به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، شورای امنیت سازمان ملل متحد روز جمعه قرار است درباره بازگرداندن تحریم‌های ایران بر سر برنامه هسته‌ای این کشور رأی‌گیری کند. این تصمیم در حالی مطرح می‌شود که مقامات اروپایی به تهران هشدار داده‌اند زمان برای دستیابی به یک راه‌حل دیپلماتیک رو به پایان است؛ به‌ویژه پیش از نشست سالانه رهبران جهان در مجمع عمومی سازمان ملل متحد که هفته آینده برگزار می‌شود.
به نوشته خبرگزاری آسوشیتدپرس، این قطعنامه که از سوی کره جنوبی، رئیس دوره‌ای شورای ۱۵ عضوی، ارائه شده، برای جلوگیری از بازگشت تحریم‌ها به دست‌کم ۹ رأی نیاز دارد. این تحریم‌ها مطابق توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ ایران با قدرت‌های جهانی در پایان ماه جاری دوباره اعمال خواهند شد، مگر آنکه شورا به‌صراحت رأی به توقف آن بدهد. دیپلمات‌ها می‌گویند با وجود اختلاف نظرها، حمایت کافی برای جلوگیری کامل از بازگشت تحریم‌ها وجود ندارد.
فرانسه، آلمان و بریتانیا ماه گذشته سازوکار موسوم به «اسنپ‌بک» یا بازگشت خودکار تحریم‌ها را فعال کردند. سازوکاری که همه تحریم‌های سازمان ملل پیش از توافق هسته‌ای را دوباره برقرار می‌سازد؛ از جمله تحریم تسلیحات متعارف، محدودیت بر توسعه موشک‌های بالستیک، مسدود شدن دارایی‌ها، ممنوعیت سفر و منع تولید فناوری‌های مرتبط با هسته‌ای. این روند به گونه‌ای طراحی شده که عملاً در برابر وتو نیز مقاوم است، مگر آنکه شورای امنیت به‌طور رسمی تصمیم به توقف آن بگیرد.
به گزارش آسوشیتدپرس، طی هفته‌های اخیر تلاش‌های دیپلماتیک میان ایران و کشورهای اروپایی شدت گرفته، اما تا این لحظه نتیجه‌ای حاصل نشده و نشانه‌ها حاکی از بازگشت تحریم‌هاست. در همین زمینه، امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، در گفت‌وگویی با شبکه ۱۲ اسرائیل در روز پنج‌شنبه صراحتاً گفت: «بله، به نظر من تحریم‌ها بازمی‌گردند، زیرا آخرین پیام‌هایی که از ایران دریافت کردیم جدی نیستند.»
رهبران آلمان و اتحادیه اروپا نیز روز چهارشنبه در گفت‌وگویی با مقام‌های جمهوری اسلامی هشدار دادند که ایران هنوز اقدامی لازم برای جلوگیری از بازگشت تحریم‌ها انجام نداده است. کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، در بیانیه‌ای تأکید کرد: «پنجره برای یافتن راه‌حل دیپلماتیک به سرعت در حال بسته شدن است. ایران باید گام‌های معتبری برای پاسخ به خواسته‌های فرانسه، بریتانیا و آلمان بردارد؛ از جمله همکاری کامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و فراهم کردن دسترسی فوری به همه سایت‌های هسته‌ای.»
به نوشته خبرگزاری آسوشیتدپرس، ساعاتی بعد، عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، در بیانیه‌ای بازگشت تحریم‌های سازمان ملل را «فاقد هرگونه توجیه حقوقی و منطقی» دانست. او مدعی شد که ایران با میانجیگری مصر توافقی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی حاصل کرده است تا این نهاد دسترسی کامل به همه تأسیسات هسته‌ای داشته باشد و تهران نیز موظف به گزارش‌دهی درباره محل نگهداری مواد هسته‌ای خود شود. جزئیات این توافق هنوز منتشر نشده است.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، هفته گذشته در وین گفته بود این توافق چارچوب روشنی برای اطلاع‌رسانی و روند بازرسی‌ها فراهم می‌کند و شامل همه تأسیسات هسته‌ای ایران خواهد بود. او تأکید کرد که این توافق مسیر را برای بازرسی‌ها و دسترسی لازم باز خواهد کرد، هرچند زمان اجرای آن را مشخص نکرد.
آسوشیتدپرس یادآوری می‌کند که حملات اسرائیل و آمریکا در جریان جنگ ۱۲ روزه ماه ژوئن علیه ایران، برخی از سایت‌های هسته‌ای این کشور را هدف قرار داد. این حملات وضعیت ذخایر اورانیوم غنی‌شده ایران را که به مرز سطوح تسلیحاتی نزدیک شده بود، در هاله‌ای از ابهام قرار داده است.
کارشناسان هشدار می‌دهند که فعال شدن سازوکار اسنپ‌بک احتمالاً تنش میان ایران و غرب را به شدت افزایش خواهد داد. هنوز مشخص نیست واکنش جمهوری اسلامی چه خواهد بود، اما مقامات این کشور پیش‌تر تهدید کرده‌اند در صورت بازگشت تحریم‌ها از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای خارج خواهند شد؛ اقدامی مشابه آنچه کره شمالی در سال ۲۰۰۳ انجام داد و در نهایت به ساخت سلاح اتمی انجامید.
به نوشته خبرگزاری آسوشیتدپرس، آنچه در شورای امنیت در حال وقوع است، نه‌تنها بار دیگر بی‌اعتمادی جامعه جهانی به جمهوری اسلامی را آشکار می‌سازد، بلکه نشان می‌دهد فرصت‌های دیپلماتیک برای تهران یکی پس از دیگری در حال از دست رفتن است. جمهوری اسلامی که سال‌ها با پنهان‌کاری و تخطی از تعهدات هسته‌ای تلاش کرده دست بالا را حفظ کند، اکنون در آستانه بازگشت همه‌جانبه تحریم‌های بین‌المللی قرار دارد؛ تحریم‌هایی که می‌تواند اقتصاد بحران‌زده و منزوی این کشور را بیش از پیش به بن‌بست بکشاند.
