رسانههای رسمی جمهوری اسلامی صبح پنجشنبه در یک خبر یکسان اعلام کردند یک شهروند سوئیسی که با اتهام «جاسوسی» زندانی جمهوری اسلامی در ایران بود، جان باخته است.
محمدصادق اکبری، رییس کل دادگستری استان سمنان، گفته است که یک شهروند سوئیسی صبح روز پنجشنبه ۲۰ دی، در زندان سمنان «خودکشی» کرده است. قوه قضاییه جمهوری اسلامی هیچ جزییاتی درباره این شهروند و نحوه مرگ او منتشر نکرده است.
خبرگزاری میزان، خبرگزاری قوه قضاییه جمهوری اسلامی که این خبر را منتشر کرده، نام این شهروند سوئیسی و زمان بازداشت او را اعلام نکرده و هیچ جزییاتی را درباره هویت این فرد و شرایطی که منجر به مرگ او شده، منتشر نکرده است.
در گزارش خبرگزای میزان گفته شده است که این شهروند سوئیسی «به جرم جاسوسی توسط نهادهای امنیتی دستگیر شده بود و اسناد و مدارک این موضوع نیز وجود دارد و پرونده وی در حال بررسی و رسیدگی بود.»
به گزارش خبرگزاری میزان، این شهروند سوئیسی در یک سوئیت به همراه یک زندانی دیگر در زندان سمنان نگهداری می‌شد و صبح روز پنجشنبه ۲۰ دی از هم‌بندی خودش درخواست می‌کند که از بوفه زندان برای وی مواد غذایی تهیه کند.» به گفته قوه قضاییه جمهوری اسلامی، «این زندانی از مدت زمانی که در سویئت تنها مانده بود، استفاده و خودکشی کرد و مسئولان زندان بلافاصله برای نجات این فرد وارد عمل شدند، اما تلاش‌ها برای نجات وی به نتیجه نرسید.»
در گزارش خبرگزاری میزان، هیچ توضیحی در مورد نحوه خودکشی در یک سلول تحت مراقبت در داخل زندان داده نشده و صرفا گفته شده است که «تمام شواهد و مستندات محل نگهداری این فرد بررسی شده است و طبق مستندات، خودکشی محرز است.»
وزارت خارجه سوئیس هم با تائید مرگ شهروند زندانی خود در ایران اعلام کرد که سفارتش در تهران برای روشن شدن شرایط جان باختن او با مقامات محلی در تماس است.
در همین حال به گزارش سایت «تابناک» به نقل از خبر فوری، «یک مقام مطلع امنیتی» ادعا کرد که «یکی از اتباع کشور سوئیس» همزمان با حمله اسرائیل به برخی اماکن در ایران از جمله در شاهرود، «حین جمع‌آوری اطلاعات و نمونه برداری از خاک در کویر مرکزی ایران» به دست نیروهای سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بازداشت شده بود.
این «مقام مطلع امنیتی» در گفتگویش با سایت خبر فوری، به زمان و مکان و نیز هویت این شهروند سوئیسی اشاره نکرد.
اعلام خبر جان باختن شهروند سوئیسی بازتاب گسترده‌ای در رسانههای جهان داشته است.
خبرگزاری رویترز در این مورد اشاره کرد: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سال‌های اخیر، ده‌ها شهروند دوتابعیتی و خارجی را عمدتاً به اتهامات جاسوسی و امنیتی بازداشت کرده است.
به نوشته این خبرگزاری، سوئیس به دلیل آن‌که حافظ منافع ایالات متحده در ایران است، نقش مهم میانجی‌گری بین واشنگتن و تهران را ایفا می‌کند و پیام‌هایی را بین دو کشور رد و بدل می‌کند.
پیش از این، مقامات قضایی جمهوری اسلامی مرگ مشکوک برخی زندانیان سیاسی را به «خودکشی» نسبت داده‌اند.
مرگ مشکوک زندانیان خارجی و یا دو تابعیتی در زندان‌های جمهوری اسلامی سابقه‌ای طولانی دارد.
در آخرین مورد، هفتم آبان ۱۴۰۳، قوه قضاییه جمهوری اسلامی به‌صورت مبهم و تلویحی از اعدام جمشید شارمهد، شهروند ایرانی-آلمانی خبر داد. با وجود این از همان زمان، بستگان شارمهد درباره نحوه مرگ او ابهاماتی را مطرح کردند. حدود یک هفته بعد، ۱۵ آبان، سخنگوی قوه قضاییه اعلام کرد او در زندان سکته کرده و اعدام نشده است.
۱۹ بهمن ۱۳۹۶، جمهوری اسلامی اعلام کرد کاووس سیدامامی، استاد جامعه‌شناسی و عضو هیئت علمی دانشگاه امام صادق که در پرونده فعالان محیط زیست در دولت حسن روحانی بازداشت شده بود، خود را در زندان اوین حلق‌آویز کرده است. پس از مرگ سیدامامی، با وجود درخواست‌های برخی نمایندگان مجلس، هرگز نحوه مرگ او به صورت شفاف اعلام نشد.
۲۰ تیر ۱۳۸۲، زهرا کاظمی، عکاس ایرانی-کانادایی در زندن درگذشت. او اندکی قبل از اعلام خبر مرگش در زندان، هنگام عکاسی از تجمع خانواده‌های زندانیان در مقابل زندان اوین بازداشت شده بود.
مقامات ابتدا اعلام کردند که او به‌دلیل سکته مغزی درگذشته است، اما گزارش‌های بعدی حاکی از آن بود که او تحت شکنجه قرار گرفته و به قتل رسیده است. یکی از کسانی که در جریان تحقیقات این پرونده شرکت داشت که آشکار کرد زهرا کاظمی به‌علت ضربه «جسم سخت» به سر جان باخته است، مسعود پزشکیان بود که در حال حاضر، رییس دولت در جمهوری اسلامی است.
جمهوری اسلامی بارها شهروندان خارجی و دوتابعیتی را بازداشت کرده و جان آنها را به خطر انداخته است. اقدامی که ناظران آن را «گروگان‌گیری» با مقاصد سیاسی دانسته‌اند.
آمریکا و دولت‌های غربی بارها با هشدار به شهروندان خود از آنها خواسته‌اند که از سفر به ایران خودداری کنند.
