به نظر میرسد امریکا تمایلی در مورد احیا برجام ندارد و در عین حال بر راه حل دیپلماتیک اصرار میورزد. جان کربی هماهنگکننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی کاخ سفید روز چهارشنبه بار دیگر تاکید کرد که در حال حاضر برجام در دستور کار آمریکا نیست و از اولویتهای این کشور خارج شده است.
وی افزود مقامات جمهوری اسلامی و نمایندگان آنها، هیچ وقت با حسن نیت مذاکره نمیکردند و هیچ تمایلی برای حرکت در این مسیر از خود نشان ندادند بنابراین هیچ چیزی تغییر نکرده اما ما میخواهیم مطمئن شویم که ایران به سلاح هستهای دست پیدا نمیکند. وی با بیان اینکه رئیس جمهوری آمریکا همچنان معتقد است که دیپلماسی بهترین گزینه برای حل مناقشات هستهای با جمهوری اسلامی است گفت اعتراضات مردمی ماههای گذشته در داخل ایران و همچنین حمایتهای جمهوری اسلامی از حمله نظامی روسیه به اوکراین، برجام را از اولویت امریکا خارج کرده است.
با این حال، موضع گیری و اظهارنظرهای اخیر مقامات دولت بایدن نشان میدهد که هر راهکار دیپلماتیکی که آمریکا به دنبال آن باشد، احتمالا با هدف احیای برجام نخواهد بود. هر چند مقامهای اسرائیلی مدعی شدند که کاخ سفید از طریق دولت عمان در حال بررسی است که آیا ایرانیها آماده برداشتن گامهایی جهت تنش زدایی در منطقه و پذیرفتن محدودیتهایی بر برنامه هستهایشان هستند و اینکه در ازای آن چه میخواهند.
با این حال سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید ادعاهای مقامات اسرائیلی را رد کرده است. وی گفته است هیچ بحثی از سوی آمریکا درباره توافق موقت و هیچ بحثی درباره رفع تحریمها یا بسته شدن پروندههای پادمان وجود ندارد. گرچه سخنان او دربارهی پادمان در گزارش اخیر آژانس بینالملی انرژی اتمی تا حدودی نقض شده است.در همین حال اخباری هم در خصوص سفر به عمان منتشر شده است. به نظر میرسد که امریکا آخرین فرصت برای توافق را در اختیار جمهوری اسلامی ایران گذاشته است. که برخی گزارشهای غیر رسمی از سفر برت مکگورک، مشاور ارشد رئیس جمهور بایدن در امور خاورمیانه به عمان و گفتگو با مقامات عمانی برای تماس دیپلماتیک با ایران خبر دادهاند. در گزارش تحلیلی غرب در این خصوص تصریح شده است که دولت بایدن به شدت نگران پیشرفتهای برنامه هستهای ایران و خطر متعاقب آن است که منجر به تشدید تنش نظامی در منطقه شود.
وزارت خارجه عمان و ایران به درخواستها برای اظهار نظر پاسخ ندادهاند، اما اخبار غیر رسمی از داخل ایران حاکی از این است که پیشنهادهایی از طرف پادشاه عمان در خصوص لغو برخی تحریمها و اجازه فروش محدودی نفت و صرف آن در موارد محدود، به علی خامنهای مطرح شده، اما این گزارشها حاکی از این است که خامنهای این درخواست را رد کرده است.
خامنهای همواره تاکید دارد که توافق با غرب تنها در صورتی معنیدار است که تمامی تحریمها علیه جمهوری اسلامی ایران لغو شود، و نه بخشی از تحریمها، که آن هم با هدف مصرف محدود و تهیهی مواد غذایی انجام میشود.
گرچه با توجه به سفر پادشاه عمان به ایران، امیدواریهایی در داخل کشور در خصوص لغو تحریمها و بهبود نسبی شرایط ایجاد شده است، اما به نظر نمیرسد که اگر بخش عمدهی تحریمها و به خصوص تحریم نفتی جمهوری اسلامی و تحریمهای بانکی جمهوری اسلامی به طور کامل لغو نشود، ایران مکان توافق داشته باشد.
در عین حال برخی کارشناسان و تحلیلگران سیاسی تاکید دارند که جمهوری اسلامی چارهای غیر از پذیرش توافق حتی به صورت نسبی و محدود ندارند. شرایط در داخل ایران به شدت آسیبپذیر است و تحریمهای طولانی اقتصاد ایران و توسعه را در ایران کاملا به نابودی کشانده است و ایران چارهای جز پذیرش محدود توافق ندارد. ضمن اینکه تیم مذاکرهکنندهی قویای هم روی کار نیست که بتواند خواستهی خامنهای در خصوص لغو کامل تحریمها را به صورت حرفهای و با مذاکرهی دیپلماتیک قوی پیش ببرد. بسیاری از تحلیلگران مدتهاست تاکید دارند که در نهایت جمهوری اسلامی ایران مجبور خواهد شد که امتیازات بیشتری بدهد و در همان حال امتیازات کمتری دریافت کند.
