اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی در گفتوگو با شبکه «سیانان»، در پاسخ به این سوال که چگونه میتوان به توافقی در مذاکرات با آمریکا دست یافت، بدون اشاره به جزییات پاسخ داد: «راههای زیادی وجود دارد.»
او درباره امکان توافق اضافه کرد: «اگر واقعا ارادهای وجود داشته باشد، راههایی هست. نه فقط یک راه، بلکه راههای زیادی وجود دارد.»
بقایی تأکید کرد که ایران تحت هیچ شرایطی از غنیسازی هستهای چشمپوشی نخواهد کرد.
او در واکنش به احتمال حمله اسرائیل به ایران نیز گفت: «ایرانیها در برابر هیچ نوع فشاری انعطافپذیر نخواهند بود. اگر زبان تهدید به کار گرفته شود، ایرانیها با یک صدا پاسخ خواهند داد و ما قطعا از امنیت ملی خود دفاع خواهیم کرد.»
بقائی همچنین در پاسخ به سوالی در خصوص ابراز خوشبینی دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا نسبت به مذاکرات با ایران گفت: «اگر هدف طرف آمریکایی این باشد که برنامه هستهای ایران تسلیحاتی نشود، این تحصیل حاصل است و ما هیچ گاه دنبال استفاده نظامی از انرژی هستهای نبودیم. اگر در این خواست حسن نیت وجود داشته باشد، ما هم میتوانیم بگوییم به مذاکرات خوشبین هستیم.»
تا کنون پنج دور مذاکرات غیرمستقیم میان تهران و واشینگتن درباره برنامه هستهای ایران برگزار شده است.
اصغر جهانگیر، سخنگوی قوه قضاییه، نیز سهشنبه ششم خرداد در نشست خبری خود، با تکرار مواضع پیشین مقامهای حکومت ایران گفت: «غنیسازی حق مسلم نظام جمهوری اسلامی است.»
او افزود: «همانطور که رهبر تاکید کرد و ما دوباره تاکید میکنیم، حرفهای آمریکاییها درباره اینکه اجازه غنیسازی به ایران نمیدهیم، یک غلط زیادی است و جمهوری اسلامی سیاست و روش خود را در این زمینه دنبال خواهد کرد.»
در همین رابطه روزنامه فرهیختگان، وابسته به دانشگاه آزاد، با انتقاد از «خوشبینی اغراقآمیز» به مذاکرات با آمریکا، پیشنهادات طرف مقابل را به «آبنبات چوبی» تعبیر کرد.
این روزنامه نوشت: «آمریکا در حالی حاضر به ارائه پیشنهاد مکتوب نیست که حتی به یک توافق مکتوب به نام برجام نیز پایبند نبوده و ایران نباید صرفا بر مبنای وعدههای شفاهی به نتایج مذاکرات امیدوار شود.»
همچنین کوروش احمدی، دیپلمات پیشین جمهوری اسلامی در نیویورک، در گفتوگویی با پایگاه خبری انتخاب با بیان اینکه «آمریکا به سمت جنگ با ایران نخواهد رفت»، گفت اگر توافقی میان جمهوری اسلامی و آمریکا حاصل نشود، به طور قطع مکانیسم ماشه فعال خواهد شد.
او اضافه کرد: «اگر جمهوری اسلامی با آمریکا توافق نکند، با جدیت ایالات متحده در توقف صدور نفت ایران به چین مواجه خواهد شد و پالایشگاههای چین تحریم جدی خواهند شد. آمریکا تخفیفهای تعرفهای به چین خواهد داد تا بهطور کلی از ایران نفت نخرد و این آغاز فشار حداکثری به ایران خواهد بود.»
احمدی با تاکید بر اینکه «اگر با هدف حل جامع مشکلات، یک کار استراتژیک با آمریکا انجام نشود، عملا به این معناست که یک گوشه را حل میکنیم اما بقیه گوشهها که باقی میمانند فشار میآورند و توافق را به هم میزنند»، گفت: «در مورد مذاکرات جاری میان جمهوری اسلامی و آمریکا، مذاکرات جامع میتواند این مشکل را حل کند.»
