دو مقام ارشد پلیس بریتانیا روز سهشنبه ۱۵ ژوئیه برابر با ۲۵ تیر اعلام کردند که ایران به همراه روسیه و چین پشت شمار فزایندهای از عملیاتهای تهدیدکننده جان افراد در بریتانیا قرار دارد. این عملیاتها شامل حمله به افراد و آدمربایی میشوند و این کشورها برای این منظور از عوامل نیابتی نظیر باندهای تبهکار یا حتی کودکان استفاده میکنند.
مقامهای بریتانیایی در سالهای اخیر بارها نسبت به “فعالیتهای مخرب” این سه کشور در خاک بریتانیا ابراز نگرانی کردهاند. به نوشته خبرگزاری رویترز این فعالیتها، گسترده وسیعی از جاسوسی و اقدامات بیثباتکننده علیه دولت تا خرابکاری و ترور را در بر میگیرد.
با این حال مسکو، پکن و تهران مدعیاند این اتهامات با “انگیزههای سیاسی” مطرح میشوند و آنها را رد میکنند.
به گفته مقامهای بریتانیایی از زمان مسمومیت سرگئی اسکریپال، جاسوس دو جانبه روسی در سال ۲۰۱۷، میزان فعالیتهای خصمانه دولتهای خارجی در بریتانیا پنج برابر شده است.
دومینیک مورفی، رئیس فرماندهی ضد تروریسم لندن، در نشستی خبری گفت: «وسعت، پیچیدگی و حجم عملیاتهای خصمانه از سوی روسیه، ایران و چین بهگونهای افزایش یافته که نه ما، نه شرکای بینالمللیمان و نه هیچ دستگاه اطلاعاتی آن را پیشبینی نمیکرد.»
سال گذشته رئیس سرویس امنیت داخلی بریتانیا (MI5) اعلام کرد که از ژانویه ۲۰۲۲ تاکنون، دستکم ۲۰ طرح از سوی ایران برای ربودن یا ترور شهروندان بریتانیایی یا افراد مقیم بریتانیا که تهران آنها را تهدید تلقی میکند، شناسایی شدهاند. کمیته اطلاعات و امنیت پارلمان بریتانیا نیز به تازگی در گزارشی هشدار داد جمهوری اسلامی تهدیدی گسترده، چند بعدی و رو به افزایش برای بریتانیا محسوب میشود.
در این گزارش گفته شده بود این تهدیدها شامل ترور، آدمربایی، جاسوسی، خرابکاری سایبری، تلاش برای نفوذ سیاسی و فعالیتهای مرتبط با برنامه هستهای است.
مورفی گفت: «ما میدانیم که ایران همچنان تلاش میکند خشونت را به خیابانهای بریتانیا بکشاند و آنها نیز تا حدی مثل سایرین، به جنایتکاران نیابتی برای اجرای این اقدامات متکیاند.»
ویکی ایوانز، هماهنگکننده ملی ارشد پلیس ضدتروریسم بریتانیا، نیز گفت که در اکثر موارد، این کشورها از عوامل نیابتی برای اجرای عملیات خود استفاده میکنند. این افراد سرسپرده عموما اعضای باندهای تبهکار هستند که اغلب در ازای دریافت مبلغی اندک حاضر به انجام مأموریت میشوند. به گفته این مقام بریتانیایی، نیابتیها گاهی نیز از میان افراد آسیبپذیر، نوجوانان یا کسانی انتخاب میشوند که از جامعه طرد شدهاند.
ایوانز افزود نهادهای امنیتی نگران این نیستند که کودکان یا نوجوانان لزوما با انگیزه ایدئولوژیک اقدام به انجام این مأموریتها کنند، بلکه این نگرانی وجود دارد که آنها در فضای مجازی درگیر محیطهایی شوند که در آن به انجام کاری تحریک یا تشویق شوند، بدون اینکه واقعا درک کنند و متوجه شوند که چه چیزی از آنها خواسته شده است.
اوایل ژوئیه سه مرد به جرم حمله منجر به آتشسوزی به کسبوکارهای مرتبط با اوکراین در لندن محکوم شدند. پلیس اعلام کرد که این حمله به دستور گروه مزدور واگنر روسیه انجام شده بود. رهبر این گروه پیشتر به برنامهریزی برای ربودن یکی از منتقدان ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، اعتراف کرده بود.
پیشتر نخستوزیر سوئد نیز نسبت به اجیر کردن باندهای تبهکار توسط جمهوری اسلامی هشدار داده و گفته بود: «ما و همسایگانمان با حملات ترکیبی روبرو هستیم که نه با سربازان و رباتها بلکه با رایانه، پول، اطلاعات نادرست و خطر خرابکاری انجام میشود.»
سرویس امنیتی سوئد نیز در بیانیهای گفته بود که جمهوری اسلامی “از ابزار خشونت در دیگر کشورهای اروپایی استفاده کرده است تا صداهای منتقد و تهدیدهای محسوس علیه رژیم تهران را ساکت کند”.