دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، با دستیاران ارشد امنیت ملی خود برای بحث در مورد برنامهٔ هستهای ایران و «گامهای بعدی» در مذاکره بین ایران و ایالات متحده جلسه برگزار کرد.
خبر برگزاری این جلسه را نخستین بار سایت «اکسیوس» روز سهشنبه ۲۶ فروردین منتشر کرد، و خبرگزاری رویترز روز چهارشنبه به نقل از «منابع آگاه» آن را تأیید کرد.
بر اساس گزارشها، جلسهٔ یاد شده در «اتاق بحران» کاخ سفید برگزار شد که معمولاً از آن برای تصمیمگیریهای مهم یا انجام عملیاتهای نظامی استفاده میشود.
به گزارش رویترز، یکی از مقامات کاخ سفید در این زمینه گفته که برگزاری جلسه در این مکان امری غیرعادی نیست زیرا مرتباً در آنجا به آقای ترامپ اطلاعرسانی میشود.
«منبع دوم» این خبرگزاری که در جریان این دیدار بوده، گفته که رئیسجمهور آمریکا و دستیاران ارشد او «در مورد مذاکرات ایران و گامهای بعدی گفتوگو کردند». مقامهای ایالات متحده در حال کار بر روی چارچوبی برای توافق هستهای بالقوه هستند.
وبسایت آکسیوس هم روز سهشنبه ۲۶ فروردین بهنقل از منابع آگاهی که نام آنها را منتشر نکرد، گزارش داد که دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، صبح سهشنبه ۲۶ فروردین، جلسهای با ارشدترین مقامات دولت خود در اتاق بحران کاخ سفید برای بررسی روند مذاکرات هستهای با جمهوری اسلامی برگزار کرد.
بهگزارش آکسیوس، در این نشست که تمامی مقامات ارشد امنیت ملی و سیاست خارجی دولت ترامپ در آن حضور داشتند، مواضع ایالات متحده در دور بعدی مذاکرات که قرار است روز شنبه برگزار شود، بررسی شد.
پیش از این نشست، ترامپ با هیثم بن طارق، سلطان عمان، گفتوگویی تلفنی انجام داد و با او درباره میانجیگری مسقط میان تهران و واشینگتن رایزنی کرد.
خبرگزاری رسمی عمان گزارش داد: «دو طرف درباره حمایت از این مذاکرات برای دستیابی به نتایج مطلوب گفتوگو کردند.»
بهنوشته آکسیوس، در نشست سهشنبه، جیدی ونس معاون رییسجمهوری، مارکو روبیو وزیر امور خارجه، پیت هگست وزیر دفاع، مایک والتز مشاور امنیت ملی، استیو ویتکاف فرستاده ویژه ترامپ، جان راتکلیف مدیر سیا، و دیگر مقامات بلندپایه دولت حضور داشتند.
این نشست در حالی برگزار شد که در درون دولت ترامپ، درباره مسیر پیش رو در مذاکرات و میزان سازشپذیری آمریکا اختلافنظرهایی جدی وجود دارد.
بهگزارش آکسیوس، ونس و ویتکاف به دیپلماسی خوشبیناند و معتقدند که برای دستیابی به توافق، آمریکا باید آماده برخی مصالحه و دادن برخی امتیازات باشد. اما مقامات دیگری چون روبیو و والتز، بهشدت به این مذاکرات بدبیناند و از رویکردی حداکثری در قبال جمهوری اسلامی حمایت میکنند.
آکسیوس در گزارش خود تاکید کرده است که ترامپ خود نیز پیامهای ضد و نقیضی در این زمینه ارسال میکند: از یکسو بر تمایلش به دستیابی به توافق و حل بحران از مسیر دیپلماسی تاکید میکند و از سوی دیگر، جمهوری اسلامی را تهدید به حمله نظامی میکند.
کاخ سفید از اظهار نظر درباره این نشست خودداری کرده و به پرسشهای آکسیوس پاسخ نداده است.
