مساله صدور نفت ایران با وجود تحریمها همچنان یک چالش جدی برای جمهوری اسلامی است. دولت ابراهیم رئیسی از ابتدای آغاز به کار دولت تاکید کرده است که به زودی صادرات نفت ایران از سر گرفته خواهد شد، اما توضیحی در این باره نداده است که با وجود تحریمها چطور چنین امری ممکن است.
چین یکی از متحدان اصلی ایران برای خرید نفت با وجود تحریمهاست که به گفته تحلیلگران با قیمتی پایینتر از قیمت اصلی نفت، نفت ایران را به صورت مخفیانه دریافت میکند.
پیش از این آمارهای منتشرشده در این خصوص حاکی ا این است که میزان صادرات نفت ایران به چین به ۱۱ میلیون دلار کاهش یافته است.
مجیدرضا حریری، رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین با نادرست خواندن این آمار که از قول وی منتشر شده است، تاکید کرده است که اظهارنظرهای وی به طور دقیق نقل نشده است.
وی با بیان این موضوع که آمار فروش نفت ایران به طور کلی محرمانه است، گفته است هیچ آماری از فروش نفت ایران نه در داخل کشور و نه در منابع خارجی وجود ندارد.
حریری آمار منتشرشده درخصوص میزان فروش نفت ایران را گمانهزنی دانسته و گفته است صحت هیچ یک از این آمار را نمیتوان به طور کامل تایید یا تکذیب کرد.
حریری همچنین در این خصوص خاطرنشان کرده است که چین تنها کشوری است که به طور رسمی اعلام کرده است که تحریمهای یکجانبه آمریکا را نمیپذیرد. به گفته حریری، چین برای اثبات این موضوع که این تحریمها را نپذیرفته است، بخشی از نفتی را که از ایران میخرد، به طور رسمی در آمار منتشره خود اعلام میکند. اما به گفته رئیس اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین، میزان فروش نفت ایران در دنیا قطعا بیشتر از این ارقام است.
حریری خاطرنشان کرده است که جمهوری اسلامی ایران، راههایی برای دور زدن تحریم دارد که خریداران باید رد و اثر خرید نفت از ایران را باید پاک کنند.
وی با تایید این موضوع که در سالهای اخیر با افزایش تحریمها، میزان فروش نفت ایران کاهش یافته، در عین حال گفته است حاصل جمع درآمدهای ارزی کشور نشان میدهد ایران از آنچه رسما اعلام میشود نفت بیشتری فروخته است. بنا به گفته حریری، در سه سال اخیر جمهوری اسلامی برای فروش نفت راههای غیررسمی طراحی کرده است.
حریری در عین حال تاکید کرده است به واسطه تحریم ها نقش جمهوری اسلامی در حوزه تجارت خارجی روز به روز در حال کاهش است و بر مبادلات با همه کشورها از جمله چین تاثیر میگذارد.
این عضو اتاق بازرگانی ایران و چین تاکید کرده است جمهوری اسلامی ایران به اندازه کافی صادرات نفتی و غیرنفتی ندارد و قادر به وارد کردن نیازهای خود نیست.
حریری با بیان این موضوع که بیش از ۶۰۰۰ ردیف و تعرفه گمرکی وجود دارد که واردات آنها به طور کلی ممنوع است، گفته است واردات کالا در ایران بیشتر صرف نیازهای اساسی مانند مواد غذایی و دارویی، تجهیزات و ماشینآلات و تجهیزات پزشکی میشود.
در همان حال گزارش ها حاکی از این است که ونزوئلا طی قراردادی با جمهوری اسلامی ایران در صدد است تا نفت سنگین خود را به ایران صادر و با میعانات ایران مبادله کند.
جمهوری اسلامی ایران مدعی شده است که این قرارداد تجاری، که بین شرکت نفتی دولتی ونزوئلا و شرکت ملی نفت ایران منعقد شده، همکاری میان دو عضو اوپک را عمیقتر میکند، اما تحلیلگران معتقدند که در شرایطی که جمهوری اسلامی ایران امکان صادرات نفت خود و تامین نقدینگی لازم برای رفع مشکلات بودجه را ندارد ، واردات نفت از ایران و مبادله میعانات ایران با نفت ونزوئلا تنها مشکلات اقتصادی جمهوری اسلامی ایران را وخیمتر میکند.
در عین حال این قرارداد در حالی منعقد شده است که هم جمهوری اسلامی ایران و هم ونزوئلا تحت تحریمهای امریکا قرار دارند و وزارت خزانه داری امریکا ادعا کرده است که انعقاد این قرارداد نقض تحریمهای آمریکا از سوی هر دو کشور است.
به نظر می رسد که با وجودی که هر دو کشور تحت تحریمهای امریکا قرار دارند انعقاد این قرارداد می تواند شرایط دو کشور را از نظر اقتصادی وخیم تر کند و هر دو کشور را تحت تحریمهای ثانویه ایالات متحده نیز قرار دهد.