وزیر خارجه جمهوری اسلامی میگوید غنیسازی در خاک ایران «چه با توافق و چه بیتوافق ادامه مییابد» و «در حال بررسی هستیم آیا در دور بعدی مذاکرات با آمریکا شرکت کنیم یا نه».
عباس عراقچی روز چهارشنبه ۳۱ اردیبهشت در حاشیهٔ مراسم سالگرد کشته شدن حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجهٔ سابق جمهوری اسلامی، در سانحهٔ سقوط بالگرد ابراهیم رئیسی به خبرنگاران گفت: «موضع ما کاملا روشن است؛ غنیسازی چه با توافق چه بیتوافق ادامه مییابد».
اشاره او به اظهارات اخیر مقامهای بلندپایه آمریکایی است که تأکید کردهاند ایران نمیتواند در خاک خود غنیسازی اورانیوم انجام دهد و برای برنامهٔ هستهایش باید اورانیوم غنیشده از خارج وارد کند.
وزیر خارجه جمهوری اسلامی در واکنش گفت: «اگر طرفها مایلند نسبت به برنامهٔ صلحآمیز ایران شفافیت وجود داشته باشد ما آماده هستیم اما در مقابل، تحریمها را بردارند».
او افزود: «اگر بیشتر از این تقاضاهایی داشته باشند و بخواهند از مواردی که حق ماست محروم کنند جایی برای پذیرش ندارد».
گروهی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی نیز با امضای بیانیهای گفتهاند که «طبق مادهٔ چهارم انپیتی هر کشور عضو از سه حق تحقیق، توسعه، تولید و استفاده از انرژی هستهای برخوردار است و ایران اسلامی از حقوق هستهای خود کوتاه نخواهد آمد».
نمایندگان مجلس در واکنش به شروط آمریکا در مذاکرات با جمهوری اسلامی، مبنی بر منع غنیسازی اورانیوم در ایران، طی بیانیهای اعلام کردند: «سطح غنیسازی صلحآمیز منحصر به درصدهای پایین زیر ۲۰ درصد محدود نمیشود بلکه متناسب با نیاز روز ملت ایران برای مقاصد صلحآمیز خواهد بود.»
نمایندگان مجلس در بخشی از بیانیه خود گفتند: «هرگز از حقوق هستهای ملت خود کوتاه نخواهیم آمد و یاوهگوییهای جنایتکاران تاثیری بر سیاستهای ملت ایران نخواهد داشت.»
مارکو روبیو، وزیر خارجهٔ ایالات متحده، روز ۳۰ اردیبهشت ابراز امیدواری کرد که با ایران توافق هستهای حاصل شود، زیرا گزینهٔ دیگر «بسیار بدتر خواهد بود»؛ او بار دیگر تاکید کرد که برنامهٔ هستهای ایران باید بدون غنیسازی اورانیوم باشد.
دو کشور تا کنون در چهار دور مذاکره برای حلوفصل برنامه هستهای ایران شرکت کردهاند، اما برگزاری دور پنجم آن پس از سخنرانی روز سهشنبه علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، در هالهای از ابهام فرو رفته است.
جمهوری اسلامی گفته که پیشنهاد دور جدید مذاکرات را دریافت کرده است، اما عراقچی میگوید تهران در حال بررسی این موضوع است که آیا در دور بعدی شرکت کند یا نه.
او اظهار داشت: «هنوز داریم بررسی میکنیم که در آن تاریخ و در آن محل میتواند مذاکرات سودمندی شکل بگیرد یا خیر».
برخی گزارشها حاکی است که به جمهوری اسلامی پیشنهاد شده تا در روزهای شنبه و یکشنبه، سوم و چهارم خرداد، با میانجیگری عمان در رم، پایتخت ایتالیا، دور پنجم مذاکرات با آمریکا را دنبال کند.
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، روز سهشنبه موضع سرسختانهای در مورد خواستهٔ آمریکا مبنی بر توقف غنیسازی اورانیوم گرفت و گفت: «اینکه بگویند ما به ایران اجازۀ غنیسازی نمیدهیم، این غلط زیادی است. کسی منتظر اجازۀ این و آن نیست. جمهوری اسلامی سیاستی دارد، روشی دارد، سیاست خودش را تعقیب میکند».
همزمان، شبکهٔ تلویزیونی «سیانان» به نقل از چند مقام آمریکایی گزارش داد که اطلاعات جدید نشان میدهد اسرائیل در حال آمادهسازی برای حملهٔ احتمالی به تاسیسات هستهای ایران است؛ با این حال این مقامات گفتهاند مشخص نیست که رهبران اسرائیل تصمیم نهایی را گرفتهاند یا خیر.
در پی انتشار گزارشهایی مبنی بر آماده شدن اسرائیل برای حمله به تاسیسات اتمی جمهوری اسلامی و نگرانیها در مورد اینکه یک درگیری میتواند عرضه نفت در خاورمیانه را مختل کند، قیمت نفت چهارشنبه ۳۱ اردیبهشت بیش از یک درصد افزایش یافت.
چهارشنبه قیمت آتی نفت برنت برای ماه ژوئیه با ۱.۰۴ درصد افزایش به ۶۶.۰۶ دلار در هر بشکه رسید.
قیمت آتی نفت خام وست تگزاس اینترمدیت آمریکا نیز برای ماه ژوئیه با ۱.۱ درصد افزایش به ۶۲.۷۳ دلار رسید.
ایران سومین تولیدکننده بزرگ در میان اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) است و حمله اسرائیل میتواند جریان نفت از این کشور را مختل کند.
همچنین نگرانیهایی وجود دارد که ایران با مسدود کردن جریان نفتکشها در تنگه هرمز در خلیج فارس که عربستان سعودی، کویت، عراق و امارات متحده عربی از طریق آن نفت خام و سوخت صادر میکنند، دست به تلافی بزند.
در همین حال مجید تختروانچی، معاون وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، درباره مذاکره با آمریکا گفت: «ما اعلام کردهایم که خطوط قرمزی داریم.»
او افزود: «مواضع زیگزاگی، متناقض و متضاد آمریکاییها فضا را مشوش میکند به این معنا که هیچکس نمیتواند اطمینان داشته باشد یا اعلام کند که این موضوع تاثیری ندارد.»
تختروانچی تنها اصل جمهوری اسلامی را در مذاکرات «غنیسازی اورانیوم» خواند و ادامه داد: «اینکه در داخل آمریکا و با کشورهای دیگر ممکن است نظرات متضادی درباره حق ایران بیان شود، به ما ربطی ندارد. ممکن است عدهای در آمریکا و جای دیگر نظرات مختلفی داشته باشند این مشکل آنان است.»
معاون عراقچی بحث غنیسازی را موضوعی خواند که هم بیرون اتاق مذاکره و هم داخل آن «خیلی شفاف است» و طرف آمریکایی از نظر تهران در این زمینه آگاه است.
تختروانچی افزود: «ما اعتقاد نداریم که مذاکره باید در خارج از اتاقهای مذاکره صورت بگیرد، یعنی کار درستی نیست از طریق رسانهها مذاکره انجام شود.»