محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی روزسه‌شنبه در همایش بین‌المللی مطالبات حقوقی و بین‌المللی دفاع در سخنانی با مرور پرونده جنگ با عراق صدام را سوگلی غرب دانست که در حمله به ایران اورا مورد حمایت قراردادند و در عین حال مجددا پیشنهاد طرح صلح منطقه ای جدید با کشورهای عرب حوزه خلیج فارس را داد .
وی گفت در حمله صدام به ایران قواعد و قوانین آمره حقوق بین‌الملل مورد نقض قرار گرفت، حمله نظامی گسترده به جمهوری اسلامی ایران کشوری که تازه از یک انقلاب وارد مراحل کشورسازی و ایجاد یک ساختار انقلابی شده بود و به خیال خودشان در شرایط نامساعد و قابل خدشه قرار گرفته بود، هم عمل جنایتکارانه و تجاوزکارانه است، هم نیت تجاوزکارانه دارد و هم اینکه هیچ توجیهی ندارد.وی همچنین صدام را سوگلی غربی ها نامید و به کمک‌های نظامی و اطلاعاتی غرب و شرق در طول جنگ به عراق اشاره کرد و گفت شوروی‌‌ها میگ ، چینی‌ها موشک کرم ابریشم ، آلمانی‌ها سلاح شیمیایی ، انگلیسی‌ها تانک‌های چیفتن، فرانسوی‌ها اگزوست و هواپیمای سوپراتانداردو آمریکایی‌ها آواکس و اطلاعات ماهواره‌ای در طول جنگ به عراق دادند.وی گفت عراق سی هزار نفر از اسرای ایرانی را ثبت نام نکرده بود که درهمه مقررات بین‌المللی به عنوان جنایت جنگی است، و بدون تردید نقض کنوانسیون‌های ژنو به ویژه کنوانسیون چهارم است.
وی افزود بعد از فتح خرمشهر سازمان ملل متحد گزارش داد که عراقی‌ها با ابزار مکانیکی شهر را نابود کردند. این خود یک جنایت جنگی است. ودر هفت گزارش سازمان ملل ثابت شد که عراق از سلاح شیمیایی ابتدا علیه نظامیان و سپس علیه غیرنظامیان استفاده کرده است
وی گفت هیچ کدام از این اقدامها منجر به به محکومیت عراق توسط شورای امنیت نشد.
وی گفت علت این امر آن بود که در این جنگ چون جمهوری اسلامی به عنوان یک حرکت در برابر نظم جهانی حضور پیدا کرده بود و همه به طرف مقابل کمک کردندو نگرانی، از قدرت معنایی ایران بود.چون آن وقت که ما قدرت زمینی نداشتیم. از قدرت معنایی ما و اینکه جرأت کرده بودیم در نظام متصلب دوقطبی و در اوج جنگ سرد بایستیم و بگوییم حرف دیگری داریم.
وی گفت:در سال 1984 آمریکا، عراق را از فهرست کشورهای حامی تروریسم خارج و ایران را وارد کرد. وبا وارد کردن ایران به این فهرست، امریکا نقش علنی پیدا کرد که آخرش هم آمریکا وارد جنگ شد چه در زدن هواپیمای مسافربری چه در حمله به سکوها و کشتی‌ها و تغییر پرچم ناوگان کویت و ورود به منطقه. آن هم با حمله عراق به کشتی استارت آمریکا شروع شد. عراقی‌ها کشتی استارت آمریکا را در خلیج فارس منفجر کردند و آمریکایی‌ها علیه ایران وارد خلیج فارس شدند. ظریف گفت
در ۲۲ سپتامبر ۱۹۸۰ عراق به ایران حمله کرد، حمله گسترده هوایی و زمینی. و در ۲۳ سپتامبر شورای امنیت یک بیانیه بی حاصل داد. در ۲۹ سپتامبر شورای امنیت قطعنامه ۴۷۹ را تصویب کرد.که یک لکه ننگین همیشگی در تاریخ شورای امنیت خواهد ماند و یک اقدام ضد حقوق بین‌الملل شورای امنیت استوی افزود چون هر قطعنامه‌ای که شورای امنیت بعد از یک درگیری نظامی صادر می‌کند دو نکته دارد یکی آتش بس و دیگری عقب نشینی. قطعنامه ۴۷۹ عقب نشینی نداشت، در حالی که بیش از دو هزار کیلومتر مربع از خاک ایران در اشغال بود.وی گفت اولین بار که شورای امنیت از کلمه عقب نشینی استفاده کرد، بعد از فتح خرمشهر بود که ارتش و سپاه عراق را وادار به عقب نشینی کرده بود. ما در مرزهای عراق بودیم و نگران بودند و به همین دلیل عقب نشینی را مطرح کردند.وی گفت سفیر وقت آمریکا در سازمان ملل متحد میگوید که این سرزمین‌ها، سرزمین‌های مورد اختلاف هستند و چه بسا عراق این سرزمین‌ها را تصاحب کند. یعنی اصل مسلم حقوق بین‌الملل که عدم پذیرش اشغال سرزمین یا به دست آوردن آن سرزمین از طریق نیروی نظامی است، توسط شورای امنیت مخدوش شد.