پیش از این در اول خرداد، عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی با بیان اینکه «اروپاییها نقش خاصی در مذاکرات با آمریکا ندارند»، گفت: «اینکه اروپا میتواند تا ماه اکتبر مکانیسم ماشه را استفاده کند تا تحریمها برگردد، این درست است، اما این ابزار اروپا نیست و هرچه بیشتر تهدید به استفاده از آن کند خود را بیشتر منزوی میکند.»
از سویی دیگر خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران، به نقل از یک مقام ارشد در تیم مذاکرهکننده جمهوری اسلامی نوشت اخبار منتشر شده مبنی بر اینکه عمان پیشنهاد توقف موقت شش ماهه غنیسازی را به تهران ارائه کرده، صحت ندارد.
تسنیم به نقل از این مقام تیم مذاکرهکننده جمهوری اسلامی نوشت: «غنیسازی تحت هیچ شرایطی متوقف نخواهد شد و طرح پیشنهادی عمان نیز حق غنیسازی ایران را شامل شده است.»
پیشتر احمد بخشایش اردستانی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس، به سایت دیدهبان ایران گفته بود عمان به جمهوری اسلامی گفته که برای شش ماه روند غنیسازی اورانیوم را متوقف کند و بعد مجددا آن را ادامه دهد.
اسماعیل بقایی همچنین روز دوشنبه پنجم خرداد در یک نشست خبری گفت که موضوع غنیسازی «بخش لاینفک انرژی هستهای صلحآمیز» جمهوری اسلامی است؛ «به هیچ عنوان مجاز نیستیم که در این مورد کوچکترین نرمشی نشان دهیم» و «پیشنهادهایی که مطرح میشود قاعدتاً این خط قرمز خیلی پررنگ ما را حتماً مد نظر قرار خواهد داشت».
او این اظهارات را در پاسخ به سوالی در مورد ابتکارات عمان، میانجی مذاکرات بین ایران و آمریکا، برای حل بنبست موجود در گفتوگوهای طرفین در زمینه غنیسازی بیان کرد.
در حالی که ایالات متحده خواهان یک برنامهٔ هستهای غیرنظامی از سوی ایران بدون حق غنیسازی است، تهران بر غنیسازی پافشاری کرده و آن را «خط قرمز» خود خوانده است.
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، روز ۳۰ اردیبهشت گفت: «اینکه بگویند ما به ایران اجازۀ غنیسازی نمیدهیم، این غلط زیادی است. کسی منتظر اجازۀ این و آن نیست».
مارک روبیو، وزیر خارجه ایالات متحده، به صراحت گفته است که دولت دونالد ترامپ در تلاش برای دستیابی به توافقی با ایران است که به تهران اجازه دهد یک برنامهٔ هستهای صلحآمیز اما بدون غنیسازی اورانیوم داشته باشد.
آمریکا به طور فزایندهای نگران ذخایر اورانیوم ایران است که به گفتهٔ آژانس بینالمللی انرژی اتمی، مواد لازم برای غنیسازی در سطح ۹۰ درصد و ساخت دستکم شش بمب اتمی را در اختیار دارد.
سخنگوی وزارت خارجهٔ ایران روز دوشنبه در پاسخ به سوالی در ارتباط با اخبار رسانهها مبنی بر اینکه در مذاکرات روز دوم خرداد با آمریکا، تهران پذیرفته است به مدت سه سال غنیسازی را متوقف کند، گفت: «چنین چیزی صحت ندارد».
ایران و ایالات متحده تا کنون پنج دور مذاکره با میانجیگری عمان برگزار کردهاند.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، در مورد آخرین دور مذاکرات بین تهران و واشینگتن گفته که این گفتوگوها «بسیار بسیار خوب» بوده و در مذاکرات «پیشرفت جدی» به دست آمده است.
او روز یکشنبه در گفتوگو با خبرنگاران افزود: «ببینیم چه پیش میآید، اما فکر میکنم ممکن است خبرهای خوبی از جبهه ایران داشته باشیم».