در روزهای اخیر، تنش میان ایالات متحده و ونزوئلا با مجموعهای از اقدامات دریایی آمریکا در آبهای اطراف این کشور بهطور محسوسی افزایش یافته است؛ اقداماتی که شامل توقیف و تعقیب چند نفتکش مرتبط با صادرات نفت ونزوئلا بوده و واکنشهای تند سیاسی و دیپلماتیک در سطح منطقهای و بینالمللی را در پی داشته است.
بر اساس اعلام مقامهای آمریکایی، گارد ساحلی ایالات متحده در دریای کارائیب در حال تعقیب فعال یک نفتکش دیگر است که به گفته واشینگتن، در چارچوب شبکه موسوم به «ناوگان سایه» برای دور زدن تحریمهای نفتی ونزوئلا فعالیت میکند. این عملیات تنها یک روز پس از توقیف نفتکش دیگری انجام شد و در صورت تکمیل، سومین مورد تعقیب یا توقیف نفتکش مرتبط با ونزوئلا در کمتر از دو هفته خواهد بود.
یک مقام آمریکایی به خبرگزاری رویترز گفته است این نفتکش با «پرچم جعلی» تردد میکند و حکم توقیف آن از سوی دادگاه صادر شده است. به گفته این مقام، کشتی مورد نظر در مسیر حرکت به سمت ونزوئلا بوده، اما در زمان شناسایی، محمولهای حمل نمیکرده است. کاخ سفید تا زمان انتشار این گزارش، توضیح رسمی درباره این عملیات ارائه نکرده است.
پیشتر، گارد ساحلی آمریکا نفتکشی با نام «سنتوریز» را در نزدیکی سواحل ونزوئلا متوقف و تحت کنترل خود درآورده بود. مقامهای آمریکایی اعلام کردند این کشتی مظنون به حمل نفت خام متعلق به شرکت دولتی نفت ونزوئلا بوده و بهعنوان بخشی از شبکه انتقال نفت تحریمشده فعالیت میکرده است. با این حال، برخی بررسیها نشان میدهد نام این نفتکش بهطور مشخص در فهرست رسمی تحریمهای وزارت خزانهداری آمریکا ثبت نشده است؛ موضوعی که ابهامهایی درباره مبنای حقوقی دقیق این توقیف ایجاد کرده است.
دولت ونزوئلا در واکنش، این اقدامات را «دزدی دریایی بینالمللی» توصیف کرده و اعلام کرده است موضوع را از طریق شورای امنیت سازمان ملل و دیگر نهادهای بینالمللی پیگیری خواهد کرد. مقامهای کاراکاس همچنین استقرار نیروهای نظامی آمریکا در منطقه را بخشی از فشار سیاسی واشینگتن برای تضعیف دولت نیکلاس مادورو میدانند.
این تحولات در ادامه سیاستی رخ میدهد که دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، پیشتر از آن با عنوان «محاصره نفتکشهای تحریمشده» یاد کرده بود. دولت آمریکا میگوید درآمدهای نفتی ونزوئلا برای تأمین مالی شبکههای غیرقانونی و قاچاق مواد مخدر استفاده میشود؛ ادعایی که دولت ونزوئلا آن را رد میکند.
در سطح بینالمللی، چین نیز به این اقدامات واکنش نشان داده و توقیف خودسرانه کشتیهای کشورهای دیگر را نقض جدی حقوق بینالملل خوانده است. وزارت خارجه چین تأکید کرده که با تحریمهای یکجانبه مخالف است و ونزوئلا حق دارد روابط اقتصادی و تجاری خود را با سایر کشورها حفظ کند.
در مجموع، تعقیب و توقیف نفتکشها در آبهای نزدیک ونزوئلا، علاوه بر تشدید تنش میان واشینگتن و کاراکاس، نگرانیها درباره افزایش ریسکهای ژئوپولیتیکی و پیامدهای احتمالی آن برای ثبات منطقه و بازار انرژی را نیز افزایش داده است.
