ابعاد سفر نخست وزیر ژاپن به تهران


با جدی‌تر شدن احتمال سفر نخست‌وزیر ژاپن به ایران و گفتگو با مقام‌های ایرانی درباره تنش بین ایران و امریکا، کارشناسان نیز با تحلیل دلایل این حضور، آن را زمینه‌ای مهم برای گفتگو و مذاکره با امریکا عنوان کرده‌اند. سعید لیلاز کارشناس اقتصادی و تحلیل‌گر سیاسی اصلاح‌طلب، با بیان اینکه سفر نخست‌وزیر ژاپن به تهران را باید به معنای به نتیجه رسیدن مذاکرات ایران و آمریکا دانست، گفت مذاکره ایران با ژاپن به این معنی است که مذاکرات اولیه ایران و امریکا به نتایج ابتدایی رسیده است، نه اینکه مذاکرات آغاز شده‌اند. وی با اشاره اینکه ژاپن پس از جنگ جهانی دوم در سیاست خارجی به متحد اصلی امریکا تبدیل شده است انجام سفر نخست‌وزیر ژاپن به ایران را سفر نماینده‌ی امریکا به تهران و نه سفریک میانجی به تهران دانست.

سعید لیلاز در عین حال تاکید کرده است که این مذاکرات در خوش‌بینانه‌رین حالت نمی‌تواند زودتر از دوسال به نتیجه برسد. وی به مقام‌های جمهوری اسلامی هم توصیه کرده است که با آرامش و صبر از این اقدام دولت ژاپن، برای پیشبرد اهداف داخلی استفاده کنند.

دیگر کارشناسان هم پیش از این سفر نخست وزیر ژاپن به تهران را که برای اولین بار پس از انقاب اسلامی انجام می‌شود، یکی از سفرهای مهم به ایران برای مدیریت تنش بین ایران و امریکا عنوان کرده‌اند و اقدام ترامپ برای میانجی‌ قراردادن ژاپن به جای عراق یا عمان را اقدام هوشمندانه دونالد ترامپ برای واسطه‌گری بین ایران و امریکا به نفع امریکا و در راستای منافع امریکا عنوان کرده‌ بودند. بسیاری از تحلیل‌گران با اشاره به قدرت ژاپن، پیش‌بینی کرده‌اند که در صورت سفر شینزو آبه به تهران و دیدار وی با مقام‌های ایرانی، این کشور قادر خواهد بود تا تنش بین ایران و امریکا را تا حدود زیادی کاهش دهد و آتش بین ایران و امریکا را تا حدودی فرو بنشاند، اقدامی که روسیه به وضوح اعلام کرد چنین نقشی را به عهده نخواهند گرفت. در همین حال بسیاری از تحلیل‌گران چندان نسبت به رویکرد مثبت آیت‌الله خامنه‌ای به این سفر، خوشبین نیستند. آیت‌الله خامنه‌ای همچون دونالد ترامپ ترجیح‌ می‌دهد تا ابتکار عمل در سیاست‌گذاری خارجی در اختیار خود او باشد و تمایل ندارد که در افکار عمومی به عنوان فردی نشان داده شود که تحت تاثیر قدرت دیپلماسی دیگر رقبای سیاسی و دیگر کنشگران سیاسی در سطح بین‌المللی تن به پذیرش درخواستی در سطح بین الملل داده است. لذا برخی پیش‌بینی می‌کنند آیت‌الله خامنه‌ای با رویکرد دیپلماتیک خاص خود مبنی بر اینکه خود او باید آغازکننده‌ي‌ پیام‌های دیپلماتیک باشد، اگر این احتمال را بدهد که سفر نخست  وزیر ژاپن به تهران ممکن است جریان فعلی تعامل و تنش با امریکا را به نفع امریکا تغییر دهد، ممکن است در کوتاه مدت با سفر شینزو آبه به تهران و دیدار با او جلوگیری کند.