شورای امنیت سازمان ملل متحد روز چهارشنبه دوازدهم مارس برابر با ۲۲ اسفند یک نشست غیرعلنی برگزار کرد تا موضوع افزایش حجم ذخایر اورانیوم با غلظت نزدیک به درجه تسلیحاتی در ایران را بررسی کند.
نشست چهارشنبه شب شورای امنیت در مورد ایران به درخواست شش عضو از پانزده عضو این شورا شامل فرانسه، یونان، پاناما، کره جنوبی، بریتانیا و ایالات متحده آمریکا برگزار شد.
این کشورها خواستار بررسی تعهد ایران در ارائه اطلاعات لازم به نهاد نظارتی هستهای سازمان ملل یعنی «آژانس بینالمللی انرژی اتمی» هستند تا در مورد ذرات هستهای در سایتهای اعلامنشده که پیشتر در چندین مکان در ایران شناسایی شده بود، شفافسازی صورت گیرد.
آژانس بینالمللی انرژی اتمی هشدار داده است که ایران بهطور «چشمگیری» سرعت غنیسازی اورانیوم را تا سطح ۶۰ درصد افزایش داده است. این سطح غنیسازی بسیار نزدیک به سطح ۹۰ درصدی مورد نیاز برای تولید سلاح هستهای است.
کشورهای غربی میگویند که برنامه هستهای اگر غیرنظامی باشد، اصلا نیازی به غنیسازی اورانیوم در چنین سطح بالایی نیست. از طرفی، هیچ کشوری تاکنون چنین اقدامی انجام نداده، مگر اینکه خواسته است بمب اتمی بسازد. در مقابل، ایران تأکید دارد که برنامه هستهایاش کاملا صلحآمیز است.
بریتانیا پیش از برگزاری نشست شورای امنیت سازمان ملل با موضوع برنامه هستهای ایران هشدار داد که برای جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح هستهای تمام تحریمهای بینالمللی علیه آن را، در صورت لزوم، بازمیگرداند.
جیمز کاریوکی، معاون سفیر بریتانیا در سازمان ملل متحد، روز چهارشنبه ۲۲ اسفند دقایقی پیش از نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد که به موضوع برنامه هستهای ایران اختصاص داشت به خبرنگاران گفت: «ما تصریح کردهایم که برای ممانعت از دستیابی ایران به سلاح هستهای تمامی راههای دیپلماتیک از جمله استفاده از مکانیسم ماشه را در صورت لزوم طی خواهیم کرد.»
مکانیسم ماشه اشاره به فرایندی است که منجر به بازگشت فوری و خودکار تمامی تحریمهای سازمان ملل علیه ایران میشود و تا زمان انقضای برجام در ۲۶ مهر ماه ۱۴۰۴ اعتبار دارد.
معاون نمایندگی انگلیس در سازمان ملل گفت: گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره میزان اورانیوم غنی شده توسط ایران بسیار نگران کننده است و با شرکای خود درباره برنامه هستهای ایران این نشست را برگزار کردیم، زیرا نگران آن هستیم.
او اضافه کرد: گزارش ماه گذشته دبیرکل آژانس از ذخیرهسازی ۲۷۵ کیلوگرم اورانیوم با خلوص ۶۰ درصد توسط ایران حاکی است که این رقم بسیار فراتر از میزان مورد نیاز برای مصارف غیرنظامی است. هیچ کشور غیرهستهای دیگری چنین مقداری از اورانیوم با غنای ۶۰ درصد خلوصسازی نکرده است.
در پایان نشست نیز نمایندگی آمریکا در بیانیهای از شورای امنیت خواست که در برخورد و محکومیت «رفتار جسورانه» جمهوری اسلامی بهعنوان «تنها کشور جهان که بدون داشتن سلاح هستهای، اورانیوم غنیشده با درصد بالا تولید میکند»، صریح و متحد باشد.
نمایندگی ایالات متحده در سازمان ملل متحد در بیانیهای در نشست شورای امنیت این سازمان در مورد افزایش ذخایر اورانیوم غنیشده با خلوص بالا در ایران، گفت دولت دونالد ترامپ تصریح کرده است که برنامه هستهای جمهوری اسلامی تهدیدی علیه صلح و امنیت جهانی است.
در این بیانیه آمده است «همانطور که مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی گزارش داده است، تهران بهسرعت به افزایش تولید اورانیوم با غنای بالا ادامه میدهد. ایران همچنین تنها کشور جهان است که بدون تسلیحات هستهای، اورانیوم غنیشده با خلوص بالا تولید میکند، که هیچ توجیه معتبر غیرنظامی ندارد.»
بیانیه یادآور میشود که «علاوه بر این، حکومت ایران به سرپیچی آشکار از شورای امنیت، نقض تعهدات پادمانی آژانس، و نادیده گرفتن نگرانیهای واضح و شورا و جامعه بینالمللی، ادامه میدهد. شورا باید در رسیدگی و محکومیت این رفتار گستاخانه، صریح و متحد باشد.»
نمایندگی آمریکا در پایان تاکید کرده است که ایالات متحده به اجرای کامل استراتژی فشار حداکثری رئیس جمهوری ترامپ بر جمهوری اسلامی ادامه خواهد داد، دسترسی حکومت ایران به سلاح هستهای را مسدود، و رژیم را از منابع مورد استفادهاش برای پیشبرد فعالیتهای بیثباتکننده اش در سراسر جهان محروم میکند.
در طرف مقابل، امیرسعید ایروانی، سفیر جمهوری اسلامی در سازمان ملل، برگزاری نشست غیرعلنی شورای امنیت درباره برنامه هستهای تهران را «تحریکآمیز و غیرموجه» خواند و گفت این «اقدام آشکارا سیاسی» با هدف «سوءاستفاده از شورای امنیت برای پیشبرد دستورکارهای خاص و محدود» صورت گرفته است.
او افزود: «امروز شاهد تلاش برای بازآفرینی همان راهبرد شکستخوردهای هستیم که در سال ۲۰۲۰، ایالات متحده کوشید از این شورا برای مقاصد یکجانبه خود سوءاستفاده کند. آن تلاش در آن زمان شکست خورد و امروز نیز شکست خواهد خورد.»
به گفته ایروانی، جمهوری اسلامی در چارچوب پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای، با «هیچ محدودیتی» در سطح غنیسازی اورانیوم روبهرو نیست.
او با تکرار مواضع پیشین حکومت ایران، برنامه هستهای جمهوری اسلامی را «صلحآمیز» خواند و اعلام کرد: «ما هیچ قصدی برای تغییر دکترین دفاعی خود نداریم. ایران هرگونه سلاح کشتار جمعی، ازجمله سلاحهای هستهای را قاطعانه مردود میداند.»
این اظهارات در حالی مطرح میشوند که در ماههای اخیر و بهویژه پس از حمله پنجم آبان اسرائیل به دهها هدف نظامی در ایران، شماری از مقامهای جمهوری اسلامی از احتمال تغییر «دکترین هستهای» تهران خبر دادهاند.
ابراهیم رضایی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، ۱۳ اسفند گفت جمهوری اسلامی از توانایی تولید سلاح هستهای برخوردار است و اگر در آینده این موضوع محقق شود، «شجاعت» اعلام آن را خواهد داشت.
علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی نیز روز چهارشنبه با اشاره به سخنان ترامپ مبنی بر این که آمریکا اجازه نخواهد داد حکومت ایران به سلاح هستهای دست یابد گفت: «ما اگر میخواستیم سلاح هستهای درست کنیم، آمریکا نمیتوانست جلوی ما را بگیرد».