محمدجواد ظریف وزیر خارجه جمهوری اسلامی در واکنش نسبت به تاخیرهای ایالات متحده در خصوص لغو تحریمها، در گفتگو با نشریهی پولیتیکو سیاست دولت جو بایدن را اعمال فشار بر ایران عنوان کرد و اظهار داشت واشنگتن میخواهد از طریق اعمال فشار و زور از ایران امتیازات جدید بگیرد.
ظریف همچنین دلیل عدم گفتگو با امریکا را این موضوع دانست که قبلا بر سر برجام گفتگو شده است و مساله تازهای برای گفتگو وجود ندارد. وی اظهار داشت توافقی وجود دارد که تیم دیپلماسی ایران دربارهی آن با همین آدمهایی که امروز در کاخ سفید هستند و با همین آدمهایی که امروز در وزارت خارجه هستند گفتوگو کرده است.
وزیر امور خارجه با اشاره به اینکه واشنگتن بوده است که توافق مورد تأیید شورای امنیت سازمان ملل متحد را نقض کرده و از آن خارج شده اظهار داشت خود واشنگتن هم باید به برجام که از آن خارج شده بازگردد.
محمدجواد ظریف همچنین به اظهارات مقام های سیاسی در دولت بایدن اشاره کرد که گفتهاند میخواهند از بازگشت به برجام به عنوان سکویی برای رسیدن به توافقی طولانیتر و قویتر استفاده کنند. وی با بیان این موضوع که این تلاشها به جایی نخواهد رسید. گفت امریکاییها خواستار توافق جدیدتر و توافق گستردهتر هستند و میخواهند درباره موشک گفتوگو کنند که این اقدامات به جایی نخواهد رسید.
ظریف با اشاره به دوازده سال گفتگو بین ایران و آمریکا از سال 2003تا 2015همچنین اشاره به دو سال مذاکرات متمرکز، اظهار داشت طی این مدت به همهی این مسائل پرداخته شده است و دلیلی برای گفتگوی مجدد در این خصوص نیست.
ظریف همچنین در واکنش به بنبستی که در خصوص کدام دولت اولین کشوری باشد که اقدامات خود را آغاز کند مطرح است، از آمادگی ایران برای انجام اقدامات هماهنگ خبر داد و اظهار داشت ایران آماده توافق بر سر اقدامات هماهنگ است. وی افزود آمریکا میتواند گامهایی را بردارد و به محض آنکه جمهوری اسلامی ایران توانست تأیید کند که آن گامها برداشته شدهاند، ایران هم گامهای خود را برمیدارد. وی روند راستیآزمایی اقدامات ایران را بسیار روشن دانست و افزود آژانس بینالمللی انرژی اتمی تأیید خواهد کرد که جمهوری اسلامی ایران همواره پایبند بوده است.
وی افزود آمریکا میتواند تعهداتش را همین فردا، ۲۰ روز دیگر یک ماه دیگر یا هر زمان دیگر انجام دهد. ظریف خاطرنشان کرد امریکا باید یک فرمان اجرایی صادر کند و تحریمها را لغو کند. ظریف به حدود ۸۰۰ تحریم که ترامپ آنها را بازاعمال کرده اشاره کرد و به ۸۰۰ تحریم جدید نیز اشاره کرد توسط ترامپ یا کنگره اعمال شده است. ظریف همچنین به اقدام ترامپ در خصوص تغییر برچسبهای تحریمی برخی نهادها اشاره کرد و اظهار داشت وی این اقدام را با این هدف انجام داده است تا ارتباط تحریمهای اعمالشده علیه آنها را از مسائل هستهای دور کند.وزیر امور خارجه ایران افزود دولت بایدن بهتر از هر کس دیگری میداند که این تحریمها کدام هستند.
وی همچنین با بیان این موضوع که دولت بایدن باید یک فرمان اجرایی برای بازگشت به برجام و رفع همه تحریمها صادر کند، اظهار داشت دولت باید دستور تعلیق اقدامات کنگره را صادر کند.
ظریف خاطرنشان کرد به محض آنکه دستور تعلیق اجرایی شود و به محض اینکه دفتر کنترل داراییهای خارجی خزانهداری اجازه انتقال پول، انتقال نفت، حمل و نقل، کشتیرانی و این کارها را بدهند ایران فوراً به پایبندی کامل برجام برمیگردد.
وی افزود پایبندی ایران زمانبر نیست و آژانس بینالمللی انرژی اتمی میتواند آن را راستیآزمایی کند. ظریف در عین حال با اشاره به قانونی که در مجلس تصویب شده است، تهدید کرد اگر آمریکا به برجام برنگردد ایران آماده برداشتن گامهای جدید هستهای است. وی همچنین خاطرنشان کرد تغییری در سیاست دولت بایدن نسبت به ایران در مقایسه با سیاستهای ترامپ صورت نگرفته است.
وی همچنین به ممانعت امریکا از آزادسازی منابع مالی ایران در کره جنوبی اشاره کرد و اظهار داشت اقدام دولت فعلی آمریکا به این معنی است که امکان استفاده ایران از پول خود برای خرید دارو و غذا وجود ندالرد. وی این اقدام را مصداق جنایت جنگی دانست
آنچه محمدجواد ظریف در خصوص اقدامات هماهنگ ایالات متحده و ایران به جای اینکه کدام کشور باید ابتدا به تعهدات خود برگردد عنوان میکند ، در واقع همان مواضع پیشین جمهوری اسلامی است و نمي توان آن را اقدام هماهنگ دانست. جمهوری اسلامی پیش از این هم راه بازگشت ایران به تعهدات برجامی را لغو کامل تحریمها از طرف دولت امریکا عنوان کرده بود و در حال حاضر هم همان پیشنهاد را تکرار کرده است. دولت امریکا هم اصرار دارد که این ایران است که باید ابتدا و قبل از لغو تحریمها توسط امریکا به تعهدات برجامی بازگردد و اگر چنین کند، امریکا هم فرمان اجرایی لغو تحریمها را صادر خواهد کرد.
با پیشنهاد ظریف در عمل تغییری در موضوع توافق ایجاد نشده است و عملا ایران همچنان بر این موضع خود که اصرار دارد ابتدا امریکا باید تحریمها را لغو کند تا ایران به تعهدات برجامی بازگردد، پافشاری میکند. بعید است که این پیشنهاد با موافقت امریکا انجام پذیرد و عملا مذاکرات قفل خواهد شد .