در پی اولتیماتوم‌های متقابل ایران و امریکا نسبت به یکدیگر و تهدید اتحادیه اروپا به کاهش تعهدات برجامی و در نهایت خروج از برجام توسط مقام‌های ایرانی،روز گذشته فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا با اشاره به این موضوع که باید از هر نوع افزایش تنش با ایران اجتناب شود، از ایران و امریکا خواست خویشتن داری کنند.
وی در اظهارات خود که در بروکسل و پیش از آغاز نشست شورای وزیران اتحادیه اروپا در بروکسل بیان کرد، اظهار داشت اروپا به یک مهلت چهارماهه نیاز دارد تا بتواند تعهدات خود در برجام را عملی کند. وی همچنین تاکید کرد اتحادیه اروپا با تمام ابزارهایی که دارد از این توافق حمایت می‌کند.
موگرینی با اشاره به این موضوع که برجام یکی از ستون‌های کلیدی امنیت منطقه است، خاطرنشان کرد اروپا با وجود اختلاف‌نظرها و شکاف‌های زیادی که با ایران دارد، ضمن تلاش برای جلوگیری از تنش‌های منطقه‌ای بیشتر، با تمام ابزارها و اراده خود از توافق هسته‌ای حمایت می‌کند.
اظهارات موگرینی پس از آن ایراد می‌شود که مایک پمپئو به ملاقات انفرادی وزرای خارجه سه کشور شرکت کننده در برجام رفت و با موگرینی نیز ملاقات کرد و همچنین پس از آن صورت میگیرد که ایران تهدید کرد در صورت عدم بهره‌مندی ایران از برجام، جمهوری اسلامی هم تعهدات برجامی خود را کاهش خواهد داد و گام به گام به سوی خروج از برجام پیش خواهد رفت،، و هم اینکه با کاهش حمایت خود از پناهنده‌های افغان ممکن است مسیر را برای مهاجرت این پناهنده‌ها به اروپا باز بگذارد. ایران در عین حال تهدید کرد در صورت عدم اقدام اروپا برای بازگشایی مسیرهای فروش نفت برای ایران، جمهوری اسلامی مسیر ترانزیت مواد مخدر به اروپا را نیز باز خواهد گذاشت.
در همین حال اخباری غیر رسمی نیز در خصوص تلاش‌ها برای انجام اولین تراکنش‌های مالی بین ایران و اروپا از طریق اینستکس منتشر شده است.
گرچه ایران همانطور که ادعا کرده است نخواهد گذاشت فروش نفت ایران به صفر برسد، اما فروش نفت از طریق بازار سیاه و به صورت قاچاق، با وجود دشواری‌های انتقال پول به ایران، مشکلات اقتصادی و سیاسی زیادی را برای ایران ایجاد خواهد کرد وبه همین دلیل دولت جمهوری اسلامی ناگزیر است هرچه سریع‌تر راهی برای فروش قانونی نفت به کشورهای خریدار نفت ایران بیابد. اجبار ایران برای استفاده از مسیرهای غیرقانونی برای فروش نفت و دریافت پول حاصل از فروش نفت و دیگر کالاهای صادراتی و اجبار جمهوری اسلامی به واردکردن درامدهای ارزی از طریق غیرقانونی، در اقتصاد آسیب‌پذیر و فسادپرور ایران، زمینه‌های زیادی را برای تشدید فسادهای مالی ایجاد خواهد کرد و ایران ناگزیر است راه دیگری برای جبران محدودیت‌های ارزی بیابد.
این در حالی است که دولت در چندماه گذشته و با جدی شدن احتمال توقف کامل فروش نفت ایران و توقف کامل واردات قانونی ارز به کشور از تمام صادرکننده‌ها خواسته بود ارز حاصل از صادرات خود را به کشور بازگردانند. هدف بانک مرکزی از این اقدام تجمیع درامدهای ارزی کشور و افزایش ذخیره‌ی ارزی به منظور کنترل تنش‌های ارزی در بازار بود.
بخش زیادی از صادرکننده‌ها ارز حاصل از صادرات خود را به کشور باز نگردانند و آن گونه که پیش‌پینی می‌شد در ماه‌های گذشته ذخیره اررزی قابل توجهی ناشی از صادرات کالاهای غیرنفتی، برای کشور حاصل نشد که در روزهای توقف کامل واردات ارز به کشور بتواند به کاهش تنش‌های ارزی کشور کمک کند.
حالا با اظهارات موگرینی و وعده‌های جدید اتحادیه اروپا و نیز وعده احتمال انجام اولین تراکنش‌های مالی از طریق اینستکس، کارشناسان و تحلیل‌گران سیاسی امیدوارند که وضعیت نابسامان ارزی و مالی ناشی از تشدید تحریم‌ها تا حدودی جبران شود.