وی گفت حتی در حمله شیمیایی نیز استفاده از سلاح شیمیایی علیه ایران را محکوم کردند و حاضر نشدند حتی در آن مقطع استفاده سلاح شیمیایی را به صدام نسبت دهند. صدام سوگلی آنها بود.
وی افزود بعد از اینکه عراقی‌ها به کویت حمله کردند، این اطلاعات کم‌کم در سخنرانی‌ها در سازمان ملل متحد و در شورای امنیت بیرون آمد و ناگهان عراق محکوم به دو جنگ شد. اول جنگ علیه ایران و دوم جنگ علیه کویت.
ظریف برای تاکید بر دستاوردهای دولت خود میگوید امروز در جهان قدرت، دیپلماسی یک ابزار است، قدرت نظامی ابزار مهمتری است. توان ایجاد اجماع بین‌المللی نیز یک ابزار است. وی افزود بالاخره از زمانی که عراق توانست در اوج جنایت و در اوج قانون‌شکنی، 119رای بیاورد و ما را متهم به ادامه جنگ کند، تا زمانی که دو ماه قبل رژیم ترامپ با 110رای در مقابل ده رای از ایران شکست خورد، تحولی صورت گرفته است و ما باید این تحول را بشناسیم، نه اینکه از آن ابزار توقع معجزه داشته باشیم. اینها ابزار و مولفه‌های قدرت است.
ظریف افزود ایران از سال 1985 به دنبال صلح در منطقه است و ولایتی وزیر خارجه برای دبیر کل سازمان ملل برای صلح در منطقه نامه نوشت ودر آن نامه درخواست کرد که باید در منطقه خلیج فارس یک نظام امنیتی ایجاد شود. وی گفت امروز هم که طرح صلح هرمز را ارائه می‌دهیم نگاه ایران به منطقه است.و معتقدیم این منطقه باید منطقه آرامش، امنیت و منطقه قوی باشد. و امنیت این منطقه باید توسط کشورهای منطقه براساس اصول حقوق بین‌الملل یعنی احترام به حاکمیت، تمامیت ارضی، مرزهای شناخته شده بین‌المللی و عدم مداخله در امور داخلی یکدیگر بنا شود و دخالت خارجی جز ناامنی برای منطقه چیزی به همراه نداشته است.وی افزودهنوز هم دست ما برای دست دادن با همسایگان دراز است. وی گفت برخی خیال می‌کنند امنیت قابل خرید است. امنیت قابل خرید نیست، سلاح قابل خرید است، ولی امنیت را نمی‌توان خرید.وی افزود که مابرای دوستانمان در منطقه هزینه نمیکنیم و نگاه ما نیابتی نیست، نگاه ما حمایت، همفکری و همکاری است.
وی خطاب به کشورهای منطقه گفت چهار سال پیش گفتید صبر کنیم و طرح کویت را اجرا نکنیم تا ترامپ ایران را به زانو دربیاورد، ترامپ به زباله دان تاریخ رفت . وی افزود سیاست خرید امنیت از خارج و سیاست نیابت را کنار بگذارید و وارد تعامل امنیتی در منطقه شوید ایران نیازمند سرزمین، پول، منابع و منابع انسانی شما نیست
. امنیت این منطقه را ما باید تامین کنیم که اگر امن نباشد ما ناامن هستیم، چون در منطقه ناامن همه ناامن هستند و در منطقه امن، همه امن هستندوی در پایان خطاب به کشورهای عرب منطقه گفت ایران کشور بزرگ این منطقه است که نیازمند دوستی و همکاری شما و رفاقت با شماست. این فرصت بسیار خوبی است و از سابقه تلخ چند دهه گذشته این منطقه درس بگیریم و یک راه جدید را در برابر منطقه و آیندگان باز کنیم
ظریف در حالی از خطای حقوقی شورای امنیت به هنگام آغاز جنگ سخن میگوید که دیپلماتهای امریکایی در سفارت امریکا در تهران همچنان زندانی بودند و ایران حاضر نبود دست از عمل غیر قانونیش بردارد . علاوه براین حمایت جمهوری اسلامی از حرکتهای رادیکال در کشورهای منطقه تحت عنوان صدور انقلاب و نامیدن ارتجاع عرب و حمایت از تحرکات مسلحانه در این کشورها باعث حمایت کشورهای عربی از صدام گردید . علاوه براین جمهوری اسلامی همیشه هرجا تونسته از ابزار تهدید علیه این کشورها بهره جسته است . بجز اواخر دوره هاشمی رفسنجانی و خاتمی در بقیه موارد گروههای بیرون دولت مانند نهضت جنبشهای آزادیبخش و سپاه قدس با دست باز در این مناطق عمل میکردند و باعث هراس حکومتهای عرب منطقه میشدند
