بازگشت آمریکا، امکان احیا برجام و جناح بندی‌های سیاسی

در حالی که مردم و بخش‌هایی از دولت امیدوارند که حضور جو بایدن در کاخ سفید بتواند زمینه‌ای برای بازگشت امریکا به برجام و همچنین کاهش تحریم‌ها و بهبود شرایط اقتصادی و زیستی مردم ایران را فراهم کند، مخالفان برجام در داخل کشور همچنان به مخالفت خود با احتمال مذاکره با امریکا ادامه می‌دهند و به صراحت بر مخالفت با مذاکره تاکید دارند. پس از آنکه حسین شریعتمداری در سرمقاله‌ی کیهان اظهار داشته بود بازگشت به برجام ممکن است موجب ناراحتی و نگرانی چین و روسیه شود، برخی دیگر از اصولگرایان نیز به صراحت از نگرانی خود در خصوص بازگشت امریکا به برجام و احتمال کاهش روابط با چین و روسیه صحبت کرده‌اند. این افراد البته همان کسانی هستند که با خروج امریکا از برجام،‌ تلاش‌های تیم هسته‌ای حسن روحانی را بی‌فایده توصیف کرده و ضمن ابراز عصبانیت از خروج امریکا از برجام، دولت روحانی را برای خروج امریکا از برجام مقصر جلوه داده و تاکید کرده بودند که سست بودن پایه‌ها و مبانی برجام بوده است که زمینه‌ی خروج امریکا از برجام را فراهم ساخته است.
علیرضا نظری، نماینده‌ی اصول‌گرای مجلس روز دوشنبه با بیان اینکه مجلس مراقب است که در موضوع برجام، روابط ایران با چین، هند و روسیه تحت تاثیر قرار نگیرد، اظهار داشت در برجام باب جدیدی برای مذاکره درباره موضوعات تازه مطرح نیست و راه جدیدی باز نیست. وی همچنین با اشاره به اینکه برجام تمام شده و صرفا جنبه پیگیری مطالبات ایران و تعهدات غرب را دارد، افزود قابل قبول نیست که غرب بخواهد الحاقیه جدیدی به برجام اضافه کند.
این نماینده مجلس در بخش دیگری از اظهاراتش با اشاره به اینکه برجام مسیر ظالمانه‌ای را علیه ایران طی کرده است، برجام را یک توافق بین‌المللی خواند و تاکید کرد این توافق به عنوان یک پیمان بین‌المللی جایگاه خاص خودش را دارد.
وی همچنین ایران را تنها عضو برجام دانست که به تعهدات خود عمل کرده و در عین حال افزود نمایندگان شورای حکام بعد از بررسی‌هایی که انجام داده‌اند، اعلام کرده‌اند ایران حتی در برخی موارد بیش از تعهدات خود را عملیاتی کرده است.
نظری در عین حال با اشاره به اینکه مجلس انقلابی اجازه نخواهد داد دولت با کسانی که به امضای خودشان و تعهداتشان در قرارداد بین‌المللی برجام عمل نکرده‌اند، مذاکره کند، تاکید کرد مجلس به دولت اجازه مذاکره با آمریکا و مذاکره درباره تغییرات در برجام را نخواهد داد.
وی افزود اینکه آمریکا یا اروپا بخواهد برای منافع جدید خود و با تغییراتی به میل خودشان و با شروط جدید بحث بازگشت و اجرای برجام را مطرح کنند، برای مجلس قابل پذیرش نیست.
نظری با بیان اینکه دولت نمی‌تواند در مقوله برجام خودسرانه عمل کند، گفت چنین زمینه‌ای وجود ندارد که دولت بخواهد روابط خودش را با روسیه یا چین و هند تغییر داده، یا کمرنگ کند یا به آن ضربه بزند. وی تاکید کرد با توجه به اینکه برجام صرفا در اجرای تعهدات عقب‌مانده و جبران خسارات ناشی از عدم تعهد غرب نسبت به آن معنا دارد، به نظر نمی‌رسد برجام بتواند روابط ایران با چین، روسیه یا هند را تحت تاثیر قرار بدهد.
نظری در عین حال خاطرنشان کرد روابط ایران با چین و روسیه و هند چارچوب مشخص خودش را دارد و دولت نمی‌تواند خودسرانه این چارچوب‌ها را تغییر دهد و به جای ارتباط با کشورهایی مانند چین، روسیه و هند به سراغ غرب و برجام برود.
این اظهارات در حالی عنوان می‌شود که چگونگی رابطه با چین یا غرب یا هر کشور دیگر گرچه بر اساس قواعد کلی نظام صورت می پذیرد، اما در نهایت این خود دولت است که چگونگی رابطه با چین یا هند یا روسیه را تعیین کرده است. ضمن اینکه ارتباط با چین و روسیه و هند در شرایطی ایجاد شده است که به علت محدودیت‌های ارتباطی با اروپا و غرب، جمهوری اسلامی از سر ناچاری با کشورهایی مانند چین یا هند ارتباط برقرار کرده است تا بتواند نقص‌های ارتباطی خود با غرب را جبران کند و همچنین روابط بین‌المللی خود را تا حدودی ترمیم کند و از انزوا در سطح جهانی جلوگیری کند.
در واقع انتخاب چین و روسیه و هند برای جمهوری اسلامی یک انتخاب استرتژیک برای جبران مشکلات جمهوری اسلامی ایران در روابط بین‌المللی بوده است و هیچگاه فی‌نفسه و بالذات یک انتخاب استراتژیک مستقل برای ایران نبوده است که بخواهد ارتباط با این کشورها را در صدر و در اولویت دیگر روابط بین‌المللی خود قرار دهد.
ضمن اینکه تاکید نیروهای اصولگرا بر حفظ ارتباط با چین و روسیه، در حالی عنوان می‌شود که این کشورها به خاطر تهدیدهای امریکا و خروج امریکا از برجام و محدودیت‌هایی که در این راستا بر کشورهای در ارتباط تجاری با ایران‌ تحمیل شده، در عمل امکان ارتباط تجاری با جمهوری اسلامی ایران را از دست داده‌اند