بانک مرکزی و بازار ارزی جدید

روند کاهشی نرخ ارز، این امیدواری را برای تحلیل‌گران ایجاد کرد که با ثبات نسبی قیمت ارز، بخش مهمی از مشکلات اقتصادی و گرانی‌های ناشی از ارز نیز تعدیل شود. اما ادامه تصمیمات جدید و متناقض،همچنان این پیام را به بازار آشفته بازار ایران مخابره می‌کند که حتی در صورت کاهش قیمت ارز، بی‌ثباتی حاکم بر بازار ادامه خواهد داشت.
عبداالناصر همتی رئیس کل بانک مرکزی در ابتدای آغاز به کار خود در شهریورماه وعده داده بود که مانع از انتشار اخبار متعدد در حوزه ارز و بازار ارز خواهد شد، اما همچنان با واردکردن شوک های تصمیم‌گیری به بازار مانع از القای ثبات به بازار ارز می‌شود.
رئیس بانک مرکزی که حامی بازار آزاد در زمینه ارز است، روز یک شنبه گفته است به زودی بازار معاملات آزاد نقدی و حواله ارزی در آینده نزدیک راه‌اندازی خواهد شد. وی گفته است بانک مرکزی این بازاررا مبتنی بر سازوکار حراج و با هدف کشف قیمت ارز و تسهیل تامین نیازهای خدماتی و خرد مردم راه‌اندازی خواهد کرد، همتی گفته است این حراج با مشارکت بانک‌ها و صرافی‌های مجاز و نظارت و بازارگردانی بانک مرکزی راه‌اندازی خواهد شد. همین توضیحات کافی است تا این فرض را تایید کند که بانک مرکزی با هدف بهره‌برداری ارزی و اقتصادی از بازار آشفته ارز و جبران کسری‌های ارزی بانک مرکزی راه‌اندازی می‌کند.
کارشناسان و تحلیل‌گران تاکید دارند نیاز ارزی مردم، در سطح نیازهای روزمره ی چندهزار دلاری نیست که ایجاد بازار برای معامله آزاد همانگونه که تا پیش از این وجود داشته است بتواند پاسخگوی نیازهای ارزی مردم و کاهش مطالبات ارزی مردم در شرایطی باشد که بانک مرکزی به علت محدودیت ارزی به واسطه تحریم‌های ارزی با آن مواجه است.
بخش عمده مطالبات ارزی مردم، نیازهای ارزی چندصدهزار و چندمیلیون دلاری برای خروج سرمایه از کشور است که این اقدامات دولت و بانک مرکزی با القای بحران ارزی آن را تشدید و نه تعدیل می کند.
گرچه تحلیل گران اذعان می کنند که این اقدامات می تواند به ادامه روند نزولی نرخ ارز در ایران کمک کند، اما پیش بینی می کنند که کاهش منابع ارزی بانک مرکزی در ماه های آتی، شوک دوم ارزی را در مدت زمانی نه چندان دور به کشور وارد خواهد کرد. در شرایط بی‌‌ثباتی اقتصادی در ایران، که کمترین پیامد آن، فرار سرمایه به شکل ارزی چه از کشور و چه از بازار سرمایه است، و همچنین در شرایطی که مداخله دولت در بازار ارز بی‌اعتمادی گسترده‌ای را در حوزه اقتصادی و ارزی به بار آورده است، این اقدامات بانک مرکزی، نه تنها ثبات را به بازار باز نمی‌گرداند، بلکه بازار را بیش از پیش به مداخله دولت در بازار ارز وابسته می‌کند.