حسن روحانی رئیس جمهور ایران روز چهارشنبه در جلسه هیات دولت چشمانداز کشور برای سال ۱۴۰۰ را بسیار روشن ارزیابی کرد و اظهار داشت بودجه سال ۱۴۰۰ به گونهای طراحی شده است که شرایط مناسبتر اقتصادی برای سال ۱۴۰۰ ایجاد کند. وی بودجه ۱۴۰۰ را با دیگر بودجههایی که در هفت سال گذشته توسط دولت به مجلس ارائه شده، متفاوت دانست و یکی از پیامهای بودجه اخیر را چشمانداز بودجه دانست و اظهار داشت در این بودجه چشمانداز روشن و امیدبخشی برای ۱۴۰۰ ارائه شده است. وی در عین حال اظهار داشت این پیام روشن و امیدبخش به این معنی نیست که جمهوری اسلامی میخواهد با کسی مذاکره کند. این در حالیست که برخی اصولگرایان مجلس تهدید به رد بودجه دولت کرده اند .
وی همچنین به این موضوع که بر اساس بودجهی ارائهشده جمهوری اسلامی در سال آینده روزی دو میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت خواهد فروخت اشاره کرد و اظهار داشت کشور این توان را دارد که هم این مقدار نفت را تولید کند و هم آن را به فروش برساند.
وی البته توضیحی در این خصوص نداد که اگر قرار نیست مذاکرهای بین ایران و امریکا انجام شده و چالشهای دیپلماتیک بین ایران و امریکا و مسالهی تحریمها مرتفع شود، در حالی که در حال حاضر فروش نفت ایران کمتر از ۵۰۰ هزار بشکه در روز است و حتی متحدان جمهوری اسلامی منجمله چین، عراق و هند نیز امکان خرید نفت از ایران ندارند، چگونه قرار است ایران بتواند روزی بیش از دو میلیون بشکه نفت به فروش برساند.
وی در ادامه خاطرنشان کرد که شرایط تولید و فروش نفت ایران با دوسال قبل کاملا متفاوت خواهد بود. حسن روحانی در ادامهی اظهاراتش دومین پیام بودجه ۱۴۰۰ را نگاه حمایتی به معیشت مردم و اقشار کمدرامد دانست و با بیان اینکه در بودجه سال آینده توجه ویژهای به اقشار کمدرامد شده است، به مصوبات دولت در خصوص آب و گاز اشاره کرد و با بیان اینکه این اقدام دولت یکی از اقدامات برای حمایت از اقشار کمدرامد خواهد بود، اظهار داشت برق مشترکین کممصرف رایگان خواهد بود.
تاکید رئیس جمهور در خصوص حمایت از افراد کمدرآمد و رایگان کردن برق برای مشترکین کممصرف که رئیس جمهور تصور میکند، این افراد، افراد کمدرامد و فقیر جامعه هستند، در حالی عنوان میشود که بین کممصرفی و کمدرامدی لزوما ارتباطی وجود ندارد و برعکس تصورات رئیس جمهور و تیم مشاوران وی، اتفاقا بخشی از کسانی که دارای مصرف برق پایین هستند، کسانی هستند که از وضعیت اقتصادی متوسطی برخوردارند و حتی دارای تمکن مالی هستند که اولا میتوانند در خصوص میزان مصرف خود برنامهریزی دقیقی انجام دهند، و دوما این امکان را دارند که وسایل برقی کممصرف تهیه کنند و از این طریق میزان برق مصرفی خود را تا حد امکان کاهش دهند.
وی بار دیگر رایگان کردن آب و برق و گاز را یکی از افتخارات دولت خواد عنوان کرد. وی پیش از این هم گفته بود دولت وی تنها دولت از ابتدای انقلاب است که به وعدهی آیتالله خمینی در خصوص رایگان شدن انرژی عمل کرده است.
حسن روحانی در بخش دیگری از اظهاراتش به اقداماتی که برای اقشار کمدرامد در بودجهی سال ۱۴۰۰ پپیشبینی شده اشاره کرد و با بیان این موضوع که دولت در سال آینده حقوق کارمندان و بازنشستگان را تا ۲۵ درصد افزایش داده است، در همان حال به پرداخت ۷۳ هزار میلیارد تومان یارانه معیشتی برای این افراد اشاره کرد و گفت هدف دولت این است که به این اقشار این پیام را بدهد که آنها تنها نیستند و دولت با همه توان و قدرت در کنار آنها ایستاده است.
