عصر سهشنبه پیجرهایی که در اختیار هزاران نفر از اعضای حزبالله است بهطور هماهنگ در لبنان و سوریه منفجر شد و تا شب آمار کشتهها به دستکم ۱۱ نفر و تعداد مجروحان به دستکم چهار هزار نفر افزایش یافت. افراد مجروح شده بیشتر از ناحیه شکم، دست، یا اندام تناسلی دچار آسیب شدهاند. در بین کشته شدگان نیز نام پسران برخی اعضای بانفوذ حزبالله دیده میشود. حزبالله لبنان با متهم کردن اسرائیل تهدید کرده است که انتقام میگیرد.
«پیجر» یا «پیجو» دستگاه قابلحملی است که از آن برای دریافت پیامهای متنی (حرف و عدد) و شنیداری با کمک امواج رادیویی استفاده میشود. با پیجر تنها میتوان پیام را دریافت کرد و فرستادن پیام به آن با تلفن انجام میشود.
خبرگزاریهای فارس، مهر، دانشجو و کانال سپاه پاسداران از زخمی شدن مجتبی امانی، سفیر ایران در لبنان در جریان این انفجارها خبر دادهاند. خبرگزاری فارس نوشته است: «سفیر ایران به بیمارستان منتقل شده و تحت مراقبت قرار دارد.»
سفارت جمهوری اسلامی در لبنان اعلام کرد که «شایعات» منتشر شده در مورد وضعیت جسمی و شرایط بینایی مجتبی امانی، سفیر ایران، صحت ندارد.
نرگس قدیریان، همسر امانی هم در متنی بدون اشاره به جزییات، نوشت که روند درمان او، «به خوبی پیش میرود».
نیویورکتایمز ساعاتی پیش نوشته بود که در جریان انفجار پیجر، امانی یک چشم خود را از دست داده و چشم دیگرش به شدت آسیب دیده است.
ساعتی بعد خبرهای از انفجار پیجرها در دمشق، پایتخت سوریه نیز منتشر شد.
شبکه العربیه گزارش داد که هفت عضو حزبالله لبنان در سوریه بر اثر انفجار وسایل الکترونیکی خود در محله زینبیه دمشق مجروح شدند.
حزبالله لبنان کشته شدن دو عضو خود را در لبنان تایید کرده است.
شبکه الجزیره انفجار پیجرهای اعضای حزبالله را «تحولی بزرگ در جنگ جاری بین اسرائیل و حزبالله» عنوان کرده و افزوده است که پیجرهای مورد استفاده حزبالله هک و سپس منفجر شدهاند.
خبرگزاری ایرنا نیز گزارش داد که پزشکان و پرستارانی از ایران به همراه رئیس جمعیت هلال احمر ایران به لبنان اعزام شدهاند.
ویدیوهایی از سراسر لبنان در روز سهشنبه انفجارهایی را در مکانهایی مانند سوپرمارکتها نشان داد. در برخی موارد، دیده میشد که افراد پس از انفجار روی زمین افتادهاند. صحنههایی نیز از بیمارستانهای شلوغ پر از بیماران در حال خونریزی ارسال شده است.
حسن نصرالله، رهبر حزبالله، پیش از این به اعضای این گروه هشدار داده بود که تلفن همراه حمل نکنند و گفته بود که ممکن است از آنها توسط اسرائیل برای ردیابی تحرکات این گروه استفاده شود. در نتیجه، این سازمان از پیجر برای برقراری ارتباط استفاده میکند.
یکی از مقامات حزبالله به آسوشیتدپرس گفت که دستگاههای منفجر شده از یک برند جدید بودند که این گروه قبلاً از آن استفاده نکرده بود. منبع امنیتی لبنانی گفت که این پیجرها از شرکت تایوانی گلد آپولو خریداری شده بود.
روزنامه نیویورک تایمز هم مینویسد که به گفته چند تن از مقامات، بیش از سه هزار دستگاه پیجر از شرکت گلد آپولو در تایوان سفارش داده شده بوده و حزبالله این پیجرها را بین اعضای خود در سراسر لبنان توزیع کرد و برخی از آنها به دست متحدان حزبالله در ایران و سوریه نیز رسید.
پس از اعلام این خبرها، شرکت تایوانی گُلد آپولو روز چهارشنبه ۲۸ شهریور هرگونه ارتباط با ساخت پیجرهای منفجرشده در لبنان را تکذیب کرد. این شرکت اعلام کرد که پیجرها با وجود داشتن لوگوی گلد آپولو، توسط یک شرکت مجارستانی به نام «بیایسی» (BAC) طراحی و ساخته شدهاند.
مدیران گلد آپولو به خبرگزاری آلمان گفتند که تنها مجوز استفاده از برند خود را به «بیایسی» دادهاند و شرکت آنها هیچگونه دخالتی در طراحی یا ساخت این محصول نداشته است.
