دیپلماتها اعلام کردند شورای امنیت سازمان ملل متحد روز چهارشنبه نشستی پشت درهای بسته برگزار میکند تا افزایش ذخایر اورانیوم غنیسازیشده در ایران را بررسی کند. این ذخایر نزدیک به سطحی غنی شده است که در ساخت تسلیحات هستهای کاربرد دارد.
گزارشها حاکی از آن است که ذخایر اورانیوم غنیشده جمهوری اسلامی در حال حاضر (در صورتی که گام فنی غنیسازی ۹۰ درصدی روی آن انجام شود) برای ساخت شش بمب هستهای کافی است.
خبرگزاری رویترز روز دوشنبه در گزارشی، ضمن اعلام این خبر، نوشت که درخواست برگزاری این نشست از سوی شش عضو از پانزده عضو شورای امنیت، شامل آمریکا، بریتانیا، فرانسه، کره جنوبی، یونان و پاناما ارائه شده است.
این کشورها همچنین خواستار آن شدهاند که شورای امنیت بر سر تعهد جمهوری اسلامی ایران به ارائه «اطلاعات لازم به آژانس بینالمللی انرژی اتمی» جهت «روشنسازی مسائل باقیمانده مرتبط با مواد هستهای از پیش گزارشنشده که در چندین مکان در ایران شناسایی شدهاند» گفتوگو کند.
هیأت نمایندگی جمهوری اسلامی در سازمان ملل در نیویورک به درخواست رویترز برای اظهارنظر درباره این نشست پاسخ نداده است.
نمایندگی جمهوری اسلامی پیشتر در روز یکشنبه آمادگی مشروط تهران را برای گفتوگو درباره برنامه هستهای، در صورتی که محدود به نگرانیهای نظامی یا تسلیحاتی باشد، اعلام کرد.
حکومت ایران همواره قصد خود برای ساخت سلاح هستهای را رد کرده است، اما آژانس بینالمللی انرژی اتمی هشدار داده که جمهوری اسلامی با سرعتی «چشمگیر» در حال غنیسازی اورانیوم تا سطح ۶۰ درصد است، که به سطح تسلیحاتی حدود ۹۰ درصد نزدیک است.
کشورهای غربی میگویند در هیچ برنامه غیرنظامی، نیاز به غنیسازی اورانیوم در چنین سطح بالایی وجود ندارد و تاکنون هیچ کشوری بدون ساخت سلاح هستهای، این سطح از غنیسازی را انجام نداده است. جمهوری اسلامی اما مدعی است که برنامه هستهایاش صلحآمیز است.
حکومت ایران در سال ۲۰۱۵ با بریتانیا، آلمان، فرانسه، ایالات متحده، روسیه و چین توافقی موسوم به «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) امضا کرد که بر اساس آن، تحریمها علیه جمهوری اسلامی در ازای محدودیتهایی بر برنامه هستهای آن لغو شد.
اما ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ و در دوره نخست ریاستجمهوری دونالد ترامپ، از این توافق خارج شد و جمهوری اسلامی نیز به تدریج از تعهدات هستهای خود فاصله گرفت.
بریتانیا، فرانسه و آلمان به شورای امنیت اعلام کردهاند که آمادهاند در صورت لزوم، سازوکار بازگشت خودکار تحریمها موسوم به «مکانیسم ماشه» را برای بازگرداندن تمامی تحریمهای بینالمللی علیه جمهوری اسلامی به اجرا بگذارند تا از دستیابی آن به سلاح هستهای جلوگیری کنند.
این در حالیست که این سه متحد قدرتمند اروپایی، در ۱۸ اکتبر سال آینده میلادی برابر با ۲۶ مهر ۱۴۰۵ و با انقضای قطعنامه ۲۰۱۵ شورای امنیت درباره این توافق، این امکان را از دست خواهند داد.
دونالد ترامپ به نماینده خود در سازمان ملل دستور داده است تا با همکاری متحدان، تحریمها و محدودیتهای بینالمللی علیه جمهوری اسلامی ایران را بازگرداند.
در همین حال، سناتور جمهوریخواه لیندزی گراهام روز یکشنبه ١٩ اسفند خواستار توقف کامل فعالیتهای غنیسازی توسط جمهوری اسلامی و خارجکردن اورانیوم غنیسازیشده با خلوص بالا از ایران شد.
این عضو ارشد کنگره آمریکا به شبکه فاکسنیوز گفت «از نظر من، یک توافق خوب اینگونه است: دیگر جمهوری اسلامی ایران هیچ غنیسازی نداشته باشد. تمام اورانیوم با غنای بالا از ایران خارج شود، من حاضرم آن را از آنها بخرم و اجازه دهم که ایران انرژی هستهای داشته باشد، به شرطی که میلههای سوخت را روسیه یا چین یا یک گروه بینالمللی تأمین کنند.»
با مخالفت علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، با مذاکره با آمریکا، قیمت دلار در ایران نیز همچنان بالای ۹۰ هزار تومان در نوسان است.
رئیس جمهوری آمریکا گفته است در مورد برنامه هستهای در ایران یا توافقی صورت میگیرد که این برنامه به صورت مسالمت آمیز و راستیآزمایی شده برچیده شود، یا حمله نظامی میشود. او گفته است که ترجیح میدهد این هدف مسالمت آمیز بدست آید.
آمریکا و متحدان اروپاییاش در حالی خواستار برگزاری نشست شورای امنیت شدهاند که دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا در نامهای به علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، عملا دو گزینه توافق برای خنثی کردن فعالیتهای هستهای و فراتر از آن یا اقدام نظامی برای برچیدن تاسیسات هستهای را پیش روی او گذاشته است.
خامنهای در سخنرانی روز شنبه گفت که تحت فشار مذاکره نمیکند به خصوص که موضوعاتی مانند نفوذ منطقهای و برنامه موشکی نیز مطرح شده است.
اما پس از آن روسیه گفت که تهران برای محدود کردن برنامههای هستهای در مقابل لغو تحریمها آمادگی دارد. نمایندگی جمهوری اسلامی در سازمان ملل هم گفت که امکان مذاکره هستهای قابل بررسی است. همزمان عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی گفت که رایزنی برای «اعتمادسازی» با اروپا ادامه دارد. موضعی که نشان میدهد جمهوری اسلامی همچنان امیدوار است بتواند مانند دولت اول ترامپ، با ایجاد شکاف بین آمریکا و متحدان اروپاییاش از هماهنگی آنها برای تشدید فشارها بر تهران جلوگیری کند.