روز سهشنبه پنجم تیر و ساعاتی قبل از آخرین مناظره کاندیداهای ریاست جکهوری اسلامی علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، به مناسبت عید غدیر برای تعدادی که «مردم استانهای گیلان، مرکزی، کهگیلویهوبویراحمد، خراسان شمالی، خانوادههای شهدا و خدام آستان شاهچراغ فارس» نامیده شدند، سخنرانی کرد.
خامنهای به روال سخنرانیهای پیشینش در روزها و هفتههای گذشته، به موضوع لزوم حضور مردم پای صندوقهای رای پرداخت و با اظهار امیدواری از اینکه ملت ایران «سرافراز» از این انتخابات خارج شود»، گفت: «سرافرازی به دو معنی است؛ در درجه اول مشارکت حداکثری، در درجه بعد انتخاب اصلح.»
خامنهای در ادامه تاکید کرد: «مشارکت بالا که ما روی آن خیلی اصرار میکنیم، به خاطر این است که جمهوری اسلامی دشمن دارد. یکی از چیزهایی که جمهوری اسلامی را بر دشمنانش فائق میکند، انتخابات است. اگر در این انتخابات مشارکت خوب مردم مشاهده شود، مایه سرافرازی جمهوری اسلامی است.»
رهبر جمهوری اسلامی در بخش دیگری از تازهترین سخنرانیاش ضمن تقدیر از ابراهیم رئیسی، با برشمردن ویژگیهای «فرد اصلح» به مواردی نظیر اینکه «به مبانی انقلاب اعتقاد واقعی و قلبی داشته باشد»، «کارآمد باشد و شب و روز نشناسد»، «توان و نشاط کار داشته باشد»، اشاره کرد.
او اضافه کرد: «بعضی سیاسیون تصور میکنند که باید به این قدرت و آن قدرت آویزان بشوند یا خیال میکنند که همه راههای پیشرفت از آمریکا میگذرد. در حالی که نشان دادهایم بدون تکیه به بیگانگان و حتی با وجود موذیگری و چالشگری بیگانگان، میتوانیم پیش برویم.»
خامنهای بدون اشاره به اینکه مردم زیر سایه تحریمها و انزواطلبی جمهوری اسلامی چه مشکلاتی را در حوزههای اقتصاد، درمان و سایر عرصهها متحمل میشوند، مدعی شد که خواهان «حصار کشیدن دور کشور» نیست و افزود که «از اول معتقد به ارتباط با همه دنیا بودیم، الا یکی دو تا استثنا.»
نگرانی علی خامنهای از مشارکت پایین مردم در انتخابات پیشرو موضوعی است که در سخنرانیهای نامزدهای ریاستجمهوری هم به وفور بر آن تاکید شد و آنها نیز اشاره کردهاند که در فاصله تنها چند روز مانده به برگزاری این رویداد، شور انتخاباتی در جامعه دیده نمیشود.
نتایج برخی نظرسنجیها هم نشان میدهد که حتی برگزاری مناظرهها و برخی چالشهای کلامی میان شش نامزد انتخابات ریاستجمهوری هم نتوانسته مردم را قانع کند که بار دیگر به اصولگرایان یا اصلاحطلبان اعتماد کنند و به خاطر آنها پای صندوق بروند.
در همین حال آخرین مناظره بین شش نامزد تأییدصلاحیتشده توسط شورای نگهبان ظهر سهشنبه پنجم تیرماه با محور «کارآمد سازی دولت» در قالب دو موضوع «پروندههای روی میز» و «انتظارات مردم از دولت چهاردهم» برگزار شد.
در این برنامه کارشناسان حضور نداشتند و نامزدها به پرسشهای مجری پاسخ دادند و در انتها جمعبندی خودشان را ارائه دادند
قالیباف در انتهای این مناظره با دعوت از مردم برای شرکت در انتخابات، و جعلی خواندن تردیدهای موجود گفت: «امروز روز تردید نیست و روزی نیست که متأثر از دعواهای جعلی و فضاسازیهای انتخاباتی مسئلهها را فراموش کنید و مسئلههای فرعی تبدیل به مسئله اصلی شود؛ امروز روزی است که باید برای فردای خود و آینده کشورتان تصمیم بگیرید؛ این شما و فردا که آیندهٔ ایرانی است.»
مسعود پزشکیان در انتهای این مناظره گفت که چالش سختی برای ورود به این انتخابات داشته اما تأکید کرد: «من آمدهام تا با ترکیب قدرت نرم و سخت، دیپلماسی و میدان و مذاکره و مقاومت و همچنین ترکیب همبستگی اجتماعی و قدرت دولت، مردم را از تنگنای تحریمها برهانم.»
او با اشاره به اینکه در رأس نظام سیاسی ایران رهبری قرار گرفته است مدعی شد: «رهبری پشتیبان پیشرفت کشور و حامی عبور از مشکلات است؛ ایشان بنبستها را میشکنند و سرمایهای برای حل اختلافات هستند.»
