مهدی کروبی: وضعیت امروز ایران محصول رویکرد غلط خامنه‌ای است که مدعی بصیرت بود

مهدی کروبی، از رهبران جنبش سبز و یکی از معدود چهره‌های سیاسی باسابقه که هنوز بی‌پرده از عملکرد رهبر جمهوری اسلامی انتقاد می‌کند، در دیدار اخیر خود با فرزندان میرحسین موسوی گفت آنچه امروز در ایران شاهدیم، حاصل همان سیاست‌هایی است که علی خامنه‌ای در سال ۱۳۸۸ با عنوان «بصیرت» از آن دفاع می‌کرد.

او در این دیدار که خبرش روز پنج‌شنبه هشتم آبان منتشر شد، با اشاره به بحران‌های گسترده اقتصادی، فرهنگی و اخلاقی در کشور گفت: «مدعی بصیرت، اقتصاد، فرهنگ، امنیت و اخلاق را از بین برد و آنچه امروز می‌بینید، محصول همان رویکرد غلط است.»

کروبی در سخنان خود، یادآور شد که مردم ایران از همان روزهای نخست درک کردند که ورود سپاه پاسداران و نیروهای بسیج به عرصه قدرت، سرآغاز انحرافی بزرگ خواهد بود. او گفت: «مردم به‌درستی متوجه خسارات جبران‌ناپذیر دخالت نیروهای نظامی در سیاست بودند، اما آقای خامنه‌ای نه تنها رأی مردم را تحمل نکرد بلکه از تقلب و سرکوب خشن حمایت کرد و ما را متهم به فتنه، بی‌بصیرتی و نانجیبی کرد.»

کروبی که پس از چهارده سال و یک ماه حصر خانگی، سرانجام در اسفند پارسال از حبس خانگی آزاد شد، گفت همچنان متعهد است از حقوق مردم و آزادی بی‌قید و شرط زندانیان سیاسی دفاع کند. او در نخستین بیانیه خود پس از آزادی نیز بر لزوم آزادی فوری زنان دربند و پایان دادن به فضای سرکوب و ارعاب در جامعه تأکید کرده بود.

در بخش دیگری از این دیدار، کروبی با اشاره به وضعیت نابسامان اقتصادی و سقوط بی‌سابقه ارزش پول ملی، گفت: «روزی که به حصر رفتیم، یک دلار ۹۰۰ تومان بود و امروز ۱۰۸ هزار تومان است. اگر این مسیر اصلاح نشود، خدا می‌داند در آینده نزدیک چه خواهد شد.» او وضعیت اقتصادی کشور را نتیجه مستقیم سیاست‌های نادرست، تحریم‌های بین‌المللی، فساد ساختاری و ناکارآمدی مدیریتی دانست.

رهبر پیشین مجلس شورای اسلامی همچنین به نفوذ گسترده نیروهای نظامی در ساختار اقتصادی کشور اشاره کرد و هشدار داد: «می‌دانستم با ورود سپاه، بسیج و امنیتی‌ها به حوزه قدرت، اقتصاد و سیاست کشور و انقلاب ویران خواهد شد.» او افزود که تمام هشدارهایی که در سال‌های گذشته داده بود، امروز به واقعیت تبدیل شده است.

کروبی در سخنان خود از سیاست موسوم به «نگاه به شرق» نیز به‌شدت انتقاد کرد و گفت: «برخی نظامی‌ها در مجلس برای پوتین یقه پاره می‌کنند؛ بعید می‌دانم اگر حزب توده در قدرت بود، بیش از این برای روس‌ها یقه پاره می‌کرد.» او سیاست خارجی جمهوری اسلامی را نمونه‌ای آشکار از وابستگی به قدرت‌های شرقی دانست که تنها منافع چین و روسیه را تأمین می‌کند و مردم ایران را از مسیر توسعه و تعامل سالم با جهان دور نگه می‌دارد.

این بخش از سخنان کروبی در ادامه واکنش‌های گسترده داخلی نسبت به مواضع اخیر روسیه در قبال ایران بیان شد؛ مواضعی که حتی مقام‌های پیشین جمهوری اسلامی از جمله حسن روحانی و محمدجواد ظریف نیز آن را «تحقیرآمیز و غیرصادقانه» خوانده‌اند. کروبی در انتقاد از وابستگی روزافزون تهران به مسکو، گفت این نوع روابط نه تنها استقلال کشور را خدشه‌دار کرده، بلکه به یکی از دلایل تضعیف اعتماد ملی تبدیل شده است.