حسن روحانی در حالی پرداخت کمک معیشت ۷۴ هزار میلیارد تومانی را به عنوان یکی از افتخارات بودجهای خود عنوان میکند که تاکنون بارها کارشناسان و متخصصان نسبت به افزایش نقدینگی هشدار داده و ضمن اینکه آن را مهمترین عامل تورم در جامعه عنوان کردهاند، بارها تاکید کردهاند که پرداخت این مبلغ هنگفت در قالب یارانه به مردم، گرچه میتواند در کوتاهمدت گروههایی از افراد جامعه را راضی نگه دارد، اما به واسطهی هدررفت این مبلغ هنگفت، امکان توسعهی بسیاری از زیرساختها را از کشور سلب میکند. ضمن اینکه معمولا این کمک هزینهها لزوما به افراد نیازمند پرداخت نمیشود و معمولا به کارمندان با درامدهای ثابت پرداخت میشود که بسیاری از آنها دارای درامدهای قابل توجهی نیز هستند و این پرداختها تنها به افزایش هزینهي خدمات غیر ضروری که مصرفکنندهی آنها هم عمدتا همین افراد هستند میانجامد.در عین حال بارها نیز تاکید شده است که افزایش حقوق کارمندان هم نه تنها به بهبود شرایط اقتصادی این گروههای اجتماعی کمکی نمیکند، بلکه پیشاپیش به تورم چند ده درصدی در جامعه میانجامد که آسیبهای ناشی از آن هم کارمندان و هم دیگر گروههای اجتماعی را گرفتار خواهد کرد.
حسن روحانی در ادامه به رایگان بودن آموزش و بهداشت و طرح تحول سلامت اشاره کرد و با بیان اینکه دولت در فضای مجازی و کسبوکار اینترنتی کار بسیار بزرگی انجام داده است، گفت در کرونا کسب و کارها مجازی انجام میشود.
حسن روحانی همچنین به پیشبینی دلار ۱۱ هزار تومانی برای سال آینده اشاره کرد و اظهار داشت دولت این اقدام را با هدف ارتقای ارزش پول ملی انجام داده و تاکید کرد در یک شرایطی در سال آینده این کار شدنی و امکانپذیر خواهد بود.
به نظر میرسد که دولت برای کاهش قیمت ارز و افزایش ارزش پول ملی هم به مذاکرات با امریکا و رفع تحریمها و تاثیر آن بر قیمت دلار امید بسته است و این نکته را فراموش کرده است که حتی اگر هم مذاکرات آنگونه که دولت آرزوی آن را دارد پیش برود، تاثیر چندانی بر قیمت دلار نخواهد داشت و معمولا بازار سرمایه به کاهش قیمت ارز تا یک حد معینی تن میدهد، ضمن اینکه خود دولت نیز به بهانهی حمایت از تولیدکننده، و بازرگانان، معمولا در مقابل کاهش تند قیمت دلار مقاومت میکند و معمولا اجازه کاهش نرخ ارز از یک میزان مشخصی به پایینتر داده نميشود.
روحانی اقدامات دولت برای فروش سهام دولت در بازار بورس را از جمله اقدامات مهم دولت برای چابک سازی دولت عنوان کرد و اظهار داشت دولت این اقدام را برای واگذاری اقتصاد به مردم انجام داده است.
برخلاف اظهارات حسن روحانی در خصوص واگذاری اقتصاد به مردم در قالب واگذاری بورس، دولت سهام دولتی را تنها با هدف استفاده از منافع اقتصادی ناشی از این خرید و فروشها به مردم واگذار کرده است و پس از سقوط قیمت سهام، بسیاری از شرکتهای دولتی بار دیگر در حال بازگشت به سهام و بازپسگیری سهام فروخته شده هستند. ضمن اینکه چابکسازی دولت به بهانهی فروش سهام شرکتهای دولتی، به واسطه سقوط آزاد این سهمها به قیمت زمینگیر شده مردم عادی تمام شد که با وعدههای دولت در خصوص حمایت از بورس و درخواست از مردم برای ورود و مشارکت در بورس، تمام سرمایهاندک خود را در بورس سرمایهگذاری کردند و در نهایت هم بسیاری از مردم آن را از دست دادند.
در حالی که روحانی خواستار تصویب سریع بودجه است مجلس همچنین در خصوص بندهای مختلف بودجه اعتراضات متعددی دارد و از افزایش ۲۵ درصدی حقوق کارمندان گرفته تا بودجهی درنظر گرفته شده برای نهادهای فرهنگی و صدا و سیما خواستار افزایش آنهاست و چالشهای زیادی را نیز در این خصوص مطرح کرده است. وحتی ممکن است کلیات ان بخاطر تکیه زیاد دولت برفروش نفت رای نیاورد و رد شود .
