نگرانیها دربارهی چگونگی آغاز مجدد گفتگوها دربارهی برجام، و سرانجام مذاکرات وین بین ایران و کشورهای ۴+۱ و امریکا، همچنان ادامه دارد.برگزاری جلسهی غیررسمی در مجلس با حضور امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه، بخشی از برنامههایی است که در این خصوص وجود دارد.
علیرضا سلیمی، عضو هیات رئیسه مجلس روز یکشنبه ضمن اشاره به این نشست که در همین روز با حضور امیر عبدالهیان در مجلس برگزار شده است، اظهار داشت وزیر امور خارجه ایران در این جلسهی غیرعلنی، درباره مذاکرات هستهای به صراحت اعلام کرده است که سیاست جمهوری اسلامی اقدام در برابر اقدام و عمل در برابر عمل است.
وی همچنین تاکید کرده است که آمریکاییها باید حسن نیت و صداقت خود را نشان دهند.
امیرعبداللهیان همچنین در این جلسه غیرعلنی تاکید کرده است که ایالات متحده حتما بایستی اقدام جدی قبل از مذاکره را انجام دهد. بنا به گفتهی سلیمی، وزیر امور خارجه تاکید کرده است که تهران تصمیم دارد مذاکرات را از زمانی که ترامپ از برجام خارج شد، دنبال کند.
رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی همچنین گفته است جمهوری اسلامی ایران در دور جدید مذاکرات، قصد دارد که مسیر مذاکرات هستهای را از مسیر اقتصاد کشور جدا کند. بنا به گفتهی وی، جمهوری اسلامی ایران به هیچ وجه اقتصاد را شرطی نخواهد کرد. وی تاکید کرده است که دولت سیزدهم اقتصاد پایدار را فارغ از مسائل مرتبط با مذاکرات هستهای پیگیری خواهد کرد.
امیرعبداللهیان همچنین ضمن تشکر از مجلس برای تصویب قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریمها، تاکید کرده است که دولت به قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریمها و صیانت از حقوق ملت ایران که در مجلس یازدهم به تصویب شده عمل خواهد کرد.
این اظهارات در حالی عنوان میشود که یک دیپلمات اروپایی بدون اینکه نامش ذکر شود خاطرنشان کرده است که اروپا امیدی به ازسرگیری گفتگوها برای احیای برجام ندارد.
وی با اشاره به اینکه گفتگوها درباره برنامهی هستهای ایران، به بنبست رسیده است، ضمن ابراز نگرانی از این بنبست، تاکید کرده است که اگر کارها بر همین منوال پیش برود، نتیجهبخش نخواهد بود.
این مقام اروپایی همچنین با بیان این موضوع که ایران فقط به دنبال وقت تلف کردن است، تاکید کرده است که ایده گفتگو در بروکسل هم میتواند تنها یک مسیر انحرافی باشد.
وی همچنین گفته است ایرانیها آماده حضور در وین و آغاز گفتگوهای برجام نیستند.
در همان حال، قاسم محبعلی، مدیرکل پیشین خاورمیانه وزارت خارجه هم با اشاره به اینکه سیاست گام به گام راهحلی است که از ابتدا مطرح بوده است.
بنا به اظهارات محبعلی، سیاست امیرعبداللهیان که آن را به عنوان یکی از راههای از سرگیری مذاکرات عنوان کرده است، همان سیاست گام به گام است که اصولگرایان پیش از این با آن مخالف بودند. در عین حال محبعلی با اشاره به اینکه از عمر برجام تنها دوسال باقی مانده، خاطرنشان کرده است که با توجه به عمر برجام، ممکن است عمر برجام بیآنکه ایران نفعی از آن ببرد به اتمام برسد.
با توجه به وقتکشی گسترده در خصوص از سرگیری مذاکرات از طرف ایران، برخی از کارشناسان با بدبینی اظهار میدارند که گویی عمدی در کار است که در حوزهی افکار عمومی به شیوههای مختلف از تمامی راهها برای بیثمر و بیاثر نمایاندن برجام و مذاکرات دیپلماتیک در جمهوری اسلامی استفاده کند.
گرچه ظاهر موضوع این است که جمهوری اسلامی در تلاش است تا مذاکرات را در زمان مقرر و شرایط مناسب با رویکرد ایجابی و منفعتامیز برای مردم پیش ببرد، اما در واقع شیوه عملکرد در حوزههای تاثیرگذار بر حوزهی دیپلماسی در جمهوری اسلامی به گونهای برنامهریزی شده است که بیاثر بودن این مذاکرات برای مردم به اثبات برسد.
ایران از زمان اجرای برجام ۸ سال کامل برای اجرایی شدن برجام که نتیجهی آن عادی شدن روابط ایران با جهان و عادی شدن روابط اقتصادی ایران با جهان است فرصت داشته است. اما از این زمان، تنها در حدود یک سال از آن را برای عادی سازی شرایط در ایران استفاده کرده است و بخش اصلی این زمان به چالشهای در داخل یا مذاکرات و گفتگوهای شکننده و بدون حمایت داخلی در خارج از ایران به هدر رفته است و ایران در واقع در نقطهای قرار دارد که این گفتگوها را آغاز کرده است.
این در حالی است که گروههای تاثیرگذار در داخل ایران از ابتدا با مخالفتهای اساسی با بنیاد برجام و مذاکرات در عمل امکان تحقق اهداف پیش بینی شده در برجام را به حداقل رساندند و با جلوگیری از توسعه عادی روابط بازرگانی با جهان که هدف و خمیرمایهی اصلی اجرای برجام است، در عمل بی اثر بودن آن را تقویت کردند. ظهور ترامپ و نیز سیاستهای خاص مایک پمپیو که عملا بجای دیپلماسی با خروج از برجام عملا قصد داشت سیاستهای خاصی را با اعمال تحریمهای همه جانبه محقق سازد که موفق نشد و البته در اخر نیز به کور کردن مذاکرات پس از ترامپ منجر شد .
اکنون کمتر از دوسال به پایان برجام زمان باقی مانده است و با هرچه طولانی شدن زمان تصمیمگیری جمهوری اسلامی برای اجرای این طرح، در عمل ثمرات این طرح نه برای ایران در معنای کلی و نه برای مردم ایرن به معنی عادی شدن روابط با جهان و قرار گرفتن در مسیر توسعه ثمری نخواهد داشت و روند اضمحلال و تضعیف نهادها و ساختارهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در ایران همچنان با همین روند ادامه خواهد یافت.