در حالی که نگرانیها از بازگشت تحریمهای شورای امنیت در ایران همچنان ادامه دارد، عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران روز سهشنبه اعلام کرده است که کشورهای عضو توافق برجام، آمریکا را به عنوان مشارکتکننده برجام به رسمیت نمیشناسند و حقی برای امریکا در خصوص استفاده از سازوکارهای درون برجام یا قطعنامه ۲۲۳۱ قائل نیستند.
وی که برای شرکت در نشست کمیسیون مشترک برجام به وین سفر کرده است، مهمترین بحث کمیسیون را اقدام آمریکا در نیویورک و شورای امنیت و تقاضای این کشور برای بازگرداندن قطعنامههای گذشته یا استفاده از مکانیسم ماشه عنوان کرد و اظهار داشت اعضای برجام با اقدام امریکا در این خصوص موافق نیستند. وی ضمن بیان این موضوع که اقدام اعضای برجام تحول مهمی است، اظهار داشت اعضای برجام به اضافه اکثریت اعضای شورای امنیت در نیویورک، با رای یک پارچه منفی به قطعنامه تمدید تسلیحاتی امریکا و نیز مخالفت با ارسال نامه یکپارچه در خصوص فعالسازی مکانیسم ماشه، مواضع قاطعی در قبال امریکا اتخاذ کرده بودند.
وی افزود اعضای برجام در این خصوص متفقالقول هستند که امریکا نمیتواند از سازوکارهای درون برجام یا درون قطعنامه ۲۲۳۱ که مرتبط با برجام است، استفاده کند. عراقچی تاکید کرد این کشورها شروع مکانیسم را بلااثر میدانند و معتقدند این اقدام امریکا نمیتواند موثر واقع شود و جلو برود.
عراقچی همچنین یادآور شد که همه اعضا تاکید دارند که برجام یک دستاورد بزرگ دیپلماسی است و باید حفظ شود. وی افزود همه اعضا اراده خود را یک بار دیگر اعلام کردند که میخواهند برجام را حفظ کنند، ارزش برجام را میفهمند و با تضعیف آن موافق نیستند و خواهان اجرای کامل برجام هستند.
معاون وزیر امور خارجه ایران در ادامهی اظهاراتش در خصوص نتایج شرکت در نشست کمیسیون مشترک برجام به تمایل و درخواست جمهوری اسلامی ایران برای عمل طرفهای برجام به عمل کامل به تعهدات خود در خصوص رفع تحریمها اشاره کرد و اظهار داشت این کشورها نکاتی هم که در خصوص کاهش تعهدات جمهوری اسلامی مطرح کردهاند. وی حفظ برجام در نیویورک را مهمترین موضوع گفتگو در نشست کمیسیون مشترک برجام دانست و تاکید کرد اختلافات در داخل برجام ادامه دارد و طبق تصمیم تیم، دربارهی این موضوعات گفتگویی صورت نگرفته است.
عراقچی ضمن اشاره به خروج امریکا از برجام به خروج امریکا از دیگر معاهده های بینالمللی نظیر سازمان جهانی بهداشت، یونسکو، موافقتنامه آب و هوایی پاریس، پیمان موشکی با روسیه اشاره کرد و با بیان این که امریکا در صدد تضعیف نهادها و نرمهای بینالمللی و تضعیف چند جانبه گرایی و تضعیف حل و فصل مسائل بینالمللی از طریق همفکری و تصمیمات دسته جمعی است اظهار داشت تمام کشورها با این روند مخالف هستند و مخالف هستند که امریکا اراده خود را بر همه دنیا تحمیل کند.وی تاکید کرد همه کشورها مصمم هستند اجازه ندهند آمریکا اراده خودش را تحمیل کند و توافقی که مورد حمایت جامعه بینالملل و شورای امنیت است را یکجانبه از بین ببرد.
اظهارات عراقچی در حالی عنوان میشود که ایالات متحده امریکا با وجود مخالفت تمام طرفهای برجام و همچنین مخالفتهای جامعهی بینالمللی با اقدامات امریکا با استفاده از نفوذ و قدرت اقتصادی خود در جهان، عملکرد کشورها و نهادهای بینالمللی را تحت کنترل خود قرار داده است و با وجود مخالفت های جدی که در این زمینه وجود دارد، عملا امکان عملکرد مستقلی برای این کشورها وجود ندارد و این کشورها با وجود مخالفت جدی با عملکرد ایالات متحده در نهایت ممکن است در عمل به برخی محدودیتهای اعمال شده توسط امریکا تن دهند.
گرچه بسیاری از تحلیلگران رویکرد یکجانبهگرایانهی امریکا را در تضعیف جایگاه جهانی امریکا موثر میدانند و تاکید دارند که در بلندمدت اقدامات یکجانبه گرایانهی امریکا میتواند به موقعیت برتر سیاسی و اقتصادی امریکا لطمهی جدی وارد کند و کشورها را به بازنگری در تعاملات سیاسی و اقتصادی خود با امریکا وادار کند.
اما به گفته بسیاری از تحلیلگران این تغییر رویکرد به علت جایگاه قدرتمند سیاسی و اقتصادی امریکا در کوتاهمدت و میانمدت شدنی و امکانپذیر نیست.
