها تنها راه آینده کشور انتخابات است. هر کسی عاقل تر و فهیم تر است و برای کشور آماده فداکاری است مرد یا زن، برگزینیم. هر کسی که خودش را شایسته می داند خودش را کاندیدا کند، چه انتخاب شود و چه نشود، چه بگویند تو صالحی و چه بگویند صالح نیستی.
وی همچنین افزود در کشور مسائلی داریم که خیلی حل و فصل اش طول نمی‌کشد. اما یکسری مسائل داریم بلند مدت است و اساتید و دانشگاه‌ها در آن نقش بیش‌تری دارند و آن استراتژی پیشرفت کشور است.
وی افزود پیشرفت و آینده کشور در سایه تقابل با دنیا است یا تعامل این مسئله راهبردی اساسی است. چهل سال است به جواب این سوال نرسیدیم. او به مسئله رفراندوم برای حلی این چالشها تاکید کرد . در این میان عده ای از دانشجویان نیز در مقابل سالن سخنرانی نسبت به گلچین شدن نمایندکان فرمایشی برای بیان مسایل در مقابل روحانی از سوی وزارت علوم و نیز پولی شدن بخشی از خدمات دانشگاهها اعتراض کردند
لازم به ذکر است که رویکرد جمهوری اسلامی به دانشگاه‌ها و نیز علم، زمینه‌ساز گسترش فساد علمی در دانشگاه‌ها و کشور شده است.سال‌ها جمهوری اسلامی تعهد را به تخصص ترجیح می‌داد و این رویکرد سال‌هاست که مستمر و پیوسته از ارزش علم و مهارت‌های علمی در نگاه عمومی کاسته است.ضمن آنکه حتی در سال‌های اخیر هم بر خلاف ادعاهای نظام به اهمیت علم و تلاش‌ برای ارجمند نشان دادن علم، هیچگاه نمود واقعی نداشته است.
بودجه‌های پژوهشی در دانشگاه‌ها، جز تعداد اندکی از رشته‌ها و تخصص‌ها، در حداقل ممکن است و دانشگاهی‌ها،‌ چه استادان و چه دانشجویان برای انجام پروژه‌های تحقیقاتی در مضیقه و محدودیت شدید قرار دارند و هیچگاه بودجه و امکانات علمی دانشگاه‌ها در حدی نبوده که آنها در فراغ بال بتوانند تمرکز خود را بر توسعه‌ی پژوهشی متمرکز سازند.
ضمن آنکه رئیس جمهور در حالی از دانشگاه‌ها در خواست می‌کند تا در مسائل استرتژیک به دولت کمک کنند، که هیچ‌گاه مشاوره‌های پژوهشی و دانشگاهی در اولویت برنامه‌ریزی دولت نبوده است و دولت‌ها در جمهوری اسلامی، دانشگاهی‌ها را نه به عنوان مشاور، بلکه برای تضمین مشروعیت تصمیمات خود در کنار خود نگه داشته‌اند.
کم‌توجهی ساختاری به دانش و پژوهش در جمهوری اسلامی، و محدودیت‌های زیادی که در زمینه‌ی تخصیص بودجه در این خصوص وجود دارد، در سال‌های اخیر بیشترین آسیب را ب ه فضای علمی و دانشگاهی وارد کرده و بسیاری از دانشمندان و متخصصان را به علت محدودیت امکانات برای انجام پژوهش‌ها و توسعه‌ی علمی از کشور فراری داده است.