بازدید از وبسایت شرکت «بیایسی» اطلاعات کمی بهدست میدهد و تنها مشخص میکند که این شرکت «مشاورهای» در شهر بوداپست مجارستان مستقر است.
چندین منبع به رویترز گفتند که این نقشه ماهها در دست اجرا بوده است. منبع ارشد امنیتی لبنانی عکسی از مدل پیجر AP924 را شناسایی کرد که مانند دیگر پیجرها به صورت بیسیم پیامهای متنی را دریافت و نمایش میدهد، اما امکان تماس تلفنی ندارد.
دو منبع آشنا با عملیات حزبالله در اوایل سال جاری به رویترز گفتند که جنگجویان حزبالله از پیجرها به عنوان یک روش ارتباطی با فناوری پایین استفاده میکنند تا از ردیابی موقعیت توسط اسرائیل اجتناب کنند.
اما منبع ارشد لبنانی گفت که این دستگاهها توسط سرویس جاسوسی اسرائیل «در سطح تولید» تغییر داده شده بودند. این منبع گفت: «موساد بُردی را داخل دستگاه تزریق کرده بود که ماده منفجرهای داشت که یک کد دریافت میکرد. شناسایی آن با هر روشی بسیار دشوار است، حتی با هر دستگاه یا اسکنری.»
این منبع گفت که ۳۰۰۰ عدد از این پیجرها زمانی که یک پیام رمزی به آنها ارسال شد منفجر شدند و مواد منفجره آنها بهطور همزمان فعال شدند.
منبع امنیتی دیگری به رویترز گفت که تا سه گرم مواد منفجره در پیجرهای جدید پنهان شده بودند و حزبالله ماهها آنها را شناسایی نکرده بود.
خبرگزاری آسوشیتدپرس از قول کارشناسان امنیتی که با آنها مصاحبه کرده نوشته است که «احتمالاً باتری این پیجرها، نیمی از مواد منفجره و نیمی از باتری واقعی بوده» و یک چاشنی الکتریکی بسیار کوچک با قدرت انفجاری بالا در آن کار گذاشته شده بوده است.»
این کارشناسان گفتهاند پیچیدگی این حمله نشان میدهد که عامل آن یک عامل دولتی است و مدتهاست که در حال جمعآوری اطلاعات بوده است. مقامات اسرائیلی به درخواستهای رویترز برای اظهار نظر بلافاصله پاسخ ندادند.
حزبالله که از سوی جمهوری اسلام پشتیبانی میشود، وعده انتقامگیری از اسرائیل را داده است؛ ارتش اسرائیل از اظهار نظر دربارهٔ انفجارها خودداری کرده است.
گروه حزبالله لبنان روز سهشنبه اسرائیل را مسئول این حمله دانست و وعده داد که اسرائیل را «مجازات خواهد کرد.»
حمله انفجاری با پیجرها تنها چند ساعت پس از اعلام اسرائیل مبنی بر گسترش اهداف جنگی خود در مرز لبنان انجام شده است. اسرائیل در مورد مسئول بودن یا نبودن در این انفجارها اظهار نظری نکرده است.
حزبالله روز سهشنبه در بیانیهای اعلام کرد: «ما دشمن اسرائیلی را کاملاً مسئول این تجاوز جنایتکارانه میدانیم» و افزود که اسرائیل «قطعاً مجازات عادلانه خود را برای این تجاوز گناهآلود دریافت خواهد کرد».
حزبالله روز چهارشنبه هم در بیانیهای دیگر در تلگرام اعلام کرد که به مبارزه خود در حمایت از گروه افراطی حماس در غزه ادامه خواهد داد و بار دیگر تأکید کرد که انتقام انفجارهای سهشنبه را خواهد گرفت. حماس از گروههایی است که در فهرست تروریستی آمریکا و اتحادیه اروپا قرار دارد. حسن نصرالله، رهبر حزبالله قرار است عصر پنجشنبه در مورد انفجارها سخنرانی داشته باشد.
روز سهشنبه، علاءالدین بروجردی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجه مجلس شورای اسلامی در ایران نیز در واکنش به خبر انفجار پیجرهای حزبالله و مجروح شدن سفیر جمهوری اسلامی در لبنان گفت: «دولت باید هرچه سریعتر به اسرائیل پاسخ قاطع بدهد.»
علاءالدین بروجردی به سایت خبری «خبرآنلاین» گفت که دولتهای لبنان و ایران باید هرچه سریعتر این اقدام را محکوم و به آن پاسخ قاطع بدهند.