در ادامه، او با اشاره به ادامه حصر خانگی میرحسین موسوی و زهرا رهنورد گفت: «چهارده سال از حصر ما گذشت، اما هنوز دوستان ما در بندند. این حصر باید پایان یابد. کشور را نمی‌شود با کینه و لجاجت کودکانه اداره کرد.» کروبی یادآور شد که آزادی موسوی و رهنورد می‌تواند نخستین گام در مسیر آشتی ملی و بازسازی اعتماد میان مردم و حاکمیت باشد.

میرحسین موسوی، از دیگر رهبران اعتراضات سال ۱۳۸۸، همچنان همراه با همسرش در حبس خانگی است. او نیز در آخرین بیانیه خود که پس از جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل منتشر شد، ساختار کنونی جمهوری اسلامی را فاقد نمایندگی ملی دانسته و خواستار برگزاری رفراندوم برای تشکیل مجلس مؤسسان و تدوین قانون اساسی جدید شده بود.

کروبی همچنین در سخنانش به روند سرکوب اعتراضات مردمی در سال ۸۸ اشاره کرد و گفت: «هر دو ما در آن روزها انحراف را دیدیم. می‌دانستم ورود سپاه و امنیتی‌ها به سیاست، کشور را به ویرانی می‌کشاند. آن چه در سخنرانی‌ها و بیانیه‌ها گفتیم، امروز عیناً اتفاق افتاده است.»

در ادامه فضای گفت‌وگوهای اخیر، انتقاد از علی خامنه‌ای تنها به کروبی و موسوی محدود نبوده است. در روزهای گذشته نیز ابوالفضل قدیانی، فعال سیاسی ۸۰ ساله و از مخالفان سرسخت رهبر جمهوری اسلامی، از زندان اوین نامه‌ای منتشر کرد و خامنه‌ای را «خودکامه‌ای قدرت‌پرست» خواند که به‌گفته او «جرأت ندارد خود را در معرض رأی مردم قرار دهد تا دنیا ببیند ملت ایران تا چه حد از او بیزارند.»

قدیانی در این نامه نوشت که در ایران، سرکوب مردم به‌جای شنیدن صدای آن‌ها به روالی معمول تبدیل شده است، در حالی که در کشورهایی مانند آمریکا، اعتراضات مدنی حق قانونی شهروندان محسوب می‌شود و هیچ رئیس‌جمهوری اجازه ندارد صدای مخالف را خفه کند. او افزود: «خامنه‌ای با تفکر قرون وسطایی خود، چیزی جز سرکوب، اطاعت مطلق و گسترش رعب نمی‌فهمد.»

این اظهارات، بازتابی از موج تازه انتقادات نسبت به رهبر جمهوری اسلامی است؛ موجی که پس از جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل شدت گرفته و به گفته ناظران، بیانگر شکاف عمیق در درون حاکمیت و نارضایتی گسترده در جامعه ایران است.

تحلیلگران می‌گویند وضعیت کنونی کشور ترکیبی از بن‌بست اقتصادی، انزوای سیاسی و بحران اعتماد عمومی است. علی خامنه‌ای در نخستین سخنرانی‌اش پس از جنگ ۱۲ روزه، مدعی شد که نیروهای مسلح ایران هنوز صدها موشک در اختیار دارند و در صورت لزوم دوباره از آن استفاده خواهند کرد، اما به باور منتقدان، چنین سخنانی بیش از آن که نشانه قدرت باشد، بیانگر فرار از پاسخگویی در برابر مشکلات داخلی است.

کروبی در پایان سخنان خود، با تأکید بر ضرورت بازنگری عمیق در ساختار سیاسی و اقتصادی کشور گفت: «ایران نیازمند حکومتی است که پاسخگو باشد، نه قدرتی که خود را مقدس بداند. آینده ایران را نمی‌توان با شعار و سرکوب ساخت. باید صدای مردم را شنید و به آن‌ها اعتماد کرد.» او افزود: «مردم ایران سزاوار زندگی در صلح، کرامت و عدالت‌اند، نه در سایه ترس، تبعیض و جنگ‌های بی‌پایان.»