این در حالیست که ترامپ دوشنبه ۲۵ فروردین در گفتوگو با خبرنگاران در دفتر کارش در کاخ سفید اعلام کرد که جمهوری اسلامی باید در روند مذاکرات سرعت عمل به خرج دهد و هشدار داد که تهران ممکن است در حال وقتکشی باشد.
او بار دیگر ایران را به اقدام نظامی تهدید کرد و گفت: «اگر لازم باشد، دست به اقدام سختی خواهیم زد.»
در همین روز دوشنبه، استیو ویتکاف، فرستاده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه که رهبری هیات آمریکایی را در مذاکره با جمهوری اسلامی ایران بر عهده دارد، شامگاه دوشنبه در گفتگو با فاکسنیوز دور نخست مذاکرات با جمهوری اسلامی ایران را «سازنده، مثبت و قانعکننده» ارزیابی کرد و گفت که تهران به غنیسازی بیش از ۳.۶۷ درصد نیاز ندارد. او افزود: «این گفتگوها بیشتر درباره راستیآزمایی برنامه غنیسازی اورانیوم و درنهایت راستیآزمایی ابعاد نظامی آن است که شامل موشکهایی که در زرادخانههایشان دارند و هدف احتمالی آنها برای دستیابی به بمب نیز میشود.»
این اظهارات با خواست اسرائیل مبنی بر نابودی کامل برنامه غنیسازی اورانیوم جمهوری اسلامی ایران و مطرح شدن مدل لیبی از سوی بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل مغایرت داشت.
اظهارات ویتکاف همچنین با موضعگیریهای اخیر مایک والتز، مشاور امنیت ملی ترامپ، تفاوت چشمگیری داشت. والتز در هفتههای گذشته بر ضرورت «برچیدن کامل برنامه هستهای ایران» تاکید کرده بود.
با این همه صبح سهشنبه، ویتکاف با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس، که حاکی از تغییر موضع اساسی او بود، مواضع خود را روشنتر کرد و نوشت: «هرگونه توافق نهایی باید چارچوبی برای صلح، ثبات و شکوفایی در خاورمیانه ترسیم کند؛ به این معنا که ایران باید برنامه غنیسازی و تسلیحاتی هستهای خود را برچیند و آن را بهطور کامل متوقف کند.»
والاستریت ژورنال طی مقالهای تغییر موضع آقای ویتکاف را «عقبنشینی» خواند و مدعی شد که او در گفتگو با فاکسنیوز «اشتباه» کرده است.
در این مقاله آمده است: «دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، استیو ویتکاف را مسئول دیپلماسی با روسیه، اوکراین، غزه و ایران کرده است؛ مسئولیتی که شاید بیش از توان یک فرد باشد. این هفته، آقای ویتکاف اشتباهی درباره ایران مرتکب شد که مجبور شد تنها یک روز بعد آن را اصلاح کند.»
بنابر این مقاله، امکان حفظ غنیسازی اورانیوم زیر ۳.۶۷ درصد موضع دونالد ترامپ نیست و او بارها خواهان برچیدن برنامه هستهای جمهوری اسلامی ایران به همراه راستیآزمایی شده است.
در این مقاله آمده است: « ممکن است سطح ۳.۶۷ درصد پایین به نظر برسد، اما این سطح دو سوم راه تا غنیسازی تسلیحاتی را طی کرده است. اگر جمهوری اسلامی ایران چنین ظرفیتی را به همراه سانتریفیوژهای لازم برای غنیسازی بیشتر حفظ کند، میتواند در هر زمان، حتی پس از پایان دولت دونالد ترامپ، سطح غنیسازی را به سرعت بالا ببرد. تهدید به ازسرگیری غنیسازی همچنین اهرم فشاری برای جمهوری اسلامی ایران علیه دولت آمریکا ایجاد میکند.»