مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی دوشنبه، ۲۶ شهریورماه طی سخنانی در نخستین روز شصت و هشتمین کنفرانس عمومی آژانس در وین با ابراز نگرانی از عدم همکاری جمهوری اسلامی گفت: «به نظر میرسد که ما به بنبست رسیدهایم.»
رافائل گروسی در این کنفرانس به تشریح عملکرد آژانس در رابطه با راستآزمایی از فعالیتهای اتمی جمهوری اسلامی پرداخت و عنوان کرد: «در طول مدت تصدی خود در آژانس بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل به نظارت و راستآزمایی از فعالیتهای اتمی ایران و اجرای پادمانهای NPT ادامه دادیم اما نگرانکننده است که هنوز مسائل پادمانی چندین سال است حل نشده باقی مانده و به نظر میرسد که ما به بنبست رسیدهایم.»
وی با اشاره به محدود شدن نظارت بازرسان آژانس بر تأسیسات غنیسازی ایران تأکید کرد، «مکاتبات من تا کنون با دولت جدید سازنده و علنی بوده است و امیدوارم در آیندهای نه چندان دور به ایران سفر کنم.»
گروسی افزود، «ما همچنان فعالانه درگیر انجام مأموریتهای ضروری آژانس هستیم و برای ما بسیار مهم است آژانس بتواند تضمینهای معتبری مبنی بر صلح آمیز بودن برنامه هستهای ایران ارائه دهد.»
مسائل پادمانی مرتبط با NPT روند نظارت بر برنامههای تسلیحاتی اتمی جمهوری اسلامی است که رژیم ایران آن را مخفی گذاشته است. کشف آثار ذرات اورانیوم ممنوعه با منشاء انسانی در چهار سایت اعلام نشده از جمله تورقوزآباد بخشی از این مسائل حل نشده است که جمهوری اسلامی پاسخی برای آن نداده است. همچنین آژانس از مقامات ایران خواسته تا اعلام کنند تجهیزات آلوده به اورانیوم ممنوعه را به کجا منتقل کردهاند.
بازرسان آژانس پس از آنکه آرشیو اتمی جمهوری اسلامی توسط مأموران موساد سرقت شد، از این مراکز بازدید کردند و آثار اورانیوم توسط آنها شناسایی شد.
اغلب خبرگزاریهای دولتی جمهوری اسلامی مهمترین بخشهای صحبت گروسی از جمله «به بن بست رسیدن در مورد مسائل پادمانی ایران» را سانسور و تلاش کردهاند روی صحبتهای مدیرکل آژانس در مورد سفر احتمالی او به ایران و دیدار با مسعود پزشکیان مانور بدهند.
در همین رابطه گروسی شامگاه دوشنبه ۲۶ شهریور پس از دیدار با محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، در وین در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که با او بر سر ضرورت حفظ ارتباط و تعامل طرفین توافق داشته است.
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی در ادامه نوشت: «به زودی جهت انجام نشستهای مهم سیاسی و فنی به تهران سفر خواهم کرد.»
دیدار این دو روز دوشنبه و در نخستین روز شصت و هشتمین نشست سالانه کنفرانس عمومی آژانس بینالمللی انرژی اتمی در وین انجام شد.
رافائل گروسی در سخنرانی آغازین خود در این نشست از جمله تاکید کرد که «مشتاقانه منتظر تعامل با دولت جدید» ایران است تا بتواند از مقامات جمهوری اسلامی تضمینهای لازم را مبنی بر صلح آمیز بودن برنامه انرژی هستهای ایران بگیرد.
همزمان، محمد اسلامی نیز با انتشار پستی در شبکه اجتماعی اینستاگرام به دیدار خود با آقای گروسی پرداخت و آن را «مثبت» و «یک گام رو به جلو» توصیف کرد.
این مقام جمهوری اسلامی در این یادداشت بار دیگر از آنچه «عملیات فشار روانی و سیاهنمایی» در ارتباط با فعالیتهای هستهای ایران خواند انتقاد کرد و گفت ارتباط ایران با آژانس «به شکل پایدار ادامه دارد».
به گزارش «همشهری آنلاین»، محمد اسلامی گفته است که به گروسی اعلام کردیم که توسعه صنعت هستهای را در چارچوب آژانس به شدت دنبال میکنیم. او همچنین گفت در نشست سالیانه پیشنهاد کردیم با توجه به «فرصتها و ظرفیتهایی که جمهوری اسلامی ایران ایجاد کرده است به عنوان یک قطب منطقهای استفاده» شود که این موضوع مورد استقبال گروسی قرار گرفت.
اظهارات محمد اسلامی در حالی است که آژانس بینالمللی انرژی اتمی نسبت به افزایش فعالیتهای غنیسازی اورانیوم در ایران هشدار داده و در آخرین گزارش خود نوشته که ایران تا ۲۷ مرداد امسال «بیش از ۱۶۴ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۶۰ درصد» در اختیار داشته و به این ترتیب تنها یک قدم فنی با اورانیوم ۹۰ درصد که در سطح تسلیحاتی به کار گرفته میشود، فاصله دارد.
سه قدرت اروپایی و آمریکا ۲۱ شهریورماه در نشست فصلی شورای حکام که پیش از نشست دورهای آژانس در وین برگزار شد، خواستار انتشار عمومی گزارشهای محرمانه مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی درباره فعالیتهای اتمی ایران شدهاند.
همچنین میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در آژانس، طی سخنانی در نشست فصلی شورای حکام ابراز امیدواری کرده بود که روند مذاکرات میان آژانس و دولت جدید ایران سریعتر از سر گرفته شود.
او توصیه کرده بود، «ما [روسیه] از کشورهای غربی میخواهیم که در این زمینه خویشتنداری کنند، هیچ حرکت ناگهانی و عجولانه انجام ندهند و به مدیرکل آژانس و طرف ایرانی اجازه دهند که بدون فشار خارجی یک روندی را ایجاد کنند.»
اولیانوف همچنین در بخشی از صحبتهای خود به مدیرکل آژانس توصیه کرد که به «شخمزدن» در تاریخ فعالیتهای هستهای ایران پایان دهد. او گفت: «ما با یک موضوع سی ساله سر و کار داریم و آژانس باید رویه معیوب کاوش در تاریخ برنامه هستهای ایران و احیای داستانهای قدیمی را متوقف کند. این روند نتیجه معکوس دارد.»
سفیر آمریکا در سازمانهای بین المللی مستقر در وین نیز در سخنانی گفته، «فعالیتهای هستهای ایران عمیقاً نگرانکننده است. همانطور که گزارش مدیرکل آژانس به وضوح نشان میدهد، ایران بجای پرداختن به نگرانیهای جامعه بینالمللی، به حرکت بیشتر در مسیر اشتباه ادامه میدهد. این کشور به گسترش برنامه هستهای خود، نصب آبشارهای سانتریفیوژ پیشرفته اضافی و تولید اورانیوم بسیار غنی شده که هیچ هدف صلحآمیز معتبری برای آن ندارد، ادامه میدهد.»