رئیس دولت چهاردهم جمهوری اسلامی روز چهارشنبه ۱۷ بهمن‌ماه پس از اعلام رسمی بازگشت مجدد تحریم‌های آمریکا، در جلسه هیأت دولت مدعی شد: «اگر ما همین منابع خود را مدیریت کنیم و با همسایگان خود درست کار کنیم و تعامل داشته باشیم مگر می‌شود کشوری را که ۱۵ دوست و کشور همسایه دارد به این راحتی تحریم کرد؟» او گفت: «خیال کرده‌‍‌اند همه چیز ما به نفت وابسته است و می‌خواهند جلو آن را بگیرند، اما برای ما و مردم ما مسیرهای بسیار زیادی وجود دارد.»
پزشکیان درباره اینکه جمهوری اسلامی چگونه قصد دارد با مدیریت منابع و تعامل با همسایگان چالش‌های پیش‌روی خود را حل کند توضیحی نداد و درباره «مسیرهای بسیار زیاد» تهران برای وضعیت کنونی جزییاتی ارائه نکرد.
محمدرضا عارف، معاون اول مسعود پزشکیان، نیز در واکنش به این دستور ترامپ گفت: «در زمینه سلاح هسته‌ای فتوا داریم که فعالیت غیر صلح آمیز هسته‌ای ممنوع است، خیال او راحت باشد.» عارف تاکید کرد مذاکره و دیدار ترامپ و پزشکیان در دستور کار نظام نیست.
حساب دفتر حسن روحانی در واکنش به اعلام آمادگی ترامپ برای مذاکره با تهران، در شبکه ایکس ویدیویی از سخنان او در فروردین‌ماه ۱۴۰۱ در جلسه هیئت دولت ایران منتشر کرد که گفته بود: «صدام اینهمه کشتار کرد اما زمانی که لازم شد امام اجازه مذاکره داد.»
فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت جمهوری اسلامی، نیز در پاسخ به سوالی درباره موضع دولت در قبال ابراز آمادگی ترامپ برای مذاکره با پزشکیان گفت که سه اصل «عزت، حکمت و مصلحت» در روابط با سایر کشورها مد نظر است و دنبال می‌شود.
خبرگزاری رویترز به نقل از یک مقام ارشد جمهوری اسلامی، بدون ذکر نام، نوشت: «ایران مایل است به دیپلماسی ترامپ فرصتی دوباره بدهد، اما درباره کارشکنی‌های اسرائیل محتاط است.»
به گفته این مقام ارشد جمهوری اسلامی، اگر واشینگتن به دنبال توافق با تهران است، باید اسرائیل را مهار کند.
در همین حال، مقام‌های جمهوری اسلامی از توانایی خود برای ادامه کسب درآمد از صادرات نفتی خبر دادند.
محسن پاک‌نژاد، وزیر نفت دولت پزشکیان،یک روز پس از صدور دستور ترامپ اعلام کرد ایران در دی‌ماه بیشترین صادرات نفت در ۱۰ سال گذشته را به ثبت رساند و قصد دارد به‌زودی یکی از بزرگ‌ترین قراردادهای تاریخ نفت کشور را به امضا برساند.
پاک‌نژاد سیاست فشار حداکثری را یک «تئوری شکست‌خورده» خواند و تاکید کرد جمهوری اسلامی تمهیدات لازم برای مقابله با سیاست فشار حداکثری را در نظر دارد.
وزیر نفت جمهوری اسلامی با اشاره به دستور ترامپ گفت تحریم‌های یکجانبه علیه تولیدکنندگان بزرگ نفت، علاوه بر تحت فشار گذاشتن اوپک، باعث بی‌ثباتی در در بازارهای نفت و انرژی شده و به مصرف‌کنندگان در سراسر جهان آسیب می‌زند.
با اینهمه ساعاتی بعد مسعود پزشکیان در دیدار با هیثم الغیص دبیرکل اوپک که به تهران سفر کرده از اعضای اوپک خواست به نحوی عمل کنند که آمریکا نتواند با تحریم‌ها یکی از اعضای این سازمان را تحت فشار قرار دهد! او اضافه کرد: «آمریکائی‌ها فکر می‌کنند همه چیز ما به نفت بستگی دارد و می‌خواهند جلوی صادرات نفت ما را بگیرند، در حالی که راههای زیادی برای خنثی کردن اهداف آنها وجود دارد که می توانیم از آنها برای حل مشکلات خود و تعامل با همسایگان استفاده کنیم و بستر مناسب برای زندگی آبرومندانه مردم کشورمان را فراهم کنیم.»
بر اساس گزارش رویترز، صادرات نفت خام ایران در حال حاضر حدود ۱/۵ میلیون بشکه در روز است که عمده آن به چین ارسال می‌شود. از دست دادن چنین حجمی که معادل حدود ۱/۴ درصد از کل عرضه جهانی است، می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر بازارها داشته باشد.
صادرات نفت ایران در دوره ریاست جمهوری جو بایدن با وجود تحریم‌های آمریکا به بالاترین سطح از سال ۲۰۱۸ رسید. این در حالیست که ایران همچنان از محدودیت‌های تولید که توسط کشورهای عضو اوپک پلاس تصویب شده، معاف است.
