معاون وزیر خارجه جمهوری اسلامی گفت که ایران مایل است هرچه زودتر به میز مذاکره با آمریکا بازگردد، اما نگران است که این گفتگو‌ها پوششی برای اقدامات نظامی بیشتر باشند. او همچنین گفت که هیات فنی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در هفته‌های آینده به ایران می‌آید، اما فعلا اجازه بازدید از تاسیسات هسته‌ای را ندارد.
کاظم غریب‌آبادی، معاون عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی و عضو هیات ایران در مذاکرات هسته‌ای که برای شرکت در دو نشست شورای امنیت و رایزنی‌های دیپلماتیک به نیویورک سفر کرده است، روز چهارشنبه ۲۳ ژوئیه گفت که مقام‌های آمریکایی در ماه گذشته همزمان با گفتگو با تهران و برنامه‌ریزی برای مذاکرات آتی، به هماهنگی طرح‌های حمله با اسرائیل می‌پرداختند.
او با اشاره به این که تهران می‌داند که برای لغو تحریم‌ها و جلوگیری از وضع تحریم‌های جدید باید با آمریکا مذاکره کند، صراحتا گفت: «ما به آمریکا اعتماد نداریم.»
جمهوری اسلامی قرار است روز جمعه در استانبول ترکیه با فرانسه، آلمان و بریتانیا، موسوم به تروئیکای اروپایی درباره سازوکار بازگشت تحریم‌های سازمان ملل موسوم به «مکانیسم ماشه» گفتگو کنند.
سه قدرت اروپایی حاضر در برجام می‌توانند با استناد به عدم پایبندی جمهوری اسلامی به این توافق، تحریم‌های سازمان ملل را که در پی حصول آن لغو شده بودند، مجددا اعمال کنند. این درحالی است که ایران بارها اعلام کرده که این اقدام «مشروع» نخواهد بود.
غریب‌آبادی که در گفتگوهای روز چهارشنبه در استانبول حضور خواهد داشت، گفت که جلسه روز جمعه «مهم» است اما «تعیین‌کننده» نیست. او افزود: «حتی اگر توافقی هم حاصل نشود، هنوز زمان داریم.»
آمریکا و تروئیکای اروپایی مشترکا پایان ماه اوت را به‌عنوان مهلت برای بازگرداندن تحریم‌های شدید در صورت عدم دستیابی به توافق هسته‌ای با ایران تعیین کرده‌اند. با این حال، غریب‌آبادی این ضرب‌العجل را «انعطاف‌پذیر» دانست و گفت که سه قدرت اروپایی در تماس با وزیر خارجه ایران خواستار حصول توافق شده‌اند.
اختیار حقوقی تروئیکای اروپایی برای بازگرداندن تحریم‌ها در ماه اکتبر به پایان می‌رسد، با این حال انتظار می‌رود که آلمان، فرانسه و بریتانیا احتمال افزایش این مهلت را مطرح کرده و احتمالا در ازای آن از ایران بخواهند که گام‌هایی را در جهت ازسرگیری همکاری با آژانس برداشته و اورانیوم غنی‌شده با خلوص ۶۰ درصد خود را به کشور دیگری منتقل کند. با این حال، غریب‌آبادی گفت: «هنوز برای صحبت درباره تمدید این مهلت زود است.»
کاظم غریب‌آبادی گفت که دولت جمهوری اسلامی ایران به ویژه پس از حملات آمریکا و اسرائیل، از داخل کشور برای خروج از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای تحت فشار بوده، با این حال، همچنان از این کار خودداری کرده است.
او افزود: « اما مطمئنم که اگر مکانیسم ماشه فعال شود، ایران در این زمینه دیگر خویشتن‌داری نخواهد کرد.ن
در صورت خروج تهران از این پیمان، ایران، پس از کره شمالی دومین کشوری خواهد بود که چنین کاری انجام می‌دهد. پیونگ‌یانگ در سال ۲۰۰۳ از این پیمان خارج شد، با این حال این اقدام هرگز رسما پذیرفته نشده است.
کاظم غریب‌آبادی گفت: «اکنون وظیفه ایران این است که با اروپایی‌ها درباره مکانیسم ماشه و با آمریکا درباره موضوعات گسترده‌تر در چارچوب توافق هسته‌ای گفتگو کند.»
او همچنین گفت که این کار بسیار دشوار است، چون آمریکا در دور قبل گفتگو‌ها بارها مواضع خود را تغییر داد و ناگهان با پشت کردن به مذاکرات، ایران را بمباران کرد.
غریب‌آبادی گفت که ممکن است عملیات نظامی از ابتدا هدف واقعی آمریکا بوده باشد و شاید این‌بار هم چنین کند. این درحالی است که مقامات آمریکایی بارها این موضوع را رد کرده‌اند.
معاون وزیر خارجه جمهوری اسلامی افزود که نگرانی از حملات احتمالی آینده یکی از دلایلی است که ایران خواهان تضمین جدیت دولت دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا پیش از بازگشت به مذاکرات است.