او با اشاره به مصدوم شدن سفیر ایران در لبنان افزود: «ایران و سخنگوی وزارت امور خارجه حتماً باید در این مورد موضعگیری داشته باشد، چرا که این اقدام تعرض جدیدی به سفیر جمهوری اسلامی ایران است.»
بروجردی همچنین بدون ارائه مدرکی مدعی نقش شرکت آمریکایی «موتورولا» در این انفجارها و خواستار تحریم آن شرکت شد.
این در حالی است که خبرگزاری رویترز به نقل از یک مقام ارشد امنیتی لبنان و یک منبع مطلع دیگر گزارش داده است که موساد، سازمان جاسوسی اسرائیل، از ماهها پیش داخل ۵ هزار دستگاه پیجر با برند تایوانی که حزبالله سفارش داده بود، میزان اندکی ماده انفجاری کار گذاشته است.
این منبع امنیتی لبنانی به رویترز گفته که حزبالله ۵ هزار دستگاه پیجر شرکت تایوانی «گلد آپولو» را سفارش داده بود که این دستگاهها در فصل بهار وارد لبنان شدند.
وی همچنین بر اساس یک عکس، مدل این پیجرها را تشخیص داده که ایپی۹۲۴ است و مانند سایر پیجرها میتواند پیامک دریافت کند، اما قادر به برقراری تماس تلفنی نیست.
همچنین در پی انفجارهای هماهنگ دستگاههای ارتباطی دستی در سراسر لبنان که افراد حزبالله را هدف قرار داده است، و اظهارات تند سران حزبالله و مقامهای جمهوری اسلامی، شرکتهای هواپیمایی متعلق به گروه لوفتهانزا و ایرفرانس روز سهشنبه اعلام کردند که به دلایل امنیتی، پروازهای خود به بخشهایی از خاورمیانه را متوقف کردهاند.
در این رابطه، شرکت لوفتهانزا اعلام کرد که شرکتهای هواپیمایی متعلق به این گروه، تمام پروازهای خود به و از تلآویو و تهران را حداقل تا روز پنجشنبه متوقف کردهاند.
در بیانیه این شرکت آمده است: «در این مدت، حریم هوایی اسرائیل و ایران نیز توسط تمام شرکتهای هواپیمایی گروه لوفتهانزا دور زده خواهد شد.»
شرکتهای هواپیمایی گروه لوفتهانزا علاوه بر لوفتهانزای آلمانی، شامل بخش سوئیسی، اتریشی، بروکسل ایرلاینز و یورو وینگز نیز میشوند.
پروازها به بیروت، پایتخت لبنان، به دلیل درگیریهای جاری در منطقه حداقل تا ۳۰ سپتامبر همچنان متوقف هستند.
روزنامه «لو پاریزین» گزارش داد که ایرفرانس نیز اعلام کرده است پروازهای خود از پاریس به تلآویو و بیروت را متوقف کرده است.
در واکنش به درگیر بودن ایرانسل در تهیه این پیجرها هم، روابط عمومی ایرانسل با انتشار بیانیهای، مطالب منتشر شده درباره نقش مشورتی مدیران ایرانسل را در فرایند تامین و ارسال پیجرهای منفجر شده برای حزبالله لبنان تکذیب کرد.
این بیانیه میگوید: «پیرو انتشار مطلبی درباره نقش مشورتی مدیران ایرانسل در فرایند تأمین پیجر برای حزبالله لبنان، این موضوع از اساس کذب است و مطلب مورد اشاره، تکذیب میشود.»
برخی کانالهای تلگرامی از شب گذشته ادعاهایی مبنی بر نقش عباسی، مدیرعامل ایرانسل و کامبیر مهدی زاده داماد حسن روحانی در تامین پیجرهای حزب الله منتشر کردهاند. در این خبرها که به نقل از یک مقام حزب الله منتشر شده این ادعا مطرح شده که بعد از تصمیم این سازمان برای کنار گذاشتن تلفنهای همراه هوشمند، مشورتهایی با مقامات جمهوری اسلامی انجام شده تا وسیله ارتباطی جایگزین معرفی شود. در این فرآیند، محمدرضا عارف، معاون اول رئیس جمهور، عباسی مدیرعامل ایرانسل را مامور کرده تا راه ارتباطی آلترناتیو را تامین کند. عباسی نیز کامبیز مهدی زاده، داماد حسن روحانی را برای تامین پیجر به حزب الله معرفی کرده است.
ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه هم، منفجر شدن پیجرهای حزبالله را «اقدامی دیگر در راستای جنگ هیبریدی (ترکیبی) علیه لبنان» خواند. او گفت این رویداد به «هزاران انسان بیگناه» آسیب رسانده است.
زاخارووا این حمله را «نقض آشکار حاکمیت لبنان و چالشی جدی برای قوانین بینالمللی از طریق استفاده از سلاحهای غیرمتعارف» توصیف کرد.