«به گزارش شبکه سیانان، دولت دونالد ترامپ در هفتههای اخیر طرحی ۳۰ میلیارد دلاری را برای متقاعد کردن جمهوری اسلامی به پذیرش یک برنامه هستهای غیرنظامی و بدون غنیسازی اورانیوم بررسی کرده است. منابع آگاه میگویند این پیشنهاد شامل کاهش تحریمها و آزادسازی میلیاردها دلار از داراییهای بلوکهشده ایران بوده و با هدف بازگرداندن تهران به میز مذاکره ارائه شده است.
اما این مذاکرات پشتپرده در حالی پیش رفته که ایران با لجاجت همیشگی خود هرگونه محدودیت در غنیسازی را رد کرده و همچنان بر برنامههای بحثبرانگیز هستهایاش پافشاری میکند. در نشستهای محرمانه در واشنگتن، مقامهای دولت ترامپ تأکید کردند شرط اصلی آمریکا «غنیسازی صفر» است؛ موضوعی که مقامات جمهوری اسلامی همواره خط قرمز خود خواندهاند.
طبق گزارش سیانان، بخشی از این طرح شامل سرمایهگذاری ۲۰ تا ۳۰ میلیارد دلاری، ترجیحاً با تأمین مالی کشورهای عربی برای احداث نیروگاههای هستهای غیرنظامی در ایران است؛ نیروگاههایی که تحت نظارت بینالمللی، بدون غنیسازی داخلی، صرفاً برق تولید کنند. اما این پیشنهاد، که هدفش جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح هستهای است، با تردید و مقاومت تهران روبهرو شده است.
همزمان، منابع میگویند تماسهای محرمانه میان مقامهای آمریکایی و طرفهای ایرانی با میانجیگری کشورهایی مانند قطر، در روزهای اخیر ادامه یافته، حتی پس از موج حملات نظامی متقابل جمهوری اسلامی و اسرائیل. با این حال، گزارشها از تهران نشان میدهد که مقامات جمهوری اسلامی نه تنها علاقهای به محدودسازی برنامه هستهای ندارند، بلکه حتی با تصویب قوانین جدید، همکاری با آژانس بینالمللی انرژی اتمی را تهدید کردهاند.
این موضع سرسختانه، در حالی که تحریمها اقتصاد ایران را زمینگیر کرده، نشانگر بیتدبیری و بیاعتنایی آشکار حکومت به منافع مردم است. جمهوری اسلامی به جای استفاده از فرصتهای دیپلماتیک برای بهبود وضعیت اقتصادی و سیاسی کشور، با تداوم سیاستهای ماجراجویانه و اصرار بر «حق» غنیسازی بدون نظارت مؤثر، عملاً زمینهساز انزوای بیشتر و افزایش خطر درگیریهای پرهزینه شده است.
دولت ترامپ اعلام کرده حاضر است به ایران اجازه یک برنامه صلحآمیز و بدون غنیسازی بدهد، مشابه مدل امارات متحده عربی، و حتی برای تأمین مالی چنین طرحی تلاش کند. اما رهبران جمهوری اسلامی، با بیاعتمادی مزمن به مذاکره مستقیم و ترجیح بازیهای پشتپرده، بار دیگر نشان دادهاند دغدغه اصلیشان نه رفاه مردم ایران، بلکه حفظ قدرت و ابزارهای فشار و تهدید در منطقه است.
به گفته سیانان، کاخ سفید همچنان امیدوار است این مشوقهای اقتصادی سنگین بتواند تهران را به پذیرش توافقی جدید وادار کند، اما روند مذاکرات مبهم، پر از بیاعتمادی و شکننده باقی مانده است. بسیاری از کارشناسان هشدار میدهند تا زمانی که جمهوری اسلامی شفافیت و پاسخگویی را نپذیرد و ارادهای جدی برای کنار گذاشتن بلندپروازیهای هستهای نداشته باشد، هیچ توافقی پایدار نخواهد بود و مردم ایران همچنان قربانی محاسبات پرهزینه و جاهطلبانه حاکمان خود خواهند شد.»