جمهوری اسلامی اوایل ماه جاری میلادی و در پی حملات آمریکا و اسرائيل، همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را تعلیق کرد. غریب‌آبادی روز چهارشنبه با انتقاد از رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به دلیل محکوم نکردن این حملات، گفت که او انگیزه سیاسی دارد.
معاون وزیر خارجه جمهوری اسلامی با این حال گفت که جمهوری اسلامی از تیم فنی آژانس دعوت کرده است که در هفته‌های آینده به تهران سفر کند و تایید کرد که آن‌ها فعلا اجازه بازدید از تاسیسات هسته‌ای ایران را نخواهند داشت.
او اعلام کرد که ایران مایل است درباره «روش جدید» از همکاری با آژانس که شامل دسترسی به تاسیسات مورد حمله قرار گرفته و تاسیسات در امان مانده، باشد، گفتگو کند.
غریب‌آبادی گفت که آژانس تاکنونی درخواستی برای بازدید از سه تاسیسات هسته‌ای ایران که هدف حملات آمریکا قرار گرفته‌اند، ارائه نکرده و افزود که ورود بازرسان به این تاسیسات بسیار خطرناک است.
وقتی خبرنگاران بارها درباره وضعیت تاسیسات هسته‌ای و مواد هسته‌ای ایران پس از حملات سوال کردند، غریب‌آبادی با طعنه گفت که به‌جای پرسیدن از او، بهتر است به اصرار دونالد ترامپ مبنی بر اینکه این تاسیسات «کاملا نابود شده‌اند» اعتماد کنند.
دونالد ترامپ، رییس‌جمهوری آمریکا، دوشنبه با اشاره به سخنان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی درباره آسیب شدید به تاسیسات هسته‌ای ایران، بار دیگر بر نابودی این تاسیسات در حمله آمریکا تاکید کرد و در عین حال هشدار داد که حاضر است بار دیگر در صورت نیاز به جمهوری اسلامی حمله کند.
غریب‌آبادی گفت که آمریکا از زمان آغاز جنگ بارها پیشنهاد ازسرگیری مذاکرات را مطرح کرده و در تهران نیز درباره شرایط ازسرگیری آن گفتگو کرده است.
او تاکید کرد که به رغم درخواست آمریکا برای گفتگوهای مستقیم، هرگونه مذاکره‌ای باید «غیرمستقیم» و از طریق میانجی‌ها انجام شود و گفت: «ما به آمریکا اعتماد نداریم و فکر نمی‌کنیم که فرایند به جایی رسیده باشد که گفتگوی مستقیم مناسب باشد.»
معاون وزیر خارجه جمهوری اسلامی اگرچه تاریخ مشخصی برای ازسرگیری گفتگو‌ها با آمریکا ارائه نکرد، اما گفت که مذاکرات روز جمعه در استانبول می‌تواند در این امر موثر باشد.
معاون وزیر خارجه جمهوری اسلامی که خود عضو هیئت مذاکره‌کننده است، موفقیت نشست چهارم مرداد استانبول با هیئت اروپایی را «به چگونگی رویکرد اروپایی‌ها» منوط دانست و تأکید کرد که آن‌ها «نباید مواضع‌شان را با آمریکایی‌ها هماهنگ کنند».
غنی‌سازی اورانیوم و یا سطح آن مهم‌ترین موضوع اختلاف در مذاکرات هسته‌ای جمهوری اسلامی و آمریکا بود که تا پیش از جنگ جمهوری اسلامی و اسرائیل به‌کندی جریان داشت.
اسرائیل با این ادعا که برنامه هسته‌ای تهران «تهدید حیاتی فوری» برای موجودیت این کشور است، روز ۲۳ خرداد به ایران حمله کرد و موجب بروز جنگی ۱۲ روزه بین دو کشور شد که هم بمباران سایت‌های هسته‌ای ایران توسط آمریکا را در پی داشت و هم نهایتاً با میانجی‌گری دونالد ترامپ به آتش‌بس ختم شد.
اما جمهوری اسلامی، پس از این جنگ، هنوز به میز مذاکره با آمریکا بازنگشته است و عراقچی در تازه‌ترین اظهاراتش در روز دوشنبه‌شب ۳۰ تیر ضمن اشاره به «خسارات شدید و آسیب‌های جدی» تأسیسات هسته‌ای گفته است در مذاکره با آمریکا تهران از غنی‌سازی اورانیوم دست نخواهد کشید.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، در واکنش به این اظهارات نوشت که آمریکا «در صورت لزوم» بار دیگر به این تأسیسات حمله خواهد کرد.
در این میان، وزیر دفاع اسرائیل نیز شامگاه سه‌شنبه ۳۱ تیر گفت که احتمال ازسرگیری کارزار نظامی علیه ایران وجود دارد و به تدوین «طرح اجرایی مؤثر» برای آینده به منظور «اطمینان یافتن از عدم احیای برنامه‌ٔ هسته‌ای و موشکی ایران» اشاره کرد.
در مقابل، مجید موسوی، فرمانده هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نیز در مورد تکرار حملات اسرائیل هشدار داده و گفته است: «امروز باید عرصه را این‌گونه دید که کشور یک عاشورای مکرری است که ممکن است تکرار هم شود. بنابراین خودمان را برای هر وضعیتی آماده کنیم».
