به گزارش روزنامه «فایننشال تایمز»، دیپلمات‌های غربی اعلام کردند که قدرت‌های بزرگ اروپایی آماده‌اند پیشنهادی برای تمدید مهلت نزدیک به پایان بازگشت تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران ارائه دهند.
این پیشنهاد مشروط به آن است که تهران با ازسرگیری مذاکرات با واشینگتن و همکاری کامل با بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی موافقت کند.
قرار است مقاماتی از بریتانیا، فرانسه و آلمان جمعه در استانبول با همتایان ایرانی خود دیدار کنند که نخستین گفت‌وگوی مستقیم جمهوری اسلامی و قدرت‌های غربی از زمان جنگ اخیر اسرائیل علیه ایران به‌شمار می‌آید.
سه کشور اروپایی امضاکننده توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ موسوم به برجام که پس از خروج یک‌جانبه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری وقت آمریکا، فروپاشید، باید به‌زودی درباره فعال‌سازی مکانیسم بازگشت خودکار تحریم‌ها موسوم به «اسنپ‌بک»یا همان مکانیزم ماشه تصمیم‌گیری کنند؛ مکانیزمی که در صورت اجرا، تحریم‌های سازمان ملل که در چارچوب «برجام» لغو شده بودند، دوباره اعمال خواهد شد.
این سه کشور اروپایی بارها هشدار داده‌اند که در صورت ناکامی تلاش‌های دیپلماتیک برای مهار برنامه هسته‌ای ایران، که پس از خروج آمریکا و اعمال مجدد تحریم‌ها به‌طور گسترده‌تری گسترش یافته، به سمت اجرای «مکانیزم ماشه» خواهند رفت.
به‌نقل از دیپلمات‌های ارشد غربی که با «فایننشال تایمز» گفت‌وگو کردند، پیش‌بینی می‌شود گروه سه‌گانه اروپایی، پیشنهادی برای تمدید چندماهه مهلت اجرای تحریم‌های سازمان ملل ارائه دهند. در صورت عدم تمدید این مهلت، این سه کشور باید تا اواسط سپتامبر یعنی یک ماه پیش از آن‌که بندهای کلیدی برجام در ۱۸ اکتبر منقضی شوند، درباره فعال‌سازی مکانیزم ماشه، تصمیم بگیرند.
طبق گفته این دیپلمات‌ها، پیشنهاد تمدید مهلت، مشروط به موافقت جمهوری اسلامی با ازسرگیری مذاکرات با دولت ترامپ و همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است. این تمدید ممکن است چندین ماه ادامه یابد و نیازمند تصویب در شورای امنیت سازمان ملل خواهد بود.
برخی از نمایندگان تندرو مجلس جمهوری اسلامی هشدار داده‌اند که در صورت بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل، تهران ممکن است از معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای«ان‌پی‌تی»خارج شود. جمهوری اسلامی پس از بمباران تأسیسات هسته‌ای‌اش، همکاری خود با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را به حالت تعلیق درآورد.
با این حال، کاظم غریب‌آبادی، معاون وزیر خارجه جمهوری اسلامی، چهارشنبه با اعلام این که در هفته‌های آینده تیم فنی جدیدی از آژانس به تهران خواهد آمد تا درباره «سازوکاری تازه» برای همکاری مذاکره کند، تأکید کرد که این سازوکار به بازرسان اجازه دسترسی به سایت‌های هسته‌ای را نخواهد داد.
جمهوری اسلامی همچنین این هفته گفت‌وگوهایی در تهران با روسیه و چین ـ از امضاکنندگان برجام ـ انجام داد، اما جزئیاتی از این دیدارها فاش نشد.
دیپلمات‌های ایرانی اعلام کرده‌اند که نسبت به ازسرگیری مذاکرات با واشینگتن انعطاف دارند، اما تأکید کردند که خواستار تضمین‌هایی در مورد عدم انجام حمله نظامی از سوی آمریکا یا اسرائیل در طول دوره گفت‌وگوها هستند.
در همین حال، ایالات متحده و جمهوری اسلامی در مذاکرات غیرمستقیم سال جاری، نقش قدرت‌های اروپایی را تا حد زیادی به حاشیه راندند. با این‌حال، دونالد ترامپ اعلام کرده که «هیچ عجله‌ای» برای ازسرگیری گفت‌وگوها ندارد و مدعی شد که تأسیسات هسته‌ای ایران «در حال حاضر نابود شده‌اند» و این ایران است که باید به میز مذاکره بازگردد، نه آمریکا.
با این‌حال، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کرده که ایران ممکن است ظرف چند ماه بار دیگر تولید اورانیوم غنی‌شده را آغاز کند.
جمهوری اسلامی تاکنون اطلاعاتی درباره محل نگهداری یا وضعیت بیش از ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای بالا را که برای ساخت چندین سلاح هسته‌ای کافی است، ارائه نکرده است. این مسئله گمانه‌زنی‌هایی را برانگیخته مبنی بر اینکه احتمالاً این مواد پیش از حملات اخیر منتقل شده‌اند.
در همین حال، به گزارش رویترز، دیپلمات‌های جمهوری اسلامی و اروپا می‌گویند که در حال حاضر هیچ چشم‌اندازی برای بازگشت تهران به میز مذاکره با آمریکا وجود ندارد.
به نوشته این خبرگزاری بریتانیایی، اما کشورهای اروپایی می‌گویند باید مذاکرات از سر گرفته شود؛ به‌ویژه به دلیل توقف بازرسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از تاسیسات هسته‌ای ایران و نزدیک شدن ضرب‌الاجل ۱۸ اکتبر برای پایان اعتبار قطعنامه ۲۲۳۱ که برجام ضمیمه آن است.
آنها همچنین خواستار توضیح درباره مکان ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده با خلوص بالا نزدیک به سطح تسلیحاتی هستند که از زمان حملات ماه گذشته، محل نگهداری آن مشخص نیست.
یوهان وادفول، وزیر خارجه آلمان، روز ۱۸ ژوئیه در نشست خبری در پاریس گفت: «ما مصمم هستیم که برای رسیدن به راه‌حل دیپلماتیک، هر کاری از دستمان برمی‌آید انجام دهیم.»
به گزارش رویترز، سه دیپلمات اروپایی، یک دیپلمات منطقه‌ای و یک دیپلمات جمهوری اسلامی گفته‌اند که نشست استانبول عمدتا بر موضوع مکانیسم ماشه متمرکز خواهد بود.