در دور اول ریاست جمهوری ترامپ از سال ۲۰۱۶ تا ۲۰۲۰ و روی کار آمدن دولت جو بایدن، با اعمال جدی تحریم‌ها فروش نفت ایران به حدود ۳۵۰ هزار بشکه در روز رسید.
بیژن زنگنه وزیر پیشین نفت جمهوری اسلامی اواسط بهمن ۱۳۹۷ ادعا کرده بود، «راههای زیادی برای دور زدن تحریم‌ها داریم که نمی‌توانم بگویم». وی اما اواسط خرداد ۱۳۹۸ مواضع خود را تغییر داد و اعتراف کرد که «آمریکا در تحریم هوشمند به بلوغ شیطانی رسیده است.»
اکنون نیز محسن پاک‌نژاد وزیر نفت دولت پزشکیان به هیثم الغیص دبیرکل اوپک گفت که اعمال تحریم‌های یکجانبه بر تولیدکنندگان نفت خام باعث بی‌ثباتی در بازارهای انرژی خواهد شد. با اینهمه در دور اول کارزار فشار حداکثری علیه جمهوری اسلامی، این عربستان بود که در هماهنگی با ترامپ با افزایش تولید، کمبود نفت ایران در بازارهای بین‌المللی را جبران کرد.
پاک‌نژاد همچنین گفت: «غیرسیاسی کردن بازار نفت یک موضوع حیاتی برای امنیت انرژی است. اعمال تحریم‌های یکجانبه علیه تولیدکنندگان بزرگ نفت و فشار بر اوپک، بازارهای نفت و انرژی را بی‌ثبات کرده و به مصرف‌کنندگان در سراسر جهان آسیب می‌زند.»
ادعای پاک‌نژاد در مورد غیرسیاسی کردن بازار نفت در حالیست که بعد از عملیات تروریستی «هفت اکتبر» ۲۰۲۳ توسط حماس علیه اسرائیل، علی خامنه‌ای از کشورهای اسلامی و گروه‌های شبه‌نظامی خواست شریان‌های اصلی اقتصاد اسرائیل را قطع و ارسال نفت به آن کشور را متوقف کنند که مورد اعتنای هیچکدام از آنها قرار نگرفت.
در ادامه این واکنش‌ها عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی روز پنجشنبه ۶ فوریه برابر با هجدهم بهمن در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که آنچه فشار «حداکثری» خوانده می‌شود، یک تجربه «شکست‌خورده» است و تکرار آن فقط بار دیگر به «مقاومت حداکثری» منجر می‌شود و افراد زیرک باید به جای آن «عقلانیت حداکثری» را انتخاب کنند.
اشاره عراقچی به فرمان دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا برای بازگشت «فشار حداکثری» علیه ایران است.
دونالد ترامپ روز سه‌شنبه ۱۶ بهمن در یک فرمان اجرایی خواستار منزوی کردن حداکثر ایران، به صفر رساندن صادرات نفت این کشور و همچنین پایان دادن به تهدید هسته‌ای و موشکی جمهوری اسلامی و نیروهای نیابتی آن شد.
در این فرمان همچنین مواردی چون «جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح هسته‌ای و موشک‌های بالستیک قاره‌پیما»، «خنثی‌سازی شبکه حکومت ایران و کارزار تجاوزگری منطقه‌ایش»، «تضعیف سپاه پاسداران و نیروهای نیابتی آن و محروم کردن این نیروها از منابعی که فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده آنها را تامین می‌کند» و «مقابله با توسعه موشک‌ها و سایر قابلیت‌های تسلیحاتی متعارف و نامتقارن جمهوری اسلامی» آمده است.
رئیس جمهوری آمریکا در این فرمان اجرایی همچنین تاکید کرده که رفتار جمهوری اسلامی تهدیدی برای منافع ملی ایالات متحده است و ضروری است که حداکثر فشار بر حکومت ایران اعمال شود تا تهدید هسته‌ای آن پایان یابد، برنامه موشک‌های بالستیکش محدود شود و حمایت این کشور از گروه‌های «تروریستی» متوقف شود.
اما عباس عراقچی در واکنش با این فرمان با بیان اینکه ایران یکی از طرف‌های متعهد ان. پی. تی و دیگر اسناد جهانی منع اشاعه سلاح هسته‌ای است، در ادامه تاکید کرد که «ایران تحت هیچ شرایطی به دنبال جست‌وجو، تولید یا دستیابی به سلاح هسته‌ای نخواهد بود.»
به گفته وی «دستیابی به تضمین‌های عملی مبنی بر اینکه ایران به سلاح هسته‌ای نخواهد رسید؛ دشوار نیست، مشروط بر اینکه متقابلاً تضمین‌های عینی برای خاتمه مؤثر اقدامات خصمانه علیه ایران – از جمله فشارهای اقتصادی و تحریم‌ها – ارائه شود.»
عراقچی همچنین روز چهارشنبه در حاشیه جلسه هیئت دولت در جمع خبرنگاران گفت: «اگر موضوع اصلی این است که ایران دنبال سلاح هسته‌ای نرود که این قابل حصول است؛ ایران یک عضو متعهد ان پی تی بوده و مواضع آن در این خصوص کاملا روشن است. فتوای مقام معظم رهبری هم وجود دارد که تکلیف را برای همه ما روشن می‌کند.»