امیرحسین قاضیزاده هاشمی نیز با اشاره به موضوع حجاب زنان ایرانی گفت: «دعوای با حجابی و بیحجابی یک فریب بزرگ برای پروژه دین ستیزانه نیست؟ پوشیدگی زن وسیله محافظت از اوست. بیحجاب اصلی کسانی هستند که زندگی مردم را با خاک یکسان کردند.»
علیرضا زاکانی در بخش پایانی سخنانش در این مناظره با بیان اینکه با کسی مسئله شخصی ندارد مدعی شد که مسئله او «الگوی حکمرانی و شیوه خدمتگزاری است.»
او با ابراز نگرانی از «گم شدن راه شهدا»، دوره سهساله ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی را «دوره حکمت» خواند و گفت در سال ۱۴۰۰ با افتخار به نفع او کنارهگیری کردم.
او هنوز مشخص نکرده است که در این دوره نیز انصراف میدهد یا همانطور که در یکی از مناظرهها خطاب به پزشکیان گفت، در رقابت باقی میماند.
سعید جلیلی در انتهای این مناظره گفت: «وظیفه دولت تعامل است نه معامله. کسانی که معامله میکنند به حقوق مردم بیاحترامی میکنند.»
او همه اقوام و قومیتها را «یک فرصت» برای جامعه خواند و گفت: «تنوع قومیت و مذاهب یکی از فرصتهای ماست».
مصطفی پورمحمدی نیز در بخش پایانی نوبت سخنرانی خود گفت: «آمدهام تا به بلاتکلیفیها پایان دهم و صریح و بیلکنت بگویم کف خیابان جای احترام است نه حرمتشکنی، سفره جای نان است نه وعده آن، رفاه حق مردم است نه لطف دولتیان. اصولگرا و البته تحولخواه هستم.»
در همین روز و ساعتی بعد از برگزاری آخرین مناظره میان نامزدها، محمد خاتمی، رئیسجمهور پیشین جمهوری اسلامی، با انتشار پیامی ضمن اشاره به لزوم اصلاح «جامعه بحرانزده» و با تأکید بر آن که براندازی جمهوری اسلامی «نه ممکن است و نه مطلوب»، از مسعود پزشکیان در انتخابات ریاستجمهوری حمایت کرد.
او در این پیام ویدئویی که روز سهشنبه منتشر شد، رأی ندادن خود در انتخابات مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری را یادآوری کرد و گفت: «با اکثریتی که احساس میکند گوشی برای شنیدن صدای او و دست توانایی برای رفع مشکلات او وجود ندارد همصدا شدم.»
خاتمی در ادامه پیام روز سهشنبه خود نامزدی مسعود پزشکیان را «فرصت» دانست و ابراز امیدواری کرد که «روزنهای باشد به فضایی که در آن صدای اکثریت شنیده شود و تفاوتی هرچند اندک در فضای کنونی پدید آید.»
او به «راستگویی، پاکدستی، پاکدامنی» و همچنین «پایبندی» آقای پزشکیان «به آرمانهای انقلاب» نیز اشاره کرد و با اشاره به خصوصیات دیگر او اعلام کرد که حضور آقای پزشکیان «می تواند در دل اکثریت ناراضی از وضعیت موجود، امید ایجاد کند.»
رئیس دولتهای هفتم و هشتم جمهوری اسلامی با بیان این که مردم «باید بدانند که مشکلات که روزبهروز بیشتر و متراکمتر می شود به سادگی و زودی قابل رفع و حل نیست» گفت که شرکت در چهاردهمین انتخابات ریاستجمهوری را «موجه» میداند و به مسعود پزشکیان رأی خواهد داد.
پرشکیان در دولت دوم محمد خاتمی وزیر بهداشت و درمان بود و در جریان مبارزات انتخاباتی خود در چند نوبت به «موفقیتهای» آن دوران اشاره کرده است.
روزنامه اصولگرای کیهان که مدیرش منصوب رهبر جمهوری اسلامی است، روز سوم تیر این نامزد انتخابات را «امتداد خاتمی» خوانده بود.
بعد از خاتمی، حسن روحانی، رئیس دولتهای یازدهم و دوازدهم جمهوری اسلامی بود که در روز چهارشنبه با پیامی ویدیویی از «سه سال رنج مداوم» و تورم بالای ۴۰ درصد و «فشارهای اجتماعی و بداخلاقی در خیابانها» انتقاد کرده و گفته است باید به کسی رای داد که «مصمم است سایه تحریم را از سر مردم ایران بردارد. مصمم است شجاعانه این امضا را انجام دهد و برجام را احیا کند. به کسی رأی بدهیم که به دنبال آن خواهد بود به اِفاِیتیاِف ملحق شویم و در لیست سفید قرار بگیریم و مشکلات بانکها و روابط بانکی را به حلوفصل برساند.»
او گفت مسعود پزشکیان شایستگی ریاست جمهوری را دارد.
روحانی خطاب به مردم ایران گفت: «همه ما به پای صندوق رای بشتابیم. من از مردمی که خواهان تعامل سازنده با جهان و خواهان اعتدال در داخل کشور هستند، میخواهم که روز جمعه به دکتر مسعود پزشکیان رای بدهند.»
چهاردهمین انتخابات ریاست جمهوری ایران روز جمعه هشتم تیرماه برگزار خواهد